Van een veld vol zonnepanelen worden insecten heel blij

Een veld vol zonnepanelen is niet alleen lelijk. De bodem onder de collectoren kan flink bijdragen aan verbetering van de soortenrijkdom. Uit onderzoek van het biodiversiteitscentrum Naturalis blijkt dat een zonnepark waarvan de bodem is verrijkt met een uitgekiende mix van planten, heel veel insecten aantrekt. Zelfs zeldzame soorten.

Ecologen van Naturalis zaaiden vorig jaar op 42 afgebakende stukjes bodem onder een zonnepark van 76.000 panelen op het terrein van chemisch bedrijf Shell in Moerdijk wilde planten, in schaduwminnende en zonminnende variaties. Het groen deed het uitstekend, zelfs onder de panelen. Dat komt mede doordat in dit zonnepark de panelen niet strak op elkaar aansluiten: regenwater sijpelt tussen de collectoren door naar de bodem, die daardoor niet volledig verdroogt.

In het eerste jaar zijn in het zonnepark van Shell veertig soorten hommels, bijen en zweefvliegen geteld. Dat is het vijfvoudige van wat er doorgaans in open veld wordt aangetroffen. Onder de gevonden bijen zitten vier bedreigde soorten die op de Rode Lijst staan.

Shell bouwde op het uitgestrekte bedrijfsterrein in Moerdijk een zonnepark van 27 Megawatt, dat elektriciteit levert aan het chemiecomplex. De capaciteit van de panelen is voldoende voor 9000 huishoudens. Het park werd aangelegd op een locatie die ruim een halve eeuw braak lag: opgespoten, schrale zandgrond. Om na te gaan of met zaadmengsels de biodiversiteit kan worden verbeterd werd Naturalis gevraagd een plan te maken. Ook de Amsterdamse ecoloog en landschapsarchitect Klaas Jan Wardenaar werd ingeschakeld. Hij is betrokken bij de bouw van een zonnepark in het Brabantse Oosterhout, waar is geadviseerd dood hout onder de panelen te leggen, om insecten en andere dieren aan te trekken.

Volgens Koos Biesmeijer, hoogleraar natuurlijke kapitaal in Leiden en wetenschappelijk directeur van Naturalis, tonen de ervaringen van het eerste jaar aan dat zonneparken kunnen bijdragen aan de verbetering van de biodiversiteit. De rijen panelen kunnen volgens Biesmeijer zelfs nieuwe leefgebieden voor insecten en andere dieren worden, omdat onder de collectoren een milder klimaat heerst. Het is er vaak gemiddeld warmer. “En het zijn ­donkere en drogere habitats, die ­komen in Nederland niet voor. De ­studie levert nieuwe kennis op voor zonneparken die nog gebouwd gaan worden.” 

De bevindingen in Moerdijk staan haaks op de visie van ecologen en natuurbeschermers, die vorig jaar door Trouw werden gepolst:  zij denken dat  grote zonneparken de nekslag zijn voor kwetsbare natuur en bodemleven.  Als bedrijven velden en akkers vullen met zonnepanelen put dat de grond uit, zeggen ze. Zonlicht en regen bereiken de bodem niet meer, met kaalslag als gevolg. Dat is volgens hen funest voor insecten en weidevogels, die toch al zwaar onder druk staan.

Lees ook:

Groots plan voor drijvende zonneparken verontrust natuurorganisaties

Leg massaal zonnepanelen op Nederlandse wateren, bepleit een landelijk consortium van bedrijven, onderzoekers en de overheid. Dat helpt de klimaatdoelen. Maar natuurbeschermers vrezen schade aan dier en natuur. ‘Benut eerst eens al die lege daken.’

Ecologen: zonneparken zijn funest voor de natuur

De aanleg van weides vol zonnepanelen kan grote gevolgen hebben voor het leven in en op de bodem.

Zonneparken nemen steeds meer ruimte in beslag

Zeeën van zonnecellen leken ooit voorbehouden aan woestijngebied, maar ook in Nederland komen op boerenvelden en in natuurgebied steeds meer zonneweides. Goed voor de schone energie, maar wat betekent dit voor het landschap?