Hebberigheid en stupiditeit in de gezondheidszorg
Jaarlijks geven we in Nederland ongeveer 100 miljard euro uit aan gezondheidszorg, de grootste kostenpost in het nationale huishoudboekje. Geen wonder dat mensen zich druk maken over gezondheidszorg en tegelijkertijd bezorgd zijn over de stijging van de kosten. Al slaat al die aandacht soms wel een tikje door en lijkt het zo nu en dan alsof gezondheidszorg na Iran en Rusland staatsvijand nummer één is geworden.
Want met al dat geld wordt intussen wel heel veel goeds gedaan voor mensen met een ernstige ziekte of behoefte aan ondersteuning. En om het maar even in perspectief te plaatsen: een Nederlander geeft ongeveer 5000 euro per jaar uit aan gezondheidszorg via zorgverzekeringspremie, eigen bijdrages en belastingen, en dat is een stuk minder dan wat mensen jaarlijks aan hun auto besteden.
Al die miljarden euro’s brengen wel de plicht met zich mee dat geld zo efficiënt mogelijk te besteden. En daar hebben we een probleempje, want een aanzienlijk deel van het zorgbudget wordt uitgegeven aan zaken waar geen mens beter van wordt. In Amerikaanse onderzoeken is keer op keer vastgesteld dat ongeveer 25 procent van het zorgbudget wordt besteed aan verspilling en zelfs als dit in Nederland een flink stuk beter is, smijten we jaarlijks een zinloze 10 tot 15 miljard euro over de balk.
Verspilling van gezondheidszorggeld kent vele oorzaken. Het gaat bijvoorbeeld om het uitvoeren van onderzoeken of behandelingen die nauwelijks enige gezondheidswinst opleveren. Of het betreft inefficiënties die ontstaan door gebrek aan goede afstemming van noodzakelijke zorg.
Hoewel hier veel winst kan worden geboekt, zijn dit niet eens de grootste oorzaken van massale verspilling. Uit alle gegevens blijkt dat ruim de helft van de verspilling wordt veroorzaakt door bureaucratische waanzin en door te hoge prijzen voor geneesmiddelen en medische hulpmiddelen.
Het contracteer-, codeer- en declaratiesysteem in ons zorgstelsel is zo verbijsterend ingewikkeld geworden dat een regiment aan administratief personeel bij zorgaanbieders en verzekeraars noodzakelijk is om dit te overzien. En dan heb ik het nog niet eens over de tsunami aan registratieformulieren en invullijstjes die over zorgpersoneel en instellingen wordt uitgestort, zonder enige toegevoegde waarde voor zieke of zorgbehoeftige mensen.
Nog erger is de verspilling door veel te dure medicatie en medische hulpmiddelen. Kennelijk zijn we gedwongen hier prijzen voor te betalen die niets te maken hebben met de werkelijke productie- of ontwikkelingskosten. Gegijzeld door hebberige fabrikanten die uitbuiting van hun (nota bene door onszelf gegeven) monopolie en winstmaximalisatie over de rug van zieke mensen tot hoogste doel hebben gekozen, betalen we als makke schapen krankzinnige prijzen die de kosten van de zorg onnodig opdrijven.
Het is doodzonde dat we zoveel geld weggooien aan administratieve stupiditeit en grenzeloze hebberigheid. Met een beetje politieke wil en doorzettingsvermogen ligt hier een ongekende kans voor blijvende betaalbaarheid van de gezondheidszorg.
Reageren? m.levi@parool.nl