Elf ziekenhuizen in Nederland financieel in gevaar: ‘zorginfarct niet afgewend’
Update/videoDe zorg in elf Nederlandse ziekenhuizen is in gevaar. De wachtlijsten worden langer en personeelstekorten zijn schrijnend. Ook al doen ziekenhuizen het financieel iets beter dan vorig jaar, ‘het gevreesde zorginfarct’ is volgens accountants ‘niet afgewend’.
Marcia NieuwenhuisLaatste update:08-10-19, 16:33
Dat blijkt uit de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarvoor BDO Accountants de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun financiële jaarverslagen van 2018 rangschikt. Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en vorig jaar een drie. Het Ommelander Ziekenhuis in Groningen moet het doen met een schamele vier, terwijl dat vorig jaar nog een acht kreeg.
Volgens de accountants is het vooral zorgwekkend als ziekenhuizen het twee jaar achter elkaar slecht doen. Drie ziekenhuizen scoren nu een vijf en vorig jaar een vier. Dat geldt voor het HagaZiekenhuis in Den Haag, het Brabantse Maasziekenhuis Pantein en het Zaans Medisch Centrum. Verder bungelen ook onderaan de lijst nog het Limburgse Zuyderland (nu een vijf vorig jaar een twee), Ziekenhuisgroep Twente (nu een vijf, vorig jaar een drie), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen (beide jaren een vijf). Kijk op deze interactieve kaart om te zien hoe het ziekenhuis bij jou in de buurt scoort. De rode ziekenhuizen scoren onvoldoendes.
Kleine ziekenhuizen staan er het minst goed voor. Dat is het gevaarlijkst, die zijn het meest kwetsbaar
Chris van den Haak, BDO Accountants
Geen geld op de plank
Waarom krijgt het Zoetermeerse LangeLand Ziekenhuis een 2?
Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer scoort het slechtst; dat krijgt nu een twee en moest het vorig jaar ook al met een drie doen. Het Zoetermeerse ziekenhuis was bijna failliet en is in 2015 overgenomen door de ziekenhuisgroep: Reinier de Graaf/HagaZiekenhuis uit Den Haag. Van die Haagse Ziekenhuisgroep kreeg het achtergestelde leningen om het ziekenhuis overeind te houden. ,,Dat zijn achtergestelde leningen die LangeLand uiteindelijk een keer moet terugbetalen,’’ licht Frank van der Lee toe. ,,Als het ziekenhuis alsnog omvalt, dan zijn de partijen die de achtergestelde lening hebben gegeven zeer waarschijnlijk hun geld kwijt.’’ Het HagaZiekenhuis kreeg echter zelf ook al een onvoldoende van de accountants van BDO.
,,Een deel van deze ziekenhuizen heeft op korte termijn meer schulden dan geld op de plank om die te betalen’’, verklaart onderzoeker Chris van den Haak, die de benchmark uitvoerde. ,,Kleine ziekenhuizen zien hun voorsprong verdampen en staan er gemiddeld het minst goed voor. Dat is het gevaarlijkst, die zijn het meest kwetsbaar.’’
Drie ziekenhuizen moeten het nu met een vijf stellen, terwijl ze vorig jaar nog een voldoende scoorden. De Zuid-Hollandse Rivas Zorggroep Beatrix Ziekenhuis en het Noord-Hollandse Dijklander Ziekenhuis hadden vorig jaar nog een zes, Medisch Centrum Leeuwarden zelfs een acht.
Onlangs maakte Treant Zorggroep in het noorden van het land bekend dat het zich genoodzaakt ziet om vijfhonderd personeelsleden te ontslaan. Drie ziekenhuizen van die groep zitten in de problemen, maar in deze lijst krijgen die ziekenhuizen nog wel een zes, juist omdat zij maatregelen hebben genomen om rode cijfers tegen te gaan. Zo’n 500 medewerkers zullen hun baan verliezen, gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Wegens de problemen sluit de nachtelijke spoedhulp in Stadskanaal per direct.
Het bedrijfsresultaat van de ziekenhuizen samen bedroeg 274 miljoen euro in 2018, dat is 63 miljoen euro meer dan het jaar ervoor. Het rendement steeg ook licht. Nederlandse ziekenhuizen scoorden in 2018 gemiddeld een 7,4 voor hun financiële gezondheid. Dat is een marginale stijging ten opzichte van de 7,1 van een jaar eerder. Dat lijkt een geruststellend beeld, maar onderliggende financiële meerjarentrends vertellen dus een ander verhaal.
BDO verwacht niet dat er op korte termijn ziekenhuizen kopje onder gaan. Na het bankroet van het Amsterdamse MC Slotervaart en de MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad op 25 oktober 2018 zijn bestuurders volgens de accountants voorzichtiger geworden. ,,Het ministerie, zorgverzekeraars en gemeenten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen,’’ verwacht Van den Haak. Het faillissement van het Slotervaart-ziekenhuis bracht zeker één patiënt in levensgevaar.
Veertien ziekenhuizen
Vorig jaar voorspelde BDO Accountants: dat ‘meer ziekenhuizen zullen omvallen’. Zeker veertien ziekenhuizen in ons land verkeerden toen in de gevarenzone, stelde het accountantskantoor toen. Een paar daarvan hadden al jaren te maken met financiële problemen. Van den Haak waarschuwde destijds: ,,Een zorginfarct dreigt.’’ Ook nu ziet hij dat een aantal ziekenhuizen al jaren op rij de financiële bedrijfsvoering niet op orde heeft. De kosten voor huisvesting, extern personeel en ICT blijven maar stijgen, terwijl de zorgverzekeraars kritisch kijken naar de prijzen van behandelingen.
Over het geheel genomen scoren de ziekenhuizen wat beter, maar de hogere rendementen die de kleinere ziekenhuizen in 2017 behaalden zijn in 2018 verdampt. Het resultaat van de kleinere ziekenhuizen daalde met 9 miljoen euro naar 35 miljoen euro.
De helft van de ziekenhuizen scoort een acht of hoger. De bovenste zes van de lijst scoren zelfs een tien. Het Amphia Ziekenhuis in Breda prijkt bovenaan de lijst. Dat is opmerkelijk, want juist in het Bredase ziekenhuis wordt vandaag actie gevoerd voor een betere cao. Het personeel houdt onder meer een stilteactie, protestmars, en verschillende toespraken. Voor veel patiënten betekent de actie dat geplande operaties, onderzoeken en afspraken zijn verzet. Van den Haak: ,,Dit is de financiële score, dat wil niets zeggen over de kwaliteit van de zorg of de werkdruk en happiness van de medewerkers.’’
Bekijk hieronder de acties in het Bredase Amphia Ziekenhuis:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
