De wolf is nauwelijks terug in Nederland en nu blijken drie van de hier gespotte dieren al maanden spoorloos. Volgens onderzoekers moet het negatieve sentiment rondom de wolf verdwijnen om hem in Nederland te houden. "Anders werk je stropen in de hand."

Opsporing verzocht: GW849f, GW953m en GW955m. Het lijken typenummers van voertuigen, maar het gaat hier om drie wolven in Nederland die al maanden spoorloos zijn, waarbij GW staat voor grijze wolf. Twee mannetjes en een vrouwtje. Glenn Lelieveld van de Zoogdierenvereniging en het Wolvenmeldpunt ontdekte de vermissing na Belgisch nieuws over spoorloze wolven.

Goede zwemmers

"Dat was voor ons aanleiding om te kijken hoe het met de wolven in Nederland staat," zegt Lelieveld. Hij vindt het zorgelijk dat de drie wolven al een tijd niet gezien zijn. "Ze kunnen overreden zijn of verdronken. Dat laatste lijkt niet waarschijnlijk, want wolven kunnen goed zwemmen." Lelieveld houdt er rekening mee dat er stropers actief zijn, al zijn daar nog geen duidelijke aanwijzingen voor.

De Cel Natuurinspectie van het Vlaamse Agentschap Natuur en Bos opperde eind september dat wolvin 'Naya' en haar welpen in België met opzet zijn omgebracht. Ze concluderen dat de dieren zijn opgespoord en waarschijnlijk afgeschoten. Bij een voerplaats voor wilde zwijnen hing een uit staaldraad gemaakte strop. Ook werd een rondrijdende jeep aangehouden met twee jagers die elk een geladen en schietklaar jachtgeweer binnen handbereik hadden.

De Europese wolf
Bron: Wikimedia Commons
De Europese wolf

Stroperij?

Lelieveld heeft informatie over de 'Nederlandse' verdwenen wolven ingewonnen bij collega's in Duitsland en België, maar daar zijn de beesten niet gespot. "Als we aanwijzingen vinden dat ze toch gestroopt zijn, dan moet de overheid optreden. De wolf is een beschermde diersoort. Stropen is een misdrijf en strafbaar, er staat maximaal 5 jaar celstraf op,"

In Duitsland, waar veel meer wolven voorkomen, is stroperij de tweede doodsoorzaak van wolven, maar liefst 12 procent van de dode wolven blijkt daar omgebracht te zijn. Jagers zien de wolf als hun concurrent.

info

Welke wolven zijn er nog?

In Nederland zijn sinds 2015 zestien wolven waargenomen; drie volwassen wolven hebben zich hier definitief gevestigd. Het gaat om een vrouwtje en een mannetje die op de Veluwe verblijven, ten noorden van Apeldoorn. Dit wolvenkoppel heeft sinds het afgelopen voorjaar vijf welpen, die zijn gezien op camerabeelden.

Verder is er nog een single-vrouwtjeswolf definitief op de Veluwe neergestreken. De exacte verblijfplaats van de wolven wordt niet bekendgemaakt om te voorkomen dat het publiek naar de wolf op zoek gaat. Twee andere wolven zijn vertrokken naar Vlaanderen, vier zijn overreden en vier zijn naar Duitsland vertrokken. De drie andere zijn spoorloos.

Signalering wolven Nederland in de afgelopen 5 jaar
Bron: NDFF
De rode stippen laten zien waar de afgelopen 5 jaar wolven zijn gezien in Nederland.

Negatief sentiment

In Duitsland moet, volgens Lelieveld, de stroperij niet erger worden. "Uiteindelijk zal stroperij de groei van de populatie remmen en dat willen we niet." Hij vindt het belangrijk om het gesprek aan te gaan over de verdwijning van de wolven.

Ook wil hij voorkomen dat in Nederland stropers actief worden. Het is volgens Lelieveld daarbij belangrijk dat het negatieve sentiment rondom de wolf verdwijnt. "Boeren zijn bang dat de wolf hun vee aanvalt, ik snap dat wel. Er valt ook nogal wat te verbeteren aan de nazorg die boeren krijgen nadat hun schapen zijn doodgebeten. Bovendien, hoe kan zo'n innovatief land als Nederland niet een paar schapen beschermen?'

Lees ook

Wolvencommissie

Volgens Lelieveld kan de preventie beter. Provincie Gelderland, waar de wolf zich definitief gevestigd heeft, is volgens hem de enige provincie die daar nu mee bezig is. Zo heeft de provincie een wolvencommissie ingesteld die moet bepalen hoe boeren hun vee het best kunnen beschermen. Zij beslissen of er hekken of rasters moeten komen, of misschien nachthokken voor de schapen. Boeren kunnen subsidie krijgen voor de aanschaf van deze spullen. Ook krijgen ze een vergoeding voor de schapen die aangevallen worden.

"De meeste wolven komen Nederland binnen via Drenthe en Overijssel," zegt Lelieveld. In die provincies zijn ook de meeste schapen aangevallen. "Eigenlijk kun je de hele regio richting de Veluwe als een soort 'wolvensnelweg' beschouwen, maar Drenthe en Overijssel willen dat niet zo zien. Daardoor maken ze weinig werk van preventie. En dat is jammer."

info

Wat weten we over de verdwenen wolven?

Wolvin GW849f is geboren in de Duitse roedel bij Ueckermünde. Ze kreeg een GPS-zender en de bijnaam Janka. In maart van dit jaar heeft zij bij het Drentse Hooghalen schapen aangevallen. Kort daarna is de GPS-zender uitgevallen, waarschijnlijk door het leegraken van de batterijen.

Van GW953m, een mannetjeswolf, is onbekend waar hij is geboren. Hij is in ieder geval afkomstig uit Duitsland. Tussen maart en mei 2018 trok hij door Overijssel en Drenthe en viel daar verschillende schapen aan. Sindsdien is hij spoorloos.

GW955m komt ook uit Duitsland en kwam in februari 2018 Nederland binnen. Hij is onder meer gesignaleerd in de Betuwe, Bennekom, Veenendaal en de polders bij Amersfoort. Hij werd zelfs gefilmd toen hij overdag de A28 bij Putten wilde oversteken. Hoewel deze wolf de het noorden van de Veluwe succesvol heeft bereikt, is hij daarna niet meer gesignaleerd.

'Je kunt beter bang zijn voor honden'

Volgens universitair docent Maarten Jacobs is de wolf voor de meeste mensen welkom. Dat draagvlak is cruciaal. "Blijft die steun niet, dan zal er ook geen steun voor bescherming van het dier zijn," vreest Jacobs. Hij is gespecialiseerd in menselijke emoties ten opzichte van wilde dieren. "Er wordt gezegd dat de mens bang is voor de wolf, maar dat is nooit goed onderzocht. Wolven doen doorgaans niet zoveel tegen mensen. In Nederland kun je beter bang zijn voor honden dan voor wolven", zegt Jacobs.

Jacobs vindt dat het ministerie van Landbouw de regie moet pakken. "Het natuurbeleid ligt bij de provincies. Maar de wolf is een landelijke kwestie, daar ligt een rol voor het ministerie. Stop de versnippering. Er moet één instantie zijn die alle kennis heeft en waar ongeruste burgers of boeren terecht kunnen. Volgens Jacobs ligt het lot van grote roofdieren in Europa in handen van de mens. "Als wij een negatief sentiment ten opzichte van de wolf krijgen zal stropen ook gemakkelijker worden."

Tv-reportage EenVandaag: Drie wolven zijn al maanden spoorloos

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.