De wintertijd gaat weer in: 'En dat moeten we zo houden'
Vannacht om 03.00 uur gaat de wintertijd weer in. Dat betekent dat de klok een uur achteruit gaat. Maar wat doet dat eigenlijk met je lichaam?
'Een kwart van de Nederlanders heeft last van het verzetten van de klok', zegt chronobioloog Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit in Groningen.
Altijd wintertijd
Als het aan haar ligt, hoeven we de klok in het voorjaar niet meer terug te zetten naar zomertijd. Dit zei Gordijn er vorig jaar over:
'De laatste jaren is er zoveel bewijs gevonden voor de negatieve effecten van zomertijd, dat we wat mij betreft permanent de tijd moeten hebben die we nu in de winter hebben.'
Waarom is zomertijd slecht voor je?
'De zomertijd betekent korter slapen', legt Gordijn uit. 'Door het langere avondlicht en het gebrek aan ochtendlicht verschuift je biologische klok. Daardoor ga je later naar bed, terwijl de wekker wel weer vroeg gaat.'
Dat slaaptekort heeft gevolgen voor de korte termijn én lange termijn. 'In eerste instantie ontstaat er een slechte stemming, daarna volgen concentratieproblemen. Denk aan kinderen die zich op school niet kunnen concentreren in de les, maar ook aan ongelukken in het verkeer. Uiteindelijk kan slaaptekort zelfs leiden tot hartfalen.'
Euh, biologische klok?
Ja, die zit in je hersenen. Je interne/biologische klok is in werkelijkheid een gebied met 20.000 hersencellen: de nucleus suprachiasmaticus. Die term kun je direct weer vergeten. Belangrijk om te weten is dat die hersencellen je vertellen hoe laat het is.
'Bij het zien van zonlicht wordt je interne klok aan het werk gezet. Daarna regelt hij allerlei processen, zoals je lichaamstemperatuur, reactiesnelheid en bloeddruk', legt Gordijn in onderstaande video uit. Zo kun je optimaal presteren als het moet en weer lekker slapen als je eraan toe bent.
Maar altijd zomertijd is toch heerlijk?
Gordijn kan zich voorstellen dat mensen de voordelen ervan zien. 'Sporters denken aan langer buiten sporten terwijl het licht is, horecaondernemers denken aan langere dagen, dus langer op het terras. Maar wegen deze voordelen op tegen de nadelen?'
'Slapen is heel belangrijk voor de gezondheid, daar zijn we ons erg van bewust. Ook van zonlicht weten we dat we het erg nodig hebben.'
Sinds wanneer hebben we zomer- en wintertijd?
In Nederland is de zomertijd in 1977 officieel ingevoerd. Vanwege de oliecrisis en de behoefte om energie te besparen ging in tien jaar tijd bijna heel Europa over op het wisselen naar zomertijd in het voorjaar en wintertijd in het najaar.
Eerder werd de zomertijd al tijdelijk ingevoerd. In de Eerste Wereldoorlog stelde Duitsland de zomertijd in om kolen te besparen. Ook Nederland deed dit toen, al was de zomertijd van toen niet dezelfde als die van nu. De zomertijd liep toen veertig minuten uit de pas met de zomertijd van Duitsland. Onze oosterburen trokken dit in de Tweede Wereldoorlog gelijk, waarna de zomertijd in 1946 weer werd afgeschaft.
Drukke tijd voor 'klokkenman'
Tot slot: denk dit weekend ook even aan Geert Veldman uit Uithuizermeeden. Hij moet maar liefst 150 klokken verzetten.
