Koerden en Syrisch leger willen oprukkende Turken samen stoppen

Frankrijk neemt maatregelen om de veiligheid van zijn militaire en civiele personeel in het noordoosten van Syrië te waarborgen nu de Verenigde Staten zijn begonnen al hun troepen uit de regio terug te trekken. Die terugtocht volgt op het Turkse offensief tegen de Koerden.

De Franse president Emmanuel Macron heeft dat na afloop van een extra ingelaste kabinetsvergadering laten weten. Meer details zijn niet vrijgegeven.

Frankrijk is een van de belangrijkste bondgenoten in de door de VS geleide coalitie om IS te bestrijden in Syrië en Irak. Het land heeft gevechtsvliegtuigen en commando's in de regio, die samenwerken met Koerdische en Arabische troepen. 

De Amerikaanse minister van Defensie Mark Esper heeft zondag verklaard dat president Trump opdracht heeft gegeven om de resterende Amerikaanse troepen ,,zo veilig en snel mogelijk'' terug te trekken uit het noorden van Syrië. ,,Amerikaanse strijdkrachten bevinden zich nu tussen twee strijdende en oprukkende legers en dat is een onhoudbare situatie'', aldus Esper in een tv-interview bij CBS. 

,,In de laatste 24 uur hebben we gezien dat de Turken hun aanval zuidelijker willen uitbreiden dan aanvankelijk gepland, en naar het westen. Ook weten we nu dat de Koerden 'een deal' willen met het Syrische leger en Rusland om de opmars van de Turken te stoppen'', legde Esper het besluit van Trump uit. 

De Amerikanen hebben nog zo'n duizend militairen in het noordoostelijk deel van Syrië. Naar verwachting is de terugtrekkingsoperatie eerder in dagen dan weken voltooid.

De deal tussen de Koerden en het leger van de Syrische president Assad is vanavond al in werking getreden. Syrische troepen reden de stad Manbij binnen, die in handen is van de Koerden. 

Persbureaus melden dat de Koerden en de Syriërs niet alleen de Turkse opmars tot stand willen brengen, maar ook eerder door de Turken veroverd gebied willen terugwinnen. Zo wordt de blik ook gericht op de stad Afrin, die in 2018 door het Turkse leger op de Koerden werd veroverd. 

Bij een luchtaanval van het Turkse leger op een konvooi zijn meerdere journalisten om het leven gekomen. Dat stelt Stephanie Perez, journaliste bij France 2, op twitter. Zelf overleefde ze de aanval. Wie de overleden verslaggevers zijn is niet bekend. Eerder meldde een Koerdische zender dat een van hun reporters om het leven is gekomen.

Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten zijn bij de luchtaanval veertien mensen omgekomen, waaronder vijf burgers. 

De Koerden in het noordoosten van Syrië hebben een deal met het Syrische leger aangekondigd over de inzet van militairen. De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) en de Syrische regering willen het Turkse leger verdrijven uit het noordoosten van Syrië, dat door Koerden wordt gecontroleerd.

,,Om deze agressie tegen te gaan, hebben wij een overeenkomst bereikt met de Syrische regering", meldt de Koerdische regionale regering op Facebook. ,,Het Syrische regeringsleger kan nu rond de Syrisch-Turkse grens worden ingezet om de troepen van de SDF te ondersteunen."

Het Syrische leger zet soldaten in langs de volledige Syrisch-Turkse grens, meldt SDF. De troepeninzet moet ervoor zorgen dat de gebieden worden 'bevrijd uit de handen van de Turken en huurlingen'. Daarnaast gaat het Syrische leger zich volgens de SDF ook inzetten in een ander deel van Noord-Syrië waar Turkije vorig jaar binnentrok.

Spontaan protest tegen Erdogan op Amsterdam CS

Een groep van ongeveer 75 mensen is vanavond naar Amsterdam Centraal gekomen om te protesteren tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, meldt de politie. Het gaat om een spontaan protest. Volgens een politiewoordvoerder zijn het met name Koerden en Turken die zijn gekomen.

De politie heeft de demonstranten verzocht het station te verlaten. Ze staan inmiddels buiten. De politie benadrukt dat de demonstratie gemoedelijk verloopt. Veel demonstranten hebben spandoeken bij zich met daarop teksten tegen Erdogan.

In het kamp Ain Issa in het noorden van Syrië waar bijna achthonderd IS-aanhangers uit zijn ontsnapt, zaten voor zover bekend geen Nederlandse IS-strijders. Dat meldt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Uit het kamp vluchtten vooral buitenlandse vrouwen verbonden aan IS en hun kinderen, aldus de lokale Koerdische autoriteiten. Ze zouden zijn ontsnapt na bombardementen van het Turkse leger dat de regio deze week binnenviel.

Volgens de meest recente cijfers van de inlichtingendienst AIVD verblijven nog vijftien Nederlandse mannen, 35 Nederlandse vrouwen en negentig kinderen met een Nederlandse link in Syrisch-Koerdische kampen of detentie. Dit is de stand per 1 oktober.

Frankrijk voetbalt morgen tegen Turkije in het kader van de EK-kwalificatie. Sportief strijden beide landen om de winst in hun kwalificatiepoule, maar de spanning is voorafgaand aan het duel in Parijs (aftrap 20.45) vooral organisatorisch en politiek van aard. Door de Turkse inval in Syrië belooft het een enorm beladen duel te worden. 

Volgens de Franse krant Le Figaro zullen er 600 agenten (meer dan twee keer zoveel als normaal) en 1400 stewards worden ingezet. Daarnaast is de politie in Parijs alert op eventuele verstoringen. Officieel zullen er 3800 Turkse fans in het uitvak van het Stade de France plaatsnemen, maar de verwachting is dat er ook Turken in de thuisvakken zullen zitten. Volgens Figaro gaat het daarbij om liefst 30.000 mensen. De angst is dat er op de tribunes en rond het stadion rellen uitbreken. 

De Syrische regering en de Koerden overleggen over een manier om gezamenlijk de Turkse invasie te stoppen. Persbureau Reuters meldt dat er overleg plaats heeft gevonden op een Russische legerbasis in Syrië. Reuters sprak met een Koerdische politicus, die zei dat de hoop is dat er een deal komt tussen beide partijen. 

Een woordvoerder van de door de Koerden geleide Syrische Democratische Strijdkrachten wil de gesprekken niet bevestigen, maar zegt wel dat 'alle opties die het Koerdische volk van etnische zuivering kunnen redden worden bestudeerd'. 

Frankrijk en Duitsland roepen Turkije op te stoppen met het offensief in noord-Syrië. Volgens de Franse president Emmanuel Macron werken beide landen samen aan initiatieven om een einde aan de invasie te maken. Macron stond in Parijs samen met de Duitse bondskanselier Angela Merkel de pers te woord. Volgens Macron creëren de Turken humanitaire problemen and dreigt Erdogan IS weer in het zadel te helpen. 

Merkel onderschreef zijn woorden. Ze zei dat Turkije legitieme veiligheidszorgen heeft maar naar andere oplossingen moet zoeken. Ze sprak vandaag telefonisch met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Syrië stuurt zijn leger naar het noordoosten van het land om Turkije terug te dringen. Dat melden Syrische staatsmedia.

Het Turkse leger trok de regio woensdag binnen om de Koerdische militie YPG daar weg te jagen. Sindsdien zijn tientallen mensen omgekomen en zijn gevechten uitgebroken in een aantal grenssteden.

De staatsmedia melden niet waar de troepen zich precies naartoe zullen verplaatsen. Eerder vanavond meldde de Libanese zender al-Mayadeen dat de Koerden met de Syrische regering in gesprek zijn om de stad Kobani over te dragen. Die stad is nu in handen van de door de Koerden geleide Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF).

'Rijdend door de straten van de Noord-Syrische Qamishli klinkt er plotseling geweervuur. Even is het stil en dan weer een luid salvo. Sommige auto’s en een jongen op een brommer rijden gewoon door, anderen keren om. Wie er schiet en op wat, blijft gissen. Binnen een paar minuten rijden pick-ups van de Koerdische militie SDF door de straten. Ook ambulances. Auto’s toeteren, mannen schreeuwen. Tussen de huizen staan bewapende strijders. De meeste winkels zijn dicht.'

Correspondent Harold Doornbos is in Noord-Syrië en schrijft over de verschrikkingen die het Koerdische volk doormaakt. Lees zijn reportage hier (Premium).

De berichten over ontsnapte IS-strijders uit een Syrisch kamp in de plaats Ain Issa zijn volgens de Turkse president Erdogan onjuist. Dat zei hij tegen Turkse media. Ze worden volgens hem de wereld in geslingerd om het westen te provoceren. Volgens Koerdische bronnen zijn er tot wel 950 mensen ontsnapt.  

Een fors deel van het Europees Parlement wil dat de EU met een 'krachtige en veelomvattende' reactie Turkije ertoe beweegt het geweld in Noord-Syrië te stoppen. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken zouden maandag bij hun overleg in Luxemburg een wapenembargo moeten overwegen. Ook zouden ze Ankara erop moeten wijzen dat persoonsgerichte sancties tegen mensenrechtenschenders en de verantwoordelijken voor de operatie mogelijk zijn.

Het parlement heeft hierover een brief gestuurd aan EU-buitenlandchef Federica Mogherini. Die is in korte tijd ondertekend door meer dan 200 Europarlementariërs van alle politieke groepen, meldt initiatiefnemer Malik Azmani (VVD). 

,,De Turkse militaire operatie heeft nu al voor honderden slachtoffers en meer dan 130 duizend vluchtelingen gezorgd", aldus Azmani. "Het ontsnappen van duizenden IS-strijders is een groot veiligheidsrisico voor Europa."

'Journalisten en burgers omgekomen bij luchtaanval'

Tenminste negen mensen zijn in het Syrische Ras-al-Ain omgekomen bij een luchtaanval van het Turkse leger. Onder hen zouden burgers en (buitenlandse) journalisten zijn. Het Syrische Observatorium voor de Rechten van de Mens meldt dat het door gewapende beveiligers geëscorteerde konvooi werd aangevallen toen het arriveerde in Ras Al-Ain. Er zouden ook tientallen gewonden zijn gevallen.

Het Observatorium meldt dat journalisten ook meereisden in het konvooi. Onder hen waren ook buitenlandse reporters, onder meer uit Frankrijk en Brazilië. Een Koerdisch nieuwsagentschap, Hawar, meldt dat een van zijn verslaggevers gedood werd bij de aanval. 

Europese landen moeten 'hun' IS-strijders en hun vrouwen en kinderen terughalen uit Syrië terughalen nu het nog kan. Dat stelt Save the Children, dat alarm slaat over het lot van uit de kampen ontsnapte vrouwen en kinderen. ,,De mogelijkheid om mensen terug te halen verdwijnt snel uit zicht."

Save the Children stelt dat er in het kamp Ain Issa, waaruit vandaag honderden IS-strijders ontsnapt zijn, helemaal geen vrouwen of kinderen meer zitten. Er zaten 249 vrouwen en ongeveer 700 kinderen, stelt de organisatie. ,,Gemaskerde mannen op motorfietsen cirkelen rond het kamp. Buitenlandse IS-kinderen kunnen kwijt raken in de chaos."

Meer over het al dan niet terughalen van IS-strijders en hun familie in dit verhaal (Premium): Chaos in Syrië kan zorgen voor weerzien met Nederlandse IS’ers.

Het Rode Kruis heeft zondag giro 7244 geopend voor de mensen die op de vlucht zijn in het noordoosten van Syrië. De hulporganisatie zegt zich grote zorgen te maken over de in totaal 300.000 mensen in het gebied. Volgens de Verenigde Naties is het aantal mensen dat in Noord-Syrië op de vlucht is geslagen na de inval van Turkije, zondag opgelopen naar 130.000.

In de stad Al-Hasakah bijvoorbeeld, waar veel mensen naartoe zijn gevlucht, is een belangrijke watervoorziening geraakt door de bombardementen. Hierdoor dreigt een groot watertekort. In de stad deelt het Rode Kruis kant-en-klaarmaaltijden, waterflesjes, matrassen en dekens uit aan meer dan vijfhonderd families die tijdelijk in scholen worden opgevangen.

President Donald Trump heeft de Amerikaanse troepen opgedragen zich terug te trekken uit Noord-Syrië. Zij dreigen terecht te komen in het strijdgewoel tussen door Turkije gesteunde troepen en de Syrische Koerden, de voormalige bondgenoten van de VS. 

,,De Amerikaanse troepen dreigen vast komen te zitten tussen twee oprukkende legers”, zei Esper. ,,Het is een onhoudbare situatie. We willen zeker weten dat we onze soldaten niet in een positie brengen waarin ze gedood of gewond kunnen raken.”

Bij de militaire aanval van Turkije in Noord-Syrië zijn verschillende doden en gewonden gevallen. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zouden negen burgers om het leven gekomen zijn, onder wie Hevrin Khalaf, een Koerdische politica. 

,,De negen burgers werden op verschillende momenten ten zuiden van de stad Tal Abyad geëxecuteerd’’, zo meldt het Syrische Observatorium dat doorgaans bekendstaat als goed geïnformeerd.

Amerikaanse troepen in de buurt van de Syrische grensstad Kobani zijn beschoten door Turks artilleriegeschut. Dat heeft een woordvoerder van het Pentagon vrijdag gezegd. Er zijn geen gewonden gevallen.

,,De explosie vond plaats op een paar honderd meter van een gebied dat bij de Turken bekendstaat om de aanwezigheid van Amerikaanse troepen’’, zei marinekapitein Brook DeWalt in een verklaring na het incident, dat vrijdagavond plaatsvond.

Volgens DeWalt zijn er geen Amerikaanse troepen gewond geraakt en hebben de Amerikanen zich niet teruggetrokken uit Kobani. DeWalt waarschuwde de Turken ervoor te zorgen dat ze geen operaties uitvoeren die de Amerikanen ertoe dwingen zich te verdedigen.

Volgens het Turkse ministerie van Defensie waren de Amerikanen geen doelwit. In een verklaring zegt het departement dat Turkse militairen Koerdische troepen in Kobani heeft aangevallen nadat die beschietingen met machinegeweren en mortieren hadden uitgevoerd.

Het is voor het eerst dat een Amerikaanse basis in de vuurlinie ligt sinds de start van het Turkse offensief woensdag.