Archieffoto van een actie van Extinction Rebellion in Nederland.
AFP or licensors

Waarom ik als moeder samen met een groepje rebellen met mijn buik op de grond lig te gillen voor het klimaat

Ik had het nooit verwacht, maar een paar weken geleden lag ik met mijn buik op de grond, op een zeer natte zaterdag, in het midden van de Meir, met mijn zoon van 12 en een groepje rebellen, te gillen voor het klimaat. Ik heb niet meteen het profiel van een hippie, anarchist, of een stoere rebel, eerder van het type hoogopgeleide, blanke, fietsende, middenklasse moeder, het soort dat in hippe koffiebars ontbijt met granola en vers fruit en haar kinderen verplicht naar de muziekschool stuurt. Maar ik lag er toch, volledig uitgeregend en trots. 

opinie
Leen Schelfhout
Bezorgde ouder, geëngageerd burger, actief bij Extinction Rebellion en Burgerlijst Antwerpen.

Waarom doe ik dat toch? De reacties in mijn directe omgeving zijn niet mild. Ik hoor woorden als obsessie, indoctrinatie, verstand verloren, compleet nutteloze strijd, dat je toch niet doen, onverantwoord, je plek is thuis bij je kinderen. En dan begin ik te twijfelen. Waar ben ik toch mee bezig? Is dit echt nodig? Is dit nu dé manier om voor het behoud van het leven op aarde te vechten? Door op de Meir te gaan liggen als 40-jarige moeder van drie zonen? 

Geen andere keuze

De waarheid is dat ik geen andere keuze meer zie. Ik kan met mijn gevoel van onbehagen en ongeloof geen kant meer op. Een totaal onbegrip naar hoe dat clubje witte mannen keuzes maakt die tegen elk rechtvaardigheidsgevoel ingaan en maar blijft kiezen voor eigen comfort, voor zelfbehoud, voor kortetermijndenken. Gebeiteld in een systeem van uitsluiting en navelstaarderij. Ik voel me, in deze democratie, op geen enkele manier nog vertegenwoordigd, ongehoord, en heb geen enkel vertrouwen in de politici die vorm geven aan het beleid. De toekomst van mijn kinderen wordt bedreigd door maatpakken en burgemeesterssjerpen die in mijn plaats beslissingen nemen en wetten schrijven. 

Ik voel me op geen enkele manier nog vertegenwoordigd en heb geen enkel vertrouwen in de politici die vorm geven aan het beleid. 

Er groeit een woede in mij, wanhoop, die me energie en doorzetting geeft om radicalere keuzes te maken. Ik liep zo vaak als ik kon mee in de talrijke klimaatmarsen, om de ecologische crisis onder de aandacht te brengen en te houden, maar effectief verzet was het duidelijk niet. Een petitie ondertekenen is dat evenmin. De impact is te klein, de urgentie te hoog.

Als het vandaag legaal is om op grote schaal te vervuilen, om de lucht die we inademen te vergiftigen en de hele mensheid in gevaar te brengen, en als verkiezingen en marsen niet helpen, dan is geweldloos maar ongehoorzaam reageren de enige weg.

Voorbeelden uit het verleden, zoals de strijd tegen slavernij en apartheid, ook ooit legaal, bewijzen dat burgerlijke ongehoorzaamheid de enige manier is om grootschalige onrechtvaardigheid, ingebakken in het systeem, te bestrijden. "We cannot solve the problems using the same thinking we used when we created them." (Einstein) Doe je dat wel, dan krijg je een regeerakkoord zoals de papieren tijger van 30 september, ambitieloos en schaamteloos naast de kwestie. 

Comfortabele positie

Ik besef heel erg dat ik in een comfortabele positie zit, dat ik "de luxe heb" om deze strijd te voeren. Maar zolang mensen vast blijven zitten in de "business as usual" en zich wentelen in comfort, als ze hun eigen, bewuste actieve kracht in de maatschappij niet meer benutten en cynisch of passief worden, verandert er niks.

Ik zie het als mijn morele plicht, als geëngageerd burger die zich in vele opzichten zeer comfortabel in de maatschappij kan bewegen, om te duwen tegen een systeem dat ons allen bedreigt. Ik wil absoluut kunnen zeggen dat ik alles geprobeerd heb wat ik als mens kan om deze globale systeemcrisis te keren. Net omdat mijn schouders sterk zijn, en omdat ik op korte termijn, vanuit een oud systeem bekeken "veel" te verliezen heb.

Deelnemende burgers worden voorbereid in actietrainingen, geïnformeerd over hun rechten en plichten en psychologisch ondersteund. 

Lichtzinnig en impulsief is deze vorm van verzet in geen geval. Activisten lijken dan wel onbevreesd en roekeloos, burgerlijke ongehoorzaamheid wordt bijzonder goed voorbereid, zowel om de effectiviteit te vergroten als om de veiligheid en het rustige, geweldloze verloop te garanderen. Deelnemende burgers worden voorbereid in actietrainingen, geïnformeerd over hun rechten en plichten en psychologisch ondersteund. Het is deel van een vreedzame, voorzichtige en doordachte strategie om een systeem dat ongelijkheid, onrechtvaardigheid en internationale onveiligheid in stand houdt, te bestrijden. 

Volksraadpleging in tuin van de koning

Op 12 oktober bereidt Extinction Rebellion Belgium een eerste grootschalige, nationale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid voor in de tuin van de koning. We houden er een "people assembly", omdat we in burgerraden en inclusieve besluitvorming deel van de oplossing zien. Iedereen wordt uitgenodigd om met zijn stoel naar Brussel te komen en deze neer te poten in de paleistuinen voor een gigantische volksraadpleging.

Ik zal er volledig overtuigd bij zijn en het risico op arrestatie bewust ondergaan. 

Ik zal er volledig overtuigd bij zijn en het risico op arrestatie bewust ondergaan. En ik zal niet alleen zijn. Groeiende aantallen mede-ouders, grootouders, jongeren, studenten, leerkrachten en werknemers kiezen er voor om risico’s te nemen en het tij te keren.

Systemen veranderen enkel als grote groepen mensen besluiten er geen deel meer van uit te maken en bottom-up regels beginnen schenden en in vraag stellen. Niet uit eigenbelang, maar uit een snel toenemende bezorgdheid over het welzijn van ons allemaal. Dit is te belangrijk, het moet nu, en het moet en zal werken. We zullen alvast meer betekenis hebben en van meer daadkracht getuigen dan dat pijnlijk slecht regeerakkoord. 

Met liefde en woede
#rebelforlife

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen