Schip ligt vast in het ijs: onderzoekers laten zich jaar lang invriezen bij de Noordpool

Na dagen zoeken hebben de wetenschappers vrijdag een geschikte ijsschots in het Siberische deel van de Noordelijke IJszee uitgekozen waar ze hun onderzoekskamp zullen opzetten, meldt het Duitse Alfred Wegener Instituut. Dat was nog niet zo makkelijk, omdat na een relatief warme zomer in het Noordpoolgebied veel ijs is gesmolten. 

,,Het is misschien niet de perfecte ijsschots, maar wel de beste in dit deel van het poolgebied’’, aldus expeditieleider Markus Rex. ,,En ze biedt ons betere werkomstandigheden dan we hadden kunnen verwachten na deze warme zomer.’’

De ijsschots meet 2,5 bij 3,5 kilometer. Het selecteren van de juiste ijsschots is cruciaal voor het slagen van de missie.  ,,We moeten afwachten of deze plek stabiel genoeg is om de herfststormen te kunnen trotseren die eraan komen’’, zei Rex. De onderzoeksleider verzekerde dat zijn team ‘is voorbereid op alle scenario’s’. 

De wetenschappers beginnen nu aan een race tegen de klok. Eind deze maand begint de poolnacht en wordt het maandenlang pikdonker. De bemanning heeft daarom slechts enkele weken de tijd om naast de ijsbreker een onderzoekskamp te bouwen. Een ‘kleine stad op het ijs’ boordevol apparatuur die in verbinding zal staan met een kilometers groot netwerk van meetstations.

Tegen november zal de temperatuur zijn gedaald tot min 50 graden Celsius. De wetenschappers zullen zich soms moeten verplaatsen met sneeuwscooters, onder begeleiding van bewakers die ijsberen op afstand moeten houden.

De missie naar de meest afgelegen, onherbergzame oorden tijdens de donkere poolwinter moet onder meer nieuwe kennis opleveren over klimaatverandering. Geen enkel gebied op aarde warmt zo snel op als de Noordpool. Een zorgwekkende ontwikkeling, omdat het poolgebied nu als een airconditioner voor de rest van de wereld fungeert. 

Voor de ambitieuze onderzoeksmissie, MOSAiC gedoopt, is 140 miljoen euro uitgetrokken. Onder de onderzoekers uit 17 landen is ook een aantal Nederlandse wetenschappers. De teams zullen steeds na drie maanden worden afgelost. Met ijsbrekers en vliegtuigen uit vooral Rusland worden zij tussentijds bevoorraad. In totaal zullen zeshonderd onderzoekers een tijd aan boord zijn. 

De Polarstern zette twee weken geleden koers richting Oost-Siberië vanuit de Noorse stad Tromsø. Vanaf nu laat hij zich op zeestromingen meedrijven richting de Atlantische Oceaan. Naar verwachting zal hij zich in september volgend jaar, als het zee-ijs na de zomer op een minimum is, na een tocht van 2500 kilometer uit het ijs losmaken. 

Met de bijzondere poolmissie volgen de onderzoekers het voorbeeld van de Noor Fridtjof Nansen. Deze ontdekkingsreiziger liet zich in 1893 met een speciaal aangepast houten schip, de Fram, invriezen in het poolijs in de hoop dat hij met de stromingen mee het hart van de Noordpool zou bereiken. Maar zijn gedurfde expeditie mislukte.