Dat blijkt uit de Zeespiegelmonitor 2018, een studie van Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat. De onderzoekers becijferen dat de bodem bij Delfzijl door de gaswinning sinds 1973 met zeker 24 centimeter is gezakt. De gegevens over de bodemdaling zijn echter niet gecombineerd met die over de zeespiegelstijging bij de havenplaats. Het effect van een relatieve zeespiegelstijging is daarbij dus niet bekeken, concluderen de onderzoekers.

,,Het is goed dat iedereen dit nu in de gaten heeft. Daarom hebben we het ook opgeschreven,’’ zegt Fedor Baart van Deltares. De vraag is of de betrokken partijen het altijd in de gaten hebben gehad, bijvoorbeeld bij het ophogen van dijken. ,,We wilden in ons onderzoek de stijging van de zeespiegel en de bodemdaling gelijk presenteren.’’

Goed nieuws

Het goede nieuws van het onderzoek is dat de zeespiegel langs de Nederlandse kust minder snel stijgt dan in de rest van de wereld. Om de zeespiegel te volgen wordt gebruik gemaakt van getijde-stations en sinds 1993 ook van satellieten. ,,Voordeel van het gebruik van satellieten is dat die overal kunnen meten. We hebben niet overal een station aan de kust waar gegevens worden verzameld”, zegt Baart.

De stijging bedroeg bij de Nederlandse kust 18,6 centimeter in een eeuw. Mondiaal gaat het aanzienlijk harder. In de periode 1993 tot 2017 steeg het gemiddelde peil van de wereldzeeën met 32 centimeter. Dat de zeespiegel in onze contreien minder snel stijgt, heeft onder meer te maken met het zogenaamde gravitatie-effect, waardoor de stijging groter is nabij de evenaar.

,,De stijging is niet overal gelijk, er is heel veel variatie. Bij Groenland komt het meeste water in de oceaan terecht, door smeltend ijs. De toename van de zeespiegel die daar het gevolg van is, vindt dus vooral plaats bij de evenaar en maar in beperkte mate bij Nederland’’, zegt Baart.

Even hard

Ook langs de Nederlandse kust gaat de stijging niet overal even hard. Dat heeft te maken met zaken zoals stormen, luchtdruk en zeestromingen. En ook de ligging van een plaats kan een rol spelen. Zo is de zeewaterstand bij Delfzijl soms hoger dan die bij Vlissingen. ,,Bij een bepaalde wind stuwt het water op, de zee komt als het ware tegen het land op te staan. Delfzijl ligt in een kom en dat kan het effect versterken.’’

De gegevens over Nederland zijn belangrijk voor Rijkswaterstaat, bijvoorbeeld om te bepalen hoeveel zand er nodig is om de kustlijn op peil te houden. Voor elke millimeter die de zeespiegel stijgt, is 7 miljoen kuub zand nodig om het strand mee te laten stijgen met het zeeniveau. De kust wordt nu jaarlijks met zo’n 12 miljoen kuub zand opgehoogd.

Wel rekening mee gehouden

Volgens woordvoerder Géanne Kremer van waterschap Noorderzijlvest is er bij het project van de versterking van de dijk tussen de Eemshaven en Delfzijl wel degelijk rekening gehouden met de effecten van de bodemdaling. ,,We letten op beide: de stijging van de zeespiegel en de daling van de bodem. Die bodemdaling zat gewoon in het onderzoek dat we hebben gedaan.’’