Mag KOZP wel of niet pal naast de intocht staan?

Zijn berichtje op Twitter had wellicht wat „tactischer” gekund, zegt John van Zweden. „Maar het was niet mijn bedoeling om te zeggen: ‘joh, ga effe dáárheen’. Een bijeenkomst van actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP), vrijdagavond in Den Haag, werd verstoord door tientallen mannen. Daarop doelt hij.

De mannen sloegen ruiten in, vernielden auto’s en staken vuurwerk af. Vijf van hen zijn opgepakt wegens geweldpleging en poging tot brandstichting. Eén 25-jarige verdachte zit nog vast en wordt morgen voorgeleid. Als gevolg van het geweld maakte KOZP zondagavond bekend zelf de beveiliging te organiseren bij de diverse sinterklaasintochten van komende zaterdag. De actiegroep zegt geen vertrouwen te hebben in beveiliging door de overheid.

‘Behangkoning’ Van Zweden, een Haagse ondernemer, ook prominent ADO Den Haag-supporter en sponsor van de plaatselijke intocht, werd online als opruier gezien, de veroorzaker van het incident. „Hoor dat er vanavond door onze vrienden van de #KOZP een landelijk congres wordt gehouden”, meldde hij op Twitter. Hij noemde het adres erbij – dat nog onbekend was – en schreef: „Wees welkom in ons gastvrije #DenHaag. Ga ervan uit dat er ook nog wat voorstanders heen gaan. Succes Scheveningen.”

Lees ook De pieten lopen bij bosjes weg

Van Zweden ontving na zijn tweet ook zélf dreigementen. Hij keurt „alle geweld af” en vindt het kwalijk dat hij online is weggezet als ‘racist’. „Ik heb juist heel veel vrienden met een diverse achtergrond.” Demonstreren, vindt hij, is een grondrecht. „Maar doe het dan wel netjes op het Malieveld, net als de boeren en de bouwers. En niet, zoals Kick Out Zwarte Piet wil, langs de route van de intocht, met kinderen.”

Dát maakte hem zo kwaad, zegt hij. Net als de dreiging die in zijn ogen uitgaat van de anti-pieten-demonstranten. Door de druk willen McDonald’s en Rabobank hun naam al niet meer aan de lokale intocht verbinden, zegt hij. Actiegroep Kick Out Zwarte Piet wilde maandag niet op het incident ingaan.

Hooligans

De ontwikkelingen roepen de vraag op hoe gemeenten de aankomende intocht voorbereiden. Moeten ze zich opmaken voor ongeregeldheden, net als vorig jaar? Toen ging het mis in Groningen en Eindhoven. Voetbalsupporters kwamen af op de demonstraties bij de intocht. Er volgde geweld en meerdere arrestaties.

Bij de landelijke intocht in Apeldoorn, aankomende zaterdag, zullen naar verwachting zeker drie actiegroepen aanwezig zijn. Ze zullen demonstreren tegen het feit dat alleen roetveegpieten worden gebruikt. Daartoe behoort in ieder geval de extreem-rechtse Nederlandse Volks-Unie. Een gemeentewoordvoerder kon maandag nog niet zeggen wie de twee andere organisaties zijn. Waarschijnlijk ook anti-islambeweging Pegida, die zich in het pietenprotest mengt. Voorman Edwin Wagensveld zegt aanhangers op te roepen zaterdag verkleed en geschminkt als Zwarte Piet naar Apeldoorn te komen. Wagensveld zegt ook demonstraties te hebben aangemeld in Hoorn en Eindhoven. Met Alkmaar zou hij nog in gesprek zijn.

In Eindhoven moesten activisten van KOZP vorig jaar na de intocht een politiebureau in vluchten, nadat ze werden belaagd door honderden hooligans van voetbalclub PSV. Wagensveld ontkent een bericht in het Eindhovens Dagblad waarin staat dat hij aanmeldingen van honderden PSV-supporters heeft om zaterdag opnieuw vóór Zwarte Piet te demonstreren. „Het aantal klopt wel, maar dat zijn zeker niet allemaal PSV-supporters”, aldus Wagensveld.

Lees ook de lijfgarde van Sint blijft in Rotterdam zwart

Waar Pegida in Nederland normaal gesproken met moeite tientallen mensen op de been brengt, is dat rond Zwarte Piet volgens Wagensveld totaal anders. „Men is het zat”, stelt hij. Een demonstratie voor Zwarte Piet trok vorige week in Den Haag honderden bezoekers. Ook in Deventer waren afgelopen weekend zeker honderd zwarte piet-aanhangers op de been.

Volgens een woordvoerder van de gemeente Eindhoven hebben zowel KOZP als Pegida nog geen toestemming gekregen. „We onderzoeken momenteel hoe we dit moeten organiseren.” De gemeente wil ernstige ordeverstoringen zoals vorig jaar voorkomen. Het is daarom de vraag of KOZP wederom pal naast de route van de Sinterklaasintocht mag ageren tegen Zwarte Piet.

In diverse andere gemeenten wordt nog nagedacht over de manier waarop de intocht in goede banen kan worden geleid. KOZP heeft tot nu toe in elf gemeenten en op Curaçao demonstraties aangekondigd. In Den Bosch en Groningen lokt dat ook weer tegendemonstraties uit van andere organisaties dan Pegida, maar de gemeenten willen niet zeggen welke clubs. De meeste gemeenten willen de voor- en tegendemonstranten ruim baan bieden – een goede locatie in het zicht van de intocht – maar verbinden daar wel voorwaarden aan. Daarover wordt vaak nog onderhandeld. Zo ook in Hoorn. „Pegida wil in de buurt van KOZP staan. Dat is iets waar we naar moeten kijken, of dat wenselijk is”, zegt een woordvoerder van de gemeente.

Of demonstranten ook komen ópdagen, is altijd maar de vraag, zegt de woordvoerder van de gemeente Dordrecht. KOZP heeft gezegd dit jaar te komen, maar dat was vorig jaar ook al het geval. „En toen hadden we een heel vak langs de route ingericht, maar er was niemand. Ja, één persoon met een bordje, schijnt. Die was snel weg toen-ie de enige bleek.”

In Den Haag is ondernemer John van Zweden vanwege alle commotie alleen maar „nóg gemotiveerder” om de intocht te blijven sponsoren. Maar liever geen geweld. „Ik hoop dat het met een sisser afloopt. Dat er niks gebeurt.”