Direct naar artikelinhoud
Impeachment

Het net rond Donald Trump lijkt zich te sluiten

Het net rond Donald Trump lijkt zich te sluiten
Beeld AP

Het verhoor van de Amerikaanse ambassadeur in Oekraïne brengt de president verder in het nauw. 

“Laat ons erin!” Een groep Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden probeerde woensdag door te dringen tot een beveiligde ruimte in het Capitool. Het leidde tot uitstel van een verhoor, door een selecte groep Congresleden van beide partijen, over het Oekraïne-schandaal waar president Donald Trump in is verwikkeld.

De Republikeinen maken bezwaar tegen de geheimhouding rond de verhoren. En ze maken dat bezwaar luidruchtig, om de aandacht af te leiden van wat er gezegd wordt. Want het Oekraïne-schandaal wordt door die verhoren – waaruit niet alles geheim blijft – een steeds zwaardere politieke molensteen om de nek van Trump.

In augustus sloeg een klokkenluider alarm over een telefoongesprek van de president met zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski, waarin Trump onder andere aandrong op onderzoek naar mogelijke corruptie van Joe Biden en zijn zoon. Het was toen de Democraten meteen duidelijk: hier had de president zijn bevoegdheden als staatshoofd misbruikt om een mogelijke tegenstander bij de verkiezingen pootje te lichten. Ze startten een onderzoek dat vrijwel zeker zal leiden tot zijn impeachment.

Republikeinen in het Congres verdedigden Trump. Hij had geen tegenprestatie beloofd of ergens mee gedreigd, en dus zou er geen sprake zijn van chantage of omkoping.

Er is geen regel die zegt dat je een president alleen bij strafbare daden kunt afzetten. Maar die hele discussie werd ook nog eens ingehaald door het verhoor dinsdag van William Taylor, zaakgelastigde van de VS in Oekraïne.

Taylor vertelde hoe hij er geleidelijk achter kwam dat Oekraïne niet alleen via hem met de VS communiceerde, maar ook via andere diplomaten, aangestuurd door Trumps persoonlijke advocaat Rudy Giuliani. En dat die Oekraïne onder druk zetten: geen bezoek van hun president aan het Witte Huis en geen vierhonderd miljoen dollar militair hulpgeld, tenzij een onderzoek zou worden gestart naar ‘corruptie’. En daarmee werd uitsluitend bedoeld: het werk van Joe Bidens zoon Hunter voor een Oekraïens gasbedrijf, en Oe­kraïense inmenging in de verkiezingen van 2016. Die inmenging zou volgens Trump en Giuliani als gevolg hebben gehad dat Rusland ten ­onrechte de schuld kreeg van het helpen van Trump bij zijn verkiezing.

Daarmee haalde Taylor een belangrijke verdedigingslinie voor Trump onderuit. De Republikeinen probeerden dinsdag nog een nieuwe op te werpen door te zeggen dat de betaling van het hulpgeld misschien wel was tegengehouden door Trump, maar dat Oekraïne daar lange tijd niet van op de hoogte was. Zoals een Republikeinse afgevaardigde die wel bij het verhoor mocht zijn, het samenvatte: het was niet ‘voor wat hoort wat’, maar ‘voor wat hoort niks’. Trump nam dat argument gisteren op Twitter gretig over.

Maar zelfs die uitweg werd snel afgesloten. De New York Times citeerde hoge Oekraïense functionarissen die zeiden dat ze begin augustus al te horen kregen dat het geld voorlopig niet zou komen, en dat ze het Witte Huis maar moesten vragen waarom.

Het is die stroom van onthullingen die de Republikeinen in het Huis proberen te overstemmen met klachten over de procedure, die een van hen als ‘impeachment in sovjet-stijl’ omschreef, en president Trump zelf in een tweet als ‘een lynching’. Dat laatste kwam hem vanwege de woordkeus, die verwijst naar het vermoorden van zwarte Amerikanen, op kritiek van zowel Democraten als Republikeinen te staan.

Essentieel voor Trump is vooral hoeveel steun hij houdt bij de Republikeinse meerderheid in de Senaat, waar uiteindelijk over zijn afzetting wordt beslist. Hun leider, Mitch McConnell, liet na het verhoor van Taylor merken dat hij niet aan feiten voorbij wil gaan. Volgens Trump had McConnell tegen hem gezegd dat hij het telefoongesprek met Zelenski ook helemaal onschuldig vond. Maar McConnell sprak, tamelijk ongebruikelijk, zijn president glashard tegen. “We hebben het daar helemaal niet over gehad.”

Lees ook:

Trumps stuwdam tegen een impeachment vertoont barsten

Ook zonder officiële medewerking brengt het impeachment-onderzoek tegen president Trump steeds meer belastende details naar boven over diens Oekraïne-beleid.