Direct naar artikelinhoud
BoekenVoorpublicatie

Wat gebeurde er in de IS-samenleving, waar op seksueel vlak bijna alles verboden was?

De meeste verslagen van telefoontaps tussen Syrië-strijders en hun achtergebleven vriendinnen gaan niet over het geloof, maar over seks.Beeld Secret Life of Syrian Lingerie

Voor haar boek Kalifaat­ontvluchters praatte Marion van San met gewezen Syrië-strijders (m/v) ook over wat ze deden als er níét gevochten werd. Gebeurde er in de IS-samenleving, waar op seksueel vlak bijna alles verboden was, toch iets in het verborgene? Het hoofdstuk ‘De zondige verleiding’ licht een tip van de sluier.

Ibrahim en ik staren met open mond naar de foto’s in de mailbox van zijn zoon Mounir. We kijken met verwondering naar meisjes die in niets verhullende lingerie wulpse poses aannemen. ‘Kk geillll... meer,’ schrijft Mounir. ‘Haha nee,’ antwoordt de dame in kwestie, die zich toch een beetje ongemakkelijk lijkt te voelen. ‘Jawel,’ probeert Mounir het nog eens. ‘Ik ga zware pagga slaan’ (straattaal voor: ik ga masturberen). ‘Liefje, meeeer.’

Het zijn niet meteen de gesprekken die je verwacht aan te treffen in de mailbox van een jihad­strijder. Mounir is op dat moment ongeveer een jaar in Syrië. Naast alle foto’s die hij openlijk op Facebook post, waarbij hij vaak tot de tanden toe gewapend in gevechtskledij poseert, behoren deze conversaties tot zijn geheime leven in het kalifaat. Het lijken de wanhopige pogingen van een jonge man die het keurslijf waarin hij moet leven even probeert te ontvluchten door in de nachtelijke uurtjes op zoek te gaan naar een beetje vermaak.

Maar het is niet het enige moment dat ik op dergelijke teksten stuit. Ook in tapverslagen die ik onder ogen krijg van strijders die met hun achtergebleven vriendinnen praten, valt op dat deze gesprekken meestal niet over het geloof gaan maar veeleer over seks.

Zo vertelt een strijder af en toe wel eens over wat ze meemaken aan het front en maakt hij zijn vriendin deelgenoot wanneer hij iemand vermoord heeft, maar vraagt hij tijdens een van hun telefoongesprekken evengoed of ze een sexy latex pakje wil kopen wanneer ze naar Syrië komt.

Zij is hier duidelijk niet van gediend en vraagt hem waarom hij weer met zijn bizarre dingen begint. Wellicht heeft hij te veel naar pornofilms gekeken. Maar de jonge man laat zich niet van de wijs brengen. Hij vertelt haar wat hij op seksueel vlak van haar verwacht als ze eenmaal in Syrië zal zijn. Hij zegt te hopen dat hij anale seks met haar kan hebben. Hij wil haar bruut nemen, zo zegt hij, zodat ze op het einde uitgeput is en ze niet meer kan lopen.

Overdonderen

Maar niet alleen mannen proberen vrouwen te overdonderen met hun seksuele voorstellen. Jonge vrouwen die verliefd zijn op een strijder die naar Syrië is vertrokken proberen op hun beurt via seksualiserend gedrag de aandacht van de jonge mannen te trekken. ‘Ik heb een mooie set lingerie gekocht,’ vertelt een jonge vrouw aan de strijder met wie ze in Syrië hoopt te trouwen. ‘Hmm, heel sexy dus,’ antwoordt hij en informeert naar de kleur. ‘Het ziet er prachtig uit,’ antwoordt zij. ‘Zwart met beige bloemen, en zwarte kant. Heel sexy.’

De jonge man, die op dat ogenblik gewond is, zegt dat hij haar mist en dat hij op haar wacht. Wanneer ze samen zijn gaan ze veel tijd doorbrengen en alles doen om het elkaar naar de zin te maken. Ook de gesprekken tussen een andere vrouw en haar man gaan over wat ze samen willen gaan doen als zij eenmaal in Syrië is. ‘Ik heb heel veel lingerie mee voor jou,’ zegt ze. ‘Mijn haar gaat mooi zijn. Ik ga heel mooi zijn. Maar we gaan wel veel praten hè, met elkaar?’ informeert ze voorzichtig. Haar man stelt haar gerust. ‘Maak je geen zorgen,’ zegt hij, ‘we gaan de eerste dagen met elkaar door­brengen.’

Over het seksuele leven van de IS-strijders en hun vrouw(en) is maar weinig bekend. [...] De Amerikaanse sociaal psycholoog Arie W. Krug­lanski, verbonden aan de Universiteit van Maryland en onder meer bekend om zijn onderzoek naar de beweegredenen van terroristen, omschrijft IS als een organisatie die het strategisch gebruik van seks omvormde in een goed geoliede machine die strijders opleverde.

Jonge, vaak seksueel gefrustreerde mannen werd in ruil voor hun moed het seksuele paradijs op aarde beloofd: er waren bruiden die stonden te trappelen om met hen te trouwen, verkrachting van ongelovigen was geoorloofd. Met name jezidi­vrouwen werden als seksslaven verhandeld, maar er waren ook berichten dat gevangen­genomen Irakese vrouwen gedwongen werden tot seks­slavernij in bordelen gerund door vrouwelijke jihadisten en er werden fatwa’s uitgevaardigd die seksuele jihad toelaatbaar achtten (de zogeheten jihad al-nikah).

Strijders werd het martelaarschap in het vooruitzicht gesteld, met zeventig maagden in het paradijs als de ultieme beloning, mochten zij omkomen in de strijd of tijdens een zelfmoordaanslag.

Ten slotte werd tijdens de oorlog in Syrië bekend dat er een huwelijksbureau was voor vrouwen die een strijder wilden trouwen. Het opereerde vanuit Al-Bab, een plaatsje in het noordelijke Syrische gouvernement Aleppo, dat in handen was van Islamitische Staat. Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten was de koppelingsservice speciaal opgezet voor vrijgezelle vrouwen en weduwen die een strijder van Islamitische Staat wilden trouwen. Maar er verschenen ook berichten dat jonge meisjes via jihadistische datingsites met ronkende namen als Jihadi Matchmaking naar Syrië werden gelokt.

[...]

Ongemakkelijke gesprekken

Getriggerd door wat ik had gelezen begin ik de vrouwen, met wie ik ondertussen al zo lang contact heb dat ik wel over dit onderwerp kan beginnen, vragen te stellen over hun seksleven in het kalifaat. De gesprekken beginnen meestal wat giechelig en een aantal zegt meteen dat ze daar niet over willen praten aangezien dit iets is wat tussen man en vrouw moet blijven. Er zijn er ook aan wie ik die vraag niet eens durf te stellen omdat ik weet dat ik ze daarmee in verlegenheid zou brengen.

Criminologe Marion Van San, radicaliseringsexpert en auteur van ‘Kalifaatontvluchters’: ‘In het begin van de oorlog konden vrouwen overal in Syrië terecht in de zogeheten ‘lingeriehuizen’.’Beeld Eric de Mildt

Maar een paar van hen willen wel een tipje van de sluier oplichten van wat zich in het kalifaat op dit terrein heeft afgespeeld. ‘Mijn man bracht geen lingerie­setjes voor me mee,’ zegt Saliha, ‘dat was echt niets voor hem. Een spijkerbroek en een T-shirt was meer zijn stijl. Maar ik kocht ze wel.’

In het begin van de oorlog konden vrouwen overal in Syrië terecht in de zogeheten ‘lingeriehuizen’. ‘Het waren privéhuizen en van de buitenkant was niet zichtbaar dat daar lingerie werd verkocht, maar iedereen wist ervan,’ zegt Amanda. Aanvankelijk werd lingerie door mannen verkocht, maar de buitenlandse strijders waren daartegen in opstand gekomen.

Korte tijd daarna verschenen overal in Raqqa deze zogeheten ‘vrouwenwinkels’, gerund door vrouwen. Mannen mochten er niet komen en wat er te koop was werd aan het zicht onttrokken door dikke gordijnen, waardoor nieuwsgierigen niet naar binnen konden gluren. Maar iedereen wist dat ze er waren en het werd oogluikend toegestaan, ook door de Hisba, de islamitische religieuze politie.

Bordeel

‘Dat was gewoon toegestaan,’ zegt Saliha. ‘Doe lekker gek thuis. Je zou je dood schrikken als je daar naar binnen zou zijn gegaan. Het leken wel seksshops. Je kon er alles kopen, snoepondergoed, smaakjes, glitterparfum en meer van die gekke dingen.’ Maar daarnaast kwamen er ook vrouwen langs de deuren die lingerie en andere seksattributen te koop aanboden.

‘Dan werd er aangeklopt en dan stond er een Syrische vrouw met een hele grote tas voor de deur. Die vroeg dan of ze naar binnen mocht komen om te laten zien wat ze bij zich had. En dan kwam er allemaal gekke lingerie tevoorschijn, met steentjes en belletjes,’ vertelt Saida. ‘Ze verkochten ook van die schoenen met van die hele hoge hakken en make-up. En van die gekke chocolade dat je 24 uur zin had.’

De enige plek waar ik dat eerder had gezien, zo vertel ik haar, is op de Wallen in Amsterdam. ‘Dan waren wij net als hoeren,’ reageert zij vol afgrijzen. ‘Als ik je alles zo vertel, hoe het gegaan is, dan krijg ik echt het gevoel dat we in een groot bordeel hebben geleefd.’

Marion van San, Kalifaatontvluchters, Prometheus, 304 p., 22,50 euro.Beeld rv