Versterkte gebedsoproep Blauwe Moskee: dapper of ‘opdringerige islamisering’?
De aankondiging van de Blauwe Moskee dat zij de oproep tot gebed versterkt wil laten horen in Slotervaart, lokt felle reacties uit, maar ook bewondering. ‘Ik denk dat iedere moskee in Nederland dit op vrijdagmiddag zou willen doen.’
Nadat hoofdimam Yassin Elforkani in een interview met Het Parool aangekondigde dat zijn moskee de oproep tot gebed versterkt wil afspelen, waren het in eerste instantie vooral tegenstanders die van zich lieten horen. Volgens Elforkani is het laten klinken van de gebedsoproep ook bedoeld om de islam in Amsterdam te normaliseren.
Precies daarom is de azan, zoals de versterkte gebedsoproep wordt genoemd, géén goed idee, vindt VVD-duoraadslid Daan Wijnants. “Dat de rest van de stad er maar aan moet wennen, vind ik geen tolerante uitspraak van deze imam,” zegt hij. De VVD wil de zaak woensdag bespreken met burgemeester Femke Halsema. “Een groot verschil met het klokkenspel van een beiaardier is dat die laatste muziek maakt, terwijl de oproep tot gebed een religieuze boodschap is. Ik snap dat Amsterdammers daar niet op zitten te wachten.”
Forum voor Democratie verwoordt het nog wat scherper. “Opdringerig islamiseren en geluidsoverlast vallen buiten de, ook door FvD, zeer gehuldigde godsdienstvrijheid,” zegt FvD-raadslid Annabel Nanninga. “Wie gebedsoproepen door de straten wil horen, raden wij van harte aan om in een islamitisch land te gaan wonen.”
Ook de SP is sceptisch. Zonder het meteen te willen verbieden, vraagt SP-raadslid Erik Flentge zich af waarom het nu per se nodig is om de azan te laten klinken. “De stad is al lawaaiig genoeg,” zegt hij. “Dit lijkt me niet wenselijk. Als je bekendheid wil geven aan de moskee of aan de islam, nodig buurtbewoners dan uit en toets je wensen aan wat zij willen.”
Heel normaal
Op 20 oktober vindt inderdaad een buurtbijeenkomst plaats in de Blauwe Moskee, waar Elforkani en het moskeebestuur in gesprek willen met omwonenden. Juridisch gezien staat het moskeebestuur volledig in zijn recht en de oproep tot gebed is in veel gemeenten buiten Amsterdam dan ook heel normaal. Daarom vindt de PvdA dat de Blauwe Moskee, mits de buurt goed wordt meegenomen, deze ruimte moet kunnen benutten.
“Dit lijk mij iets waar wij als stad samen uit moeten komen,” zegt PvdA-raadslid Sofyan Mbarki. Samen met D66 wil hij wel een vinger aan de pols houden, want de sterkte van het geluid en de duur van de versterkte gebedsoproep mag de gemeente wel reguleren. “Versterkt geluid mag niet tot een onaanvaardbare aantasting van het woon- en leefklimaat in de buurt leiden,” zegt D66-raadslid Reinier van Dantzig.
Ondertussen kijken andere moskeebesturen belangstellend naar de oproep van Elforkani namens de Blauwe Moskee. “Wij willen het ook graag, maar weten niet of het mag. Als het mag, willen wij ook graag,” zegt El Aziz Chandoudi, voorzitter van de Badr-moskee in Sloterdijk desgevraagd.
‘Buren zijn ook belangrijk’
Bij de Westermoskee bestond dezelfde wens, maar het bestuur zag daar in 2016 vanaf na een werkbezoek van toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan. De plannen zijn in de ijskast gezet. “Wij doen het nu niet, want de buren zijn ook belangrijk,” zegt voorzitter Muhittin Aydin. “Wij zitten middenin de stad, een beetje te dicht bij de woningen. Daarom is het plan on hold gezet. We zijn er zelf ook niet helemaal aan toe en zijn bezig met onderzoek. Je kunt denken aan een oproep één keer in de week, iets in die richting. Dat zijn we aan het uitzoeken.”
“Alle moskeeën zitten met een dilemma; de versterkte gebedsoproep is een recht, maar wat is het effect op de samenleving en de omgeving?” Dat vraagt Mehmet Yamali, woordvoerder van de Fatih-moskee aan de Rozengracht zich af. “Ik denk dat iedere moskee in Nederland het zou willen doen op vrijdagmiddag, het belangrijkste gebed van de week. Maar hoe reageert de omgeving?” Volgens Yamali zijn veel moskeebesturen bang om in een kwaad daglicht komen te staan. “Dat is het lastige van de situatie: je hebt er het recht toe, maar gebruikt het niet uit angst voor kritiek.”
Volgens Saïd Bouharrou, woordvoerder van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, is de versterkte azan niet nieuw, maar wel steeds populairder bij moskeegemeenschappen. “Het leeft meer dan vroeger. De eerste generatie moskeebestuurders was al blij als ze een pand konden gebruiken als moskee. Je ziet nu een jonge generatie bestuurders die een volwaardige moskee wil neerzetten, inclusief versterkte gebedsoproep. Maar je moet wel rekening houden met de omgeving.”
De PVV-fractie in de Tweede Kamer vindt de aankondiging van de Blauwe Moskee reden om Kamervragen te stellen. De partij is van mening dat de regering moskeeën actief moet sluiten, ‘de Blauwe voorop’.