Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Cultuur

Zika verstoort zenuwcellen en geeft baby’s soms kromme benen

Zikavirus Het zikavirus verstoort de vorming van zenuwcellen. Artsen zien baby’s met misvormde ledematen door neurologische schade.

Onderzoekers begrijpen beter hoe het zikavirus bij ongeboren kinderen microcefalie veroorzaakt. Twee van de tien eiwitten in het virus blijken de ontwikkeling van zenuwweefsel te verstoren. Dat schrijven Chinese en Amerikaanse onderzoekers deze vrijdag in het tijdschrift Cell Stem Cell.

Het zikavirus, verspreid door Aedes-muggen, veroorzaakt in Zuid-Amerika een epidemie. Bij volwassenen verloopt de infectie doorgaans mild, maar voor ongeboren kinderen is er risico op onherstelbare schade.

De twee viruseiwitten (NS4A en NS4B genoemd) blijken de ontwikkeling van neurale stamcellen tot zenuwweefsel te laten ontsporen. Elke van beide viruseiwitten is daartoe in staat, maar ze versterken elkaar bovendien.

De eiwitten remmen de groei en ontwikkeling van zenuwcellen sterk. De onderzoekers hopen met deze ontdekking nieuwe aangrijpingspunten te hebben gevonden om iets te kunnen doen tegen de misvormingen die het virus veroorzaakt.

In Brazilië zijn sinds 2015 duizenden kinderen geboren met microcefalie. Deskundigen schatten dat eenderde daarvan toegeschreven moet worden aan zika-infecties van de moeder tijdens de zwangerschap.

Zeer waarschijnlijk veroorzaakt het virus ook miskramen en andere ernstige geboorte-afwijkingen, zoals ‘arthrogrypose’. Twee teams van Braziliaanse artsen publiceerden daarover deze week in The BMJ en The Lancet. De ledematen van kinderen met arthrogrypose staan in een verkrampte, scheve stand.

Aangezien de onderzochte kinderen geen afwijkingen aan de gewrichten hadden, denken de artsen dat de oorzaak neurologisch is. En aangezien er ook antistoffen tegen het zika-virus werden aangetroffen, lijkt dat de boosdoener.