Impeachmentonderzoek tegen VS-president Donald Trump krijgt officieel groen licht
Het Huis van Afgevaardigden heeft een resolutie goedgekeurd waarmee het impeachmentonderzoek tegen president Trump formeel wordt bekrachtigd. Tegelijk schrijft de resolutie een werkwijze en regels voor. De stemming verliep bijna naadloos volgens partijlijnen: op twee na stemden de Democraten voor, àlle Republikeinen stemden tegen. Ook al krijgen de Republikeinen nu meer inspraak in de hele procedure, toch hebben zij zich eendrachtig aan de kant van hun president geschaard en zich tegen het initiatief gekant.
De Amerikaanse grondwet geeft het Huis van Afgevaardigden de bevoegdheid om een impeachment- of afzettingsonderzoek van een president te beginnen. De regels die daarbij moeten worden gevolgd, zijn niet heel strikt afgebakend.
De Democraten, die in het Huis de meerderheid hebben, hielden daarom vol dat ze de voorbije weken correct en wettig bezig waren. De Republikeinen zagen het anders: zij benadrukten dat er een formele stemming over het impeachment-onderzoek nodig was en eisten bovendien meer transparantie. De resolutie die nu is goedgekeurd moet aan die bezwaren tegemoet komen, al blijven de Republikeinen zich benadeeld voelen.
Publiek en doorzichtiger
Tot nu toe werden reeds een twaalftal getuigen ondervraagd in het impeachmentonderzoek. De Democraten wilden van hen horen wat zij wisten over de relaties van president Trump met Oekraïne. De cruciale vraag die ze beantwoord willen zien: of Trump militaire hulp aan Oekraïne heeft achtergehouden, om de Oekraïense regering ertoe te dwingen bezwarend materiaal aan te leveren over zijn politieke rivaal Joe Biden.
Die getuigen zijn meestal achter gesloten deuren gehoord. Achteraf (en dikwijls zelfs vooraf) kreeg de pers elementen van het getuigenis in handen die meestal nadelig oogden voor Trump. Die selectieve lekken waren de Republikeinen een doorn in het oog. Met de formele stemming van vandaag komt er verandering in die aanpak. De resolutie vraagt het Huis om publieke hoorzittingen te organiseren, zodat het publiek zelf kan oordelen over de draagwijdte en strekking van de getuigenissen. Van de hoorzittingen die al gehouden zijn, moet een transcriptie worden vrijgegeven.
Onpartijdiger?
De resolutie geeft voortaan ook de Republikeinse parlementsleden die deel uitmaken van de Commissie voor de Inlichtingendiensten het recht om getuigen te dagvaarden en documenten op te vragen. Dat is in principe een stap die meer onpartijdigheid moet garanderen.
Een heikel punt is evenwel dat de volledige commissie daarmee akkoord moet gaan, wat de Democraten in feite een vetorecht geeft. Vooral de figuur van de Democratische voorzitter van de commissie boezemt de Republikeinen wantrouwen in. Die voorzitter is de Democraat Adam Schiff. Hij is de voorbije weken uitgegroeid tot de voorman en het gezicht van het impeachmentonderzoek, en daardoor ook tot het favoriete mikpunt van de gram van president Trump. De president noemt hem in zijn tweets "shifty Schiff", wat je kan vertalen als "gladde (of geniepige) Schiff". Die kwalificatie heeft volgens sommige Democraten een antisemitische ondertoon; Schiff heeft een joodse achtergrond.
Trumps advocaten mogen tegengas geven
Het is de Commissie voor de Inlichtingendiensten die het onderzoek voert. Het zal evenwel de Commissie Justitie zijn die uiteindelijk moet oordelen of er voldoende gronden zijn om de president in beschuldiging te stellen en om concrete aanklachten of articles of impeachment te formuleren. Op basis daarvan zal het voltallige Huis daarover beslissen. Daarna is het nog aan de Senaat (waar de Republikeinen een meerderheid hebben) om het eigenlijke afzettingsproces te voeren.
In de nu goedgekeurde resolutie is bepaald dat advocaten van president Trump bij het werk van de Commissie Justitie kunnen betrokken worden. Ook hier zien de Republikeinen evenwel een addertje onder het gras: de voorzitter van die commissie kan eveneens bepaalde verzoeken weigeren, als hij vindt dat het Witte Huis niet genoeg meewerkt aan het hele onderzoek.
Onmiddellijk na de stemming stuurde de president zelf een tweet de wereld in: "De grootste heksenjacht in de Amerikaanse geschiedenis".
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
Bekijk hier onze correspondent Björn Soenens in "Het Journaal":
