Het proces tegen Roger Stone: een theater van rookgordijnen, bluf, leugens en dolksteken in de rug

Zoveel politieke bluf zal zelden in één en dezelfde rechtszaal te zien zijn geweest. Op vrijdagmiddag in het US District Court van Washington, op een steenworp afstand van het Capitool, kijken Steve Bannon en Roger Stone elkaar aan. Ze zijn allebei political operatives – dat onvertaalbare begrip, ergens tussen strateeg, duvelstoejager en spindoctor in.

Ze hebben allebei voor de campagne van Donald Trump gewerkt, Bannon was er zelfs de baas. Hij omschrijft Stone voor de jury zo: „Roger is een agent-provocateur. Als je zover achter ligt als wij toen, dan pak je elk stuk gereedschap uit je gereedschapskist: onderzoek naar de tegenpartij, vuile trucs, dat soort dingen.” Stone trekt zijn wenkbrauwen op en zijn mondhoeken omlaag.

De zaak die de afgelopen week begon en volgende week voortgaat, is een strafrechtelijke nabrander van het onderzoek naar de inmenging van Rusland in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Maar wat het aan het eind van de week vooral werd, was een demonstratie van het wonderlijke theater van de Amerikaanse politiek, met haar rookgordijnen, bluf, leugens en dolksteken in de rug met mensen die een week later weer de beste vrienden lijken. Roger Stone (67) is de beklaagde. Getuigen à charge waren afgelopen week de komiek/politiek activist Randy Credico (64) en investeerder/politiek activist Steve Bannon (65), de laatste tegen wil en dank.

Lees ook deze podcast

Op de eerste rij van de publieke tribune, naast mevrouw Stone, schoof af en toe nóg een icoon van revolutionair-conservatief Amerika aan: Milo Yiannopoulos, ooit schrijver voor de rechtse nieuwssite Breitbart, ontslagen omdat hij in filmpjes pedoseksualiteit verdedigde. In zijn pied de poule-pak, gebloemde instappers en met zijn Gucci-tas zat hij in de bank bij predikant Randy Short, Stone’s geestelijk leidsman in zijn witte habijt, aanwezig voor „morele steun” aan de verdachte. Deze priester kwam eerder dit jaar in het nieuws toen hij tijdens de eerste persconferentie van zijn organisatie Gone2Far – ,,om Amerika terug te roepen van de gekte van homoseksuelen” – zei: ,,Wij hebben Hitler niet nodig, wij hebben de LBGTQ-beweging.”

WikiLeaks

De aanklacht tegen Stone luidt dat hij onder ede heeft gelogen in een hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden en dat hij de getuigenis van Randy Credico in het Huis heeft geprobeerd te verhinderen. Het draait allemaal om WikiLeaks, de organisatie die is gespecialiseerd in het publiceren van geheime documenten, die in zomer en najaar 2016, de hoogtijdagen van de verkiezingscampagne, e-mails van en over presidentskandidaat Hillary Clinton en de Democratische Partij publiceerde die door Russische hackers waren gestolen. Door de mails op die momenten te publiceren benadeelde de klokkenluiderssite Clinton en bevoordeelde dus haar tegenstander, Donald Trump.

Roger Stone begon destijds al gauw te zeggen dat hij contact had met WikiLeaks via een intermediair en hij suggereerde dat hij daardoor inside informatie had over de gestolen mails. Het openbaar ministerie (OM) lijkt met reeksen mails, sms-berichten en telefoongegevens tamelijk solide bewijs te hebben dat Stone loog toen hij een jaar later onder ede in het Huis verklaarde dat hij geen mails of sms’jes bezat over WikiLeaks, dat hij slechts één intermediair had gehad: Randy Credico, dat hij geen verzoeken aan WikiLeaks had doorgegeven en dat hij geen overleg had gehad met de Trumpcampagne over WikiLeaks. Dat Stone over dat laatste loog, stelt het OM, deed hij omdat „het bepaald niet fraai was” wat er rond WikiLeaks was gebeurd en dat onthullingen daarover schadelijk zouden kunnen zijn voor president Trump.

Illusionisten

Uit de getuigenis van Randy Credico werd duidelijk dat hier twee politieke illusionisten elkaar voor de voeten hadden gelopen. De twee kennen elkaar al jaren, hebben samen gewerkt voor de mislukte presidentscampagne van de Democraat, dominee Al Sharpton in 2004 – wat opmerkelijker is voor Nixon-adept Stone dan voor de linkse activist Credico. Ze deelden een liefde voor imitaties van beroemdheden, voor sigaren en martini’s. „Ik zou er nu wel eentje lusten”, zei Credico vrijdag tegen het eind van de ochtendsessie. „Maar ik mag niet meer drinken.”

Allebei bleken ze vooral niets méér over WikiLeaks te weten in die hectische maanden van 2016 dan wat er in de media over naar buiten kwam. En allebei deden ze alsof ze ingewijden waren. Credico deed het tegenover Stone. Stone deed het, mede op basis van de suggestieve berichten van Credico, tegenover de Trump-campagne en de rest van de wereld.

Credico was er via een vriendin met goede contacten in geslaagd WikiLeaks-leider Julian Assange te strikken voor een interview in zijn radioprogramma. Telefonisch, want Assange zat toen al opgesloten in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen, waar hij asiel had gekregen. Assange, de man die van de andere kant van de oceaan de Amerikaanse politiek op stelten had gezet, in een lokale radioshow in New York! „Dat was een grote overwinning voor mij”, zei Credico. Hij sms’te vrienden en kennissen tevoren. Hij stuurde ook Stone een sms dat Assange op 25 augustus in zijn show te horen zou zijn. Dat was „om Roger te stangen”, zei Credico. ,,Omdat hij steeds liep op te scheppen dat hij via-via contact had met WikiLeaks.” Nou, Randy Credico zou Assange zelf spreken.

Vanaf dat moment begonnen Stone en Credico elkaar vaker berichten te sturen over WikiLeaks. Stone wilde weten wanneer er nieuwe mails vrijkwamen en of daar iets instond waarmee zijn politieke vriend Trump geholpen zou zijn. Hij vroeg of Credico een verzoek aan Assange wilde doorgeven. Credico reisde in oktober naar Londen en zei dat hij er Assange zou ontmoeten. De vraag van Stone stond „op de agenda”, mailde Credico hem. Een paar dagen later sms’te Credico een foto van zichzelf voor de Ecuadoriaanse ambassade en hij schreef erbij: „Woensdag gaat er iets groots gebeuren.”

In feite, zo getuigde Credico deze week, had hij alleen maar bij de ambassade aangebeld, er was een luikje opengegaan waardoor een hand naar buiten was gestoken - „als het Ding van The Addams Family” – en die had een brief van Credico aangenomen. In die brief stond niet de vraag van Roger Stone, maar de vraag van de baas van het radiostation waarvoor Credico werkte: of Assange er een show wilde presenteren.

Frank Pentangeli

Stone hield voortdurend de campagne van Trump op de hoogte, op basis van de opgeblazen en suggestieve berichten van Credico – „loog ik tegen hem”, antwoordde Credico retorisch op vragen van Stones advocaat. „Nee, het was bluf” – maar eerder die zomer ook al op basis van berichten die een ander contact met WikiLeaks aan Stone overbriefde. Zodoende stond Stone bij het campagneteam van Trump bekend als de man die zelf contact had met Julian Assange. ,,Ik dacht dat Roger betrokken was bij de publicatie van de e-mails”, getuigde Steve Bannon vrijdag.

De andere intermediair van Stone moet nog getuigen in deze zaak: Jerome Corsi, een journalist die vooral samenzweringstheorieën verspreidt via zijn boeken en als commentator bij media als FoxNews. Hij hield onder meer vol dat het geboortebewijs dat Barack Obama had gepubliceerd om het gerucht te ontzenuwen dat hij geen Amerikaans burger was en dus onwettig president, een vervalsing was. Ook Donald Trump was een fervent verspreider van deze birther-theorie.

Waarom Stone tegenover het Huis van Afgevaardigden volhield dat hij alleen via Credico contact met WikiLeaks heeft geprobeerd te leggen en niet via Corsi, is nog onduidelijk. Wel is zeker dat Stone daarbij grondig te werk is gegaan. Hij heeft talloze keren druk uitgeoefend op Credico om te zwijgen tegenover de ondervragende afgevaardigden. Met een knipoog hadden ze het in sms’jes over „doe een Frank Pentangeli” – een verwijzing naar The Godfather II. In die film zal gangster Frank Pentangeli getuigen tegen de grote maffiabaas. Op de dag dat het zover is, duiken de maffiosi op in de rechtszaal met Pentangeli’s broer, een rechtstreeks uit Sicilië ingevlogen boer. Waarop Pentangeli zijn voorbereide getuigenis intrekt en zegt dat hij niets weet van misdadige praktijken.

Het openbaar ministerie had die scène graag in de rechtszaal willen afspelen voor de jury. De rechter verbood het. „We hebben hier al genoeg drama”, vond ze.