Telt seks mee voor je beweegminuten?

Vorige week is in NRC de seksuele daad qua bewegingsactiviteit als ‘rustig zitten’ afgedaan. Niet als ‘lichte inspanning’, zoals winkelen, douchen of koken. Ook niet als ‘matig intensief bewegen’, wat we doen bij tuinieren, golfen of een stukje fietsen. En seks was al helemaal onvergelijkbaar met joggen, wielrennen of bepakt bergop wandelen, wat ‘intensief sporten’ is.

Her en der wekte dat verbazing. De redactie kreeg er mails over. Dat klopt vast niet, was de teneur.

Inderdaad, het klopt niet. Afgelopen zaterdag is het gecorrigeerd in het correctie-hoekje op de opiniepagina’s van de papieren krant. Maar het wás tot een paar jaar geleden wel waar.

Dat zit zo: vorige week stond bij het artikel ‘Druk? Sport dan in het weekend’ een illustratie met allerlei activiteiten die vallen in de vier veelgebruikte categorieën van lichamelijke inspanning. Daarin stond seks in de categorie ‘rustig zitten’. De bezigheden kwamen uit een lijst die veel wordt gebruikt door onderzoekers, artsen, diëtisten, en door mensen die willen weten hoe ze hun energie kwijt moeten. Hij staat online als ‘Compendium of Physical Activities’. Voor de illustratie was echter geput uit een papieren versie van die lijst. Verouderd, zo bleek.

In 2011 is seks gepromoveerd van ‘rustig zitten’ naar ‘lichte inspanning’. Vreemd genoeg gebeurde dat met een verwijzing naar onderzoek uit 1984. Nog vreemder is dat de onderzoekers zelf concluderen dat seks zelfs nog in een hogere categorie thuishoort: het zou een ‘matig intensieve inspanning’ zijn.

Een lichaam moet even op stoom komen voordat beweging bijdraagt aan de gezondheid

Helemaal raar is dat de onderzoekers in 1984 alleen de seksinspanning van mannen hebben gemeten. Wel bij paartjes, overigens. Die paren hadden seks op vier manieren: man boven, vrouw boven, de vrouw die de man bevredigt zonder penetratie en de man die zichzelf bevredigt. De mannen waren behangen met elektroden en droegen een zuurstofmasker. Het was laboratoriumseks. Bijna steeds waren de paartjes ruimschoots binnen de acht minuten klaar met stimuleren, orgasme en het tot een basisniveau terugkeren van de (mannelijke) hartslag, bloeddruk en ademhaling.

Hier zit het probleem met het overzetten naar de WHO-beweegnormen: zo’n korte actie telt eigenlijk niet mee voor de wekelijkse beweegtijd. Een lichaam moet even op stoom komen voordat beweging bijdraagt aan de gezondheid.

De onderzoekers vonden dat de mannen in die korte tijd wel voluit ‘matig intensief’ bezig waren. Maar toch kwam seks in 2011 slechts als ‘lichte inspanning’ in het Compendium of Physical Activities – misschien vanwege die korte duur.

In 2013 hebben Canadese onderzoekers uiteindelijk thuisonderzoek aan seksueel energieverbruik gedaan, bij 21 stellen van 18 tot 35 jaar oud. Die hadden in een maand tijd ieder vier keer seks, op zelfgekozen momenten in hun eigen huis. Wel moesten ze vooraf allebei een energieverbruikmetende SenseWear-armband omdoen. De mannen verbruikten gemiddeld ruim 100 kilocalorieën tijdens een vrijpartij. De vrouwen kwamen tot bijna 70 kilocalorieën. En ze waren gemiddeld bijna 25 minuten bezig. Daarmee voldoet deze lichamelijke activiteit ruimschoots aan het criterium voor ‘matige inspanning’.

Maar bedenk dat er flinke variatie in het energieverbruik is gemeten. Eén man registreerde 306 kilocalorieën, wat meer is dan het verbruik tijdens een half uurtje rennen. De deelnemers wisten hun energieverbruik tijdens seks overigens goed in te schatten. Verreweg de meeste deelnemers, op één vrouw na, vonden seks prettiger dan een half uur hardlopen.

Om op de vraag terug te komen: dikke kans dat je seks meetelt als gezonde lichaamsbeweging.