Tegenslag voor Trump: Democraten winnen in tussentijdse verkiezingen

Nu de presidentsverkiezingen precies een jaar weg zijn, werd de afgelopen dagen met grote aandacht gekeken naar de strijd om gouverneursposten en staatsparlementen. Trump zit ook midden in de impeachment-storm en de vraag is of dat gevecht met de Democraten gevolgen heeft voor zijn partijgenoten in het land.

In Kentucky, een van de meest conservatieve staten, lijkt de Democraat Andy Beshear aan het langste eind te trekken in de strijd om de gouverneurspost. De Republikeinse gouverneur Matt Bevin heeft zijn nederlaag echter nog niet toegegeven, omdat het verschil minimaal is. Nadat alle stemmen waren geteld, bedroeg het verschil tussen beiden slechts vijfduizend stemmen. Beshears zege volgt op de grote Democratische overwinning vorig jaar toen de partij de meerderheid won in het Huis van Afgevaardigden.

De Democraten vierden de Kentucky-uitslag als een grote zege op Trump. In 2016 won Trump de staat nog met een verschil van dertig procentpunt. Maar de president, die op de laatste dag nog campagne voerde voor Bevin, en de Republikeinen waren er als de kippen bij om te benadrukken dat uit deze uitslag geen voorbarige conclusies moeten worden getrokken. 

Lokale en regionale verkiezingen in de VS zijn immers zelden een goede graadmeter voor de kansen in presidentsverkiezingen. Bovendien had de Republikeinse gouverneur de afgelopen jaren flink aan populariteit verloren, onder andere vanwege zijn vele ruzies met bonden en leraren. Bevin stond daarom flink achter in de peilingen en hij leek een nederlaag tegemoet te gaan.

Waarschuwing voor 2020

Trump probeerde het beste te maken van de uitslag, door te benadrukken dat het aan hem te danken was dat de gouverneursrace op het laatste moment een nek-aan-nekrace werd. Net als in het zuidelijk Mississippi, waar de Republikeinen wel de gouverneurspost wonnen, is de president nog altijd populair in Kentucky. Beide gouverneurskandidaten hadden zich openlijk achter Trump gesteld, in de hoop mee te liften op zijn populariteit.

Een geruststelling voor Trump is dat Republikeinen met gemak de strijd om andere posten in Kentucky wonnen. ‘Onze bijeenkomst maandag in Kentucky had een enorme invloed op de verkiezingen’, claimde Trump in een tweet. ‘De steun in de gouverneursrace steeg met vijftien procentpunt, misschien twintig procent.’ Beshear vond dat de kiezers een duidelijke boodschap hadden afgegeven. ‘Deze verkiezingen waren een keuze tussen goed en verkeerd’, aldus de Democraat. 

Impopulaire partijkandidaat of niet, de tussentijdse verkiezingen waren in zekere zin wel een waarschuwing voor Trump in de aanloop naar 2020. Want net als in Virginia, waar de Democraten dinsdag de meerderheid behaalden in het parlement, hadden de Democraten hun zeges te danken aan een cruciale kiezersgroep: de bewoners van de voorsteden. Als deze trend zich doorzet, moet de president oppassen in de presidentsverkiezingen.

Vizier gericht

Kentucky zal hij vrijwel zeker weer winnen in 2020, maar Trump kan het zich niet veroorloven dat de kiezers in de voorsteden in belangrijke swing states in groten getale uitwijken naar de Democratische presidentskandidaat. De president heeft zijn vizier gericht op een groep staten die hem, net als in 2016, aan een meerderheid in het electoral college moeten helpen. Trump wist president te worden door drie staten van de Democraten af te snoepen: Wisconsin, Michigan en Pennsylvania.

Deze staten won hij, tot verbijstering van de Democraten, met miniem verschil. Mochten de Democraten ook in de presidentsverkiezingen een grote aantrekkingskracht uitoefenen op de kiezers in de voorsteden, dan kan dat een gevaar vormen voor Trumps herverkiezing. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat dit volgend jaar ook echt zal gebeuren.

Uit een peiling deze week van The New York Times bleek dat Trump opnieuw een goede kans heeft in het college van kiesmannen dat de president kiest. In zes staten waar in 2020 hard om zal worden gevochten, gaat Trump aan de leiding in een gevecht met senator Elizabeth Warren. Ook tegen Bernie Sanders doet hij het goed. Alleen in een strijd met Joe Biden doet de voormalige vicepresident het veel beter. De lichte voorsprong van Biden valt echter binnen de foutmarge van de peiling.