De ouderwetse pepernoot legt het af tegen de kruidnoot
Koken & etenTerwijl kruidnoten met kilo's tegelijk over de toonbank gaan, lijkt de traditionele pepernoot een lekkernij voor een kleine groep fijnproevers te worden. De Bijenkorf verkoopt ze zelfs niet meer.
Ze zijn er nog wel. Albert Heijn heeft ze liggen in de schappen. En bij Jumbo liggen zakjes bij de bakkersafdeling van de supermarkten. Ook Plus-winkels hebben ze onder de naam ‘Oud-Hollandse pepernoten’ in het assortiment. De ondernemers kunnen zelf beslissen of ze dat willen, meldt de woordvoerder. ,,Op dit moment zijn het er tussen de 50 en 75 ondernemers. Over een week verwachten we dat zo’n 100 ondernemers ze in de schappen hebben liggen.”
En toch: de ouderwetse pepernoot - de echte, dus de onregelmatig gevormde, naar taaitaai smakende lekkernij - is zijn charme verloren voor de meeste mensen: de kruidnoten zijn veruit favoriet. ,,Dit jaar verkopen wij geen pepernoten meer bij de Bijenkorf, voorgaande jaren was dit wel het geval", meldt een woordvoerder van de warenhuizen.
Bolletje stopte twee jaar geleden met de productie. En de andere grote pepernotenmaker Van Delft ziet de omzet dalen. ,,Vorig jaar hadden we een omzetdaling van 20 procent en ik verwacht dit jaar weer een afname van 10 procent", aldus directeur-eigenaar Oscar de Lange.
Vele soorten kruidnoten
De authentieke pepernoot, zoals De Lange het noodlijdende brokje noemt, is nog wel te krijgen bij de 35 eigen tijdelijke winkels van Van Delft. Maar daar leggen de zakjes het wel af tegen de vele soorten kruidnoten. Die winkels worden steeds groter en steeds luxer, aldus De Lange, en zijn bedrijf floreert. ,,Onze omzet ligt jaarlijks nu rond de 20 miljoen euro.”
Baksel
Bolletje trok twee jaar geleden de stekker uit de pepernoot. ,,Klopt, die hebben we niet meer in productie", reageert commerciemanager Geert-Jan Zandbergen van het bekende bakkersbedrijf desgevraagd. ,,Enerzijds omdat de verkoop terugliep, anderzijds omdat het een ander soort baksel is dan kruidnoten.” Kruidnoten zijn lang houdbaar, betoogt Zandbergen, terwijl de wat taaiere pepernoten het lekkerst zijn als ze vers van de bakplaat komen. ,,Dat is een andere manier van produceren.” Bij bakkerijen - die meer verse producten maken - past de ouderwetse pepernoot daarom beter, aldus Zandbergen.
Het is niet erg, vindt culinair historicus Lizet Kruijff, dat de grote producenten zich vooral richten op de harde kruidnootjes. Er zijn veel variaties mogelijk met dat houdbare minikoekje.
Zelf houdt ze wel erg van de echte pepernoot. Het eerste recept vond ze ooit in een boek uit 1771 met de titel Nieuwe, Welervarene Utrechtsche Keukenmeid. Vermoedelijk is het recept nog ouder. Een aanwijzing daarvoor is een ingrediënt (staartpeper) dat het recept vermeldt. Die pepersoort werd al in de eeuwen ervoor door de VOC vervoerd.
Dat je pepernoten steeds minder ziet, betreurt Kruijff niet. ,,De lekkerste maak je toch zelf.” Haar recept vind je hier. In het recept van de historica zit onder andere anijs, net als in het deeg van Robèrt van Beckhoven. Zijn recept met roggebloem is hier te vinden.
Zin gekregen in echte Hollandse kost? In deze video van Lekker Lokaal vertelt Laura de Grave over hutspot:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Amerikaanse wetenschapper: 'Kopje thee smaakt het best met zout’, Britten onthutst
-
PREMIUM
Slager Jakob (25) maakt vanaf nu weer dé paardenworst waar mensen voor omreden
De beroemdste paardenworst van Dordrecht en verre omstreken, die van Slagerij Verkerk, maakt een comeback bij Slagerij Gelderblom in winkelcentrum Sterrenburg. De weduwe van slager Aart Verkerk heeft het recept overgedaan aan Jakob Simons (25). ,,Zelfs de kinderen van mijn jongste zoon zweren erbij.’’Dordrecht -
video
Kinderen klieren aan tafel: ‘We hebben de handdoek in de ring gegooid’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In de eerste aflevering is te zien hoe ouders het vaak maar opgeven. -
PREMIUM51
Hoe gezond zijn melkvervangers zoals havermelk: ‘Bevatten geen cholesterol, maar ze verschillen veel’
‘Melk is goed voor elk’ was jarenlang een bekend gezegde. Klopt dat nog? Want melkvervangers zijn enorm populair en beter voor het milieu. Maar zijn ze ook even gezond als koemelk? Een rondje langs de melkvelden. ,,Het eten van zo’n 400 gram zuivelproducten verlaagt het risico op darmkanker met 15 procent.” -
DE KWESTIE202
Praat mee: Is suikerbelasting op suikervrije dranken wel eerlijk?
In de Kwestie leggen we elke werkdag een vraag over een actueel thema aan onze lezers voor. Reageer hieronder ook op deze kwestie.
-
PREMIUMVoor jou getest
Van dit merk heb je vast nog nooit gehoord, maar zij maken de lekkerste kant-en-klaarpannenkoeken
-
-
-
PREMIUMGeldflaters
Tom wilde geen varken in soep: ‘Meisje haalde schouders op en zei dat we zelf besteld hadden’
Tom de Wit (35) nam een vriend mee naar een restaurant waar hij niet voor twee maar voor drie maaltijden moest betalen. Iedereen maakt weleens een fout waar kleine of soms grote financiële gevolgen aan kleven. In deze reeks vertellen mensen over hun geldflater. -
Video
Slecht eetgedrag van je kind: ‘Sorry ouders, het ligt echt aan de opvoeding’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In deze aflevering: ligt het eetprobleem van het kind dan toch bij de ouders?
-
‘Van het geld dat je bij verstopping aan een loodgieter uitgeeft, kun je voor de rest van je leven frituurvet kopen’
-
PREMIUM
Voor 2,38 euro bereidt chef-kok Herman den Blijker een topmaaltijd: ‘Is helemaal niet moeilijk’
Is je bankrekening bijna leeg, maar wil je wel lekker eten? De budgetreceptenkalender staat vol goedkope en gezonde lekkernijen. Zelfs chef-kok Herman den Blijker bewijst dat met slechts een paar euro de maag kan worden gevuld. ,,Het hoeft niet veel te zijn. Als het maar voedzaam is.”Rotterdam -
-
Half miljoen Nederlanders met voedselallergie, maar helft restaurants gaat de fout in met informatie