Trump stuurde in duizend dagen 13.500 onjuiste of misleidende beweringen de wereld in

Op 9 oktober stond de teller van de Fact Checker van The Washington Post, die elke verdachte bewering van Trump nauwgezet registreert en onderzoekt, op maar liefst 13.435. Vliegt de president flink uit de bocht, dan krijgt hij van de waarheidsonderzoekers van de krant drie of vier Pinokkio’s.

De telling van vorige week was de laatste update van de database die onder andere door universiteiten wereldwijd, zoals onlangs de Erasmus Universiteit, wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Als de president woensdag viert dat hij duizend dagen in het Witte Huis zit, zal hij al over de 13.500 zijn gegaan. Eind april stond hij nog op 10 duizend.

Er gaat geen dag voorbij, of Amerika’s 45ste president vertelt niet de waarheid of hij verdraait het. Van immigratie en het Rusland-onderzoek tot het Oekraïne-telefoontje en de Syrië-terugtrekking. Wanneer Trump in een boze bui is, gaat hij zelfs zo’n 22 keer per dag in de fout. 

Op maandag was het weer raak. ‘De muur wordt gebouwd!’, claimde de president in een tweet waarin hij uiteenzette dat hij liever meer aandacht besteedde aan beveiliging van de grens met Mexico dan aan de Syrisch-Turkse grens.

Geen betonnen muur

De ‘Muur-bewering’ behoort tot de onjuiste claims die de president steeds weer herhaalt: op Twitter, op tv of op bijeenkomsten in het land. Sinds hij in januari 2017 het Oval Office betrok, heeft Trump 218 keer geroepen dat de muur die hij zijn kiezers had beloofd wordt gebouwd. In werkelijkheid, aldus de factcheckers, wordt er nu gewerkt aan uitbreiding en reparatie van bestaande hekwerken, niet aan een betonnen muur die de president wil optrekken langs de grens.

Op de tweede plaats, met 204 keer, staat Trumps opmerking dat de Amerikaanse economie ‘nog nooit zo sterk is geweest’. Andere versies van deze bewering zijn dat de economie, dankzij hem, nu ‘de grootste en beste is in de geschiedenis van Amerika’. De factcheckers doken in de geschiedenisboeken en economische rapporten en waren onverbiddelijk in hun oordeel.

‘Gemeten naar elke belangrijke maatstaf, doet de economie het vandaag de dag niet zo goed als onder de presidenten Dwight Eisenhower, Lyndon Johnson en Bill Clinton, of Ulysses S. Grant’, luidde hun conclusie. Ter verduidelijking: Grant werd president in 1869. Deze bewering was goed voor drie Pinokkio’s. Een opmerking die de president vorige week vier Pinokkio’s opleverde, was dat de VS ‘7 biljoen dollar had besteed’ aan de militaire interventies in het Midden-Oosten. Een andere keer heeft hij het over 8 biljoen.

De oorlogen in Irak en Afghanistan hebben Amerika inderdaad duizenden miljarden gekost. Maar de schattingen over de kosten reiken tot ver na 2050, onder andere voor de gezondheidszorgkosten voor militairen en de rente op leningen. Zo is berekend dat pas in 2056 de kosten zullen zijn opgelopen tot 7 biljoen dollar. Andere ‘foute’ beweringen van de president gaan over zijn forse belastingverlaging, de versterking van de krijgsmacht en de miljoenen banen die erbij zijn gekomen.

Trumps aanhangers neigen meestal de president te geloven als hij weer iets beweert. Maar de meeste Amerikanen zijn intussen gewend geraakt aan de twijfelachtige waarheidsgehalte van zijn opmerkingen. Zo bleek vorig jaar uit een peiling van The Washington Post dat nog geen drie op de tien Amerikanen zijn meest gebruikte claims gelooft.