Duitse president prijst Oost-Europese buurlanden en roept VS op tot "respect, geen egoïsme"

"Wij Duitsers zijn veel verschuldigd aan de Verenigde Staten als partner voor democratie en vrijheid, tegen het nationale egoïsme". Dat wens ik ook voor de toekomst", zo zei hij tijdens een toespraak aan de Brandenburgse Poort.

Eerder op de dag had de Amerikaanse president zijn felicitaties aan Duitsland overgemaakt naar aanleiding van de dertigste verjaardag van de val van de Berlijnse Muur. "Laat het lot van de Berlijnse Muur een les zijn voor onderdrukkende regimes en leiders overal ter wereld: geen IJzeren Gordijn zal ooit de ijzeren wil bevatten van een volk dat vrij wil zijn", schreef hij in een verklaring. 

Steinmeier bedankte in zijn toespraak ook de buurlanden voor hun bijdrage aan de val van de Muur en de hereniging van Oost- en West-Duitsland. “Zonder de moed en de vrijheidswil van de Polen en Hongaren, van Tsjechen en Slowaken waren de vreedzame revolutie in Oost-Europa en de Duitse eenheid niet mogelijk geweest.” 

Steinmeier legde samen met bondskanselier Angela Merkel rozen bij de restanten van de Muur. De staatshoofden van de vier Visegrád-landen (Polen, Slowakije, Tsjechië, Hongarije) waren daarbij als gasten aanwezig. De Bernauer Strasse geldt als het symbool van de deling van Duitsland, waar in 1961 de Muur tussen het oosten en westen van Berlijn werd opgetrokken. De gevels van de woningen lagen destijds in het oosten, het trottoir in het westen.

Bondskanselier Angela Merkel zei in de Kapel van Verzoening in de Bernauer Strasse dat “geen enkele muur die mensen afzondert en vrijheid begrenst zo hoog of zo breed is dat hij niet doorgebroken kan worden”. Ze noemde 9 november een “noodlottige dag in de Duitse geschiedenis” en riep naast de val van de Muur de Kristallnacht op dezelfde datum in 1938 in herinnering. De nazi’s gaven toen met pogroms de aanzet tot de Holocaust.

“9 november maant ons om haat, racisme en antisemitisme vastbesloten tegemoet te treden en alles te doen wat in onze mogelijkheden ligt om vrijheid en democratie, menselijke waardigheid en de rechtsstaat te verdedigen”, zei Merkel, die opgroeide in de DDR.

De Berlijnse burgemeester Michael Müller hield ‘s avonds een toespraak tijdens feestelijkheden bij de Brandenburger Tor. In navolging van Merkel wees ook hij op de grote waarde van vrede, vrijheid en democratie. “Populisten die haat zaaien en een hetze voeren, vallen onze samenleving heel berekenend aan. We mogen ze niet hun gang laten gaan, maar moeten voor onze waarden opkomen”, aldus Müller. Hij keek ook terug op de communistische dictatuur en de mensen die destijds voor hun vrijheid streden. “We eren allen die in de DDR gezamenlijk hun stem hebben verheven”.