Alarmerend rapport: landschap verrommelt

Dat zegt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het rapport ‘Zorg voor landschap’, dat maandag wordt gepresenteerd. Volgens het PBL is het Nederlandse landschap de afgelopen dertig jaar sterk veranderd. Zo wordt de beschikbare grond steeds meer volgebouwd en is het aantal windmolens op land gestegen van 200 in 1990 naar ruim tweeduizend in 2019. Ook is het aantal grote zonneparken in twee jaar tijd verviervoudigd.

‘Burgers maken zich zorgen over het verdwijnen van de openheid, vergezichten en bomen’, schrijven de onderzoekers. ‘En over de toename van het aantal windmolens, zonneparken en distributie- en datadozen.’ Volgens het PBL is het landschap in het huidige overheidsbeleid vaak een sluitpost, met als gevolg dat het landschap versnippert. Zo zijn karakteristieke sloten en houtwallen verdwenen.

Tot 2012 kende Nederland nog een nationaal landschapsbeleid, maar onder het kabinet Rutte-1 kwam daar een einde aan. Inmiddels werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken aan een nieuwe omgevingswet: het PBL roept op om hierin strengere landschapsregels op te nemen. Ook adviseert het PBL om een ‘schil’ rond de nationale parken in Nederland aan te leggen met verschillende natuur- en cultuurlandschappen.

De onderzoekers waarschuwen verder dat de stikstofcrisis gevolgen kan hebben voor het landschap. Welke gevolgen dat precies zijn, is vooralsnog onduidelijk. Boerenorganisaties vrezen dat het landschap onherstelbare schade wordt toegebracht als boeren op grote schaal worden uitgekocht en boerderijen en weilanden daardoor verdwijnen.