Nationale BokbierdagHet is Nationale Bokbierdag, tijd voor een test. Ons panel vat acht rijke, roodbruine herfstbocken bij de horens.
Matthijs Meeuwsen >
De jury Aad Westdijk (61): doorgewinterde slijter uit Monster en biersommelier.
Anneke Staals (40): biersommelier en inkoper bij slijterijketen Mitra.
Arvid Bergström (44): biersommelier. Vat vol kennis over bier en bijpassende maaltijden.
Edgar Heymen (50): brouwer van Populus 6921, een collectief van brouwende buurmannen uit Duiven.
Liefhebbers omschrijven bockbier (of: bokbier) soms als geruststelling in een glas. Zoals een moeder haar kind tegen de borst drukt. Stil maar, de zomer mag dan voorbij zijn, maar tijdens die gure herfstdagen valt er nog genoeg te genieten. ,,Mensen zien bockbier vaak als troostbier omdat het verlichting moet bieden bij de pijnlijke constatering dat de zomer voorbij is”, beaamt biersommelier, kok en schrijver Arvid Bergström. ,,Maar voor mij is bockbier echt een feestbier. Het is het eerste bier dat wordt gebrouwen van de verse granen die aan het eind van de zomer zijn geoogst.”
Dat juist bock het ultieme herfstbier is geworden, mag dan ook geen toeval heten. Zoals de zomer vraagt om frisse, dorstlessende bieren, zo vragen de koelere dagen van de herfst om warmere, vollere varianten, legt brouwer Edgar Heymen uit. ,,Het is de opmaat naar de donkere winterbieren.”
,,Een bockbier is vaak geen doordrinker”, vult biersommelier Anneke Staals aan. ,,Je mag best wat body verwachten. Een lekker bekvullend bier.”
Van oudsher plaatst een bock vooral de mout op een sokkel. Met in zijn kielzog warme tonen van cacao, kaneel, noten, kruiden en bovenal karamel. Ook met een handje hop in de ketel - geliefd bij de brouwers vanwege de populariteit van ipa’s - wordt in het najaar steeds meer geëxperimenteerd, weet slijter Aad Westdijk. Met de bijbehorende bitters tot gevolg. ,,Al moeten die wel ondergeschikt blijven aan de mout.”
Van creatieve bokkensprongen zijn de brouwers niet vies. Tussen de vele tientallen bocken in slijterij en supermarkt springen nogal wat dartele namen boven het maaiveld uit. Sexy Motherbocker. Bon bon bock. Of het alcoholarme Bock jij of bock ik?
Het gehoornde dier, de bok dus, is ook aanwezig op menig etiket: het resultaat van het broodjeaapverhaal dat de eerste bockenbrouwers het glas zouden hebben geheven naar de Germaanse dondergod Thor, die in een bokkenwagen over de wolken scheerde. Aannemelijker is dat de naam is afgeleid van de Duitse bierstad Einbeck. Einbeck werd ein bock (oftwel één bockbier).
Polder
Mintdrop, marsepein, mokka, meloen; de ene na de andere associatie vliegt over tafel
In drankenspeciaalzaak Mitra Dennis Kock in het Gelderse Duiven proeft het panel blind de bockbieren van acht vaderlandse brouwers. Samen vormen ze een rondje door Nederland: Oersoep (Nijmegen), Van Moll (Eindhoven), Kaapse Brouwers (Rotterdam), Kompaan (Den Haag), vandeStreek (Utrecht), Walhalla (Amsterdam), Grutte Pier (Leeuwarden) en Baxbier (Groningen).
Zoals het hoort, worden de bieren uitgeschonken in tulpvormige glazen, bedoeld om de aroma’s goed tot hun recht te laten komen. Met succes. Vooral over de op hout gerookte Bock van Grutte Pier raakt het panel maar niet uitgepraat. ,,Hieraan zou ik wel tien minuten kunnen ruiken”, zegt Staals met een glimlach.
Ook de zogenoemde ‘neus’ van Van Moll’s Opgebokt! zit wel snor. ,,Alsof je ’s ochtends door een polder vol dauw fietst”, vindt chef Bergström. Die vervolgens, net als bij alle andere bieren, ook moeiteloos een passende eetsuggestie opdist.
In de mond zijn de smaken nauwelijks minder. Mintdrop, marsepein, mokka, meloen; de ene na de andere associatie vliegt over tafel. Het panel is daarbij onwaarschijnlijk eensgezind.
Zo ook over Walhalla’s Heimdall, unaniem verkozen tot de beste bock van stal. ,,Helemaal niets aan veranderen!”, zegt Bergström jubelend. ,,Een mooi karamelletje. Mokka erbij. En dat hazelnootje dat maar door blijft dansen.”
Lekker vol in de mond. Een ijzersterke balans tussen droog en zoetig, omlijst door tonen van mokka, karamel en hazelnoot (die ook in de neus een associatie oproepen met hazelnootschuimtaart en balistorepen). Fijn zacht bubbeltje ook. Hulde!
Serveertip van Arvid: dessert van gegrilde vijgen en vanillecustard.
Grutte Pier, Bock Cijfer: 8,1 €2,49, 8%
Prachtige roodbruine kleur. Een bouquet waaraan je minuten zou willen ruiken; mout, mintdrop, marsepein, karamel en iets rokerigs. Behaagt ook in de mond: bekvullend, herfstig én fris.
Serveertip van Arvid: een brownie met kastanjepuree en noten.
Van Moll, Opgebokt! Cijfer: 7,8 €2,89, 7,2%
De mooiste schuimkraag en een uitmuntende geur: alsof je door een polder vol ochtenddauw fietst. Een volle body, wel vluchtig qua afdronk. Behoorlijk gehopt zonder dat-ie bitter wordt.
Serveertip: gekaramelliseerde platvis of appelvlaai.
Kaapse Brouwers, Matador Cijfer: 7,5 €2,79, 6,5%
Vol aardse paddenstoeltonen, maar juist fris, meloensappig nagalmend in het gehemelte. Bomvol karamel zonder te overheersen, en laurierdrop. Mist wel wat volume.
Een moddervette doppelbock. De stevige, geroosterde mout- en cacaosmaak dient zich in de neus al aan. Wel weinig karamel en aan de droge en bittere kant.
Serveertip: champignon met noten en kaas.
Kompaan, Bocks Cijfer: 6,3 €2,69, 7,5%
Een veelbelovende kleur (kraakhelder, doch bruin) en geur (karamelzoet en aards), maar niet zo intens qua smaak (een opvallend bittertje). Wel een lekker dik mondgevoel en lange afdronk.
Serveertip: een mooie paddenstoelenschotel.
Baxbier, Oma’s Pruim Cijfer: 6,3 €2,69, 6,6%
Geen typische bock. Wel de tonen van pure chocola en koffie. Mist echter body en de zoete, geroosterde moutkaramel. De fijne klimplantengeur neigt meer naar de lente.
Serveertip: gebakken perzik met kaneel.
VandeStreek, Black Bock Cijfer: 5,8 €2,49, 6%
Tussen de tonen van mokka, cacao en zwavel ruik je zowat de gevallen bladeren. In de mond volgt echter een mooie vleug van rook en een zuurtje, verder vlak en wat waterig.
Serveertip: gegrild vlees.
Weet jij al wat je vanavond eet? het recept voor Vlaams stoofvlees vind je hier:
Onze excuses
Helaas kunnen wij deze social post, liveblog of anders niet tonen omdat het één of meerdere social media-elementen bevat. Aanvaard de social media-cookies om deze inhoud alsnog te tonen.
Deze test verscheen eerder op deze site op 24 oktober 2018.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
