Het toezicht op kleine en middelgrote slachthuizen in Nederland zou moeten worden uitgebreid. Ook moet de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) meer budget krijgen. Dat stelt Piet Vanthemsche in reactie op het laatste kritische rapport over de NVWA. De Belg onderzocht in 2008 en 2011 het functioneren van de dienst.
Twee weken geleden verscheen een onderzoeksrapport over het toezicht van de NVWA op slachthuizen in Noord-Nederland. Dat functioneert slecht, was de conclusie. Dierenartsen treden niet op tegen misstanden, ze gaan te innig om met eigenaren van slachthuizen en de leiding van de NVWA treedt daar niet tegen op.
Vanthemsche onderzocht in 2008 op verzoek van het ministerie van Landbouw het functioneren van de NVWA. Elf jaar later blijkt er volgens de oud-bestuurder van de Belgische tegenhanger van de NWVA onvoldoende veranderd bij de Nederlandse dienst. Hij is teleurgesteld. "Ik lees in het nieuwe rapport dat er dierenartsen zijn die nooit rapporten schrijven. Dat is echt totaal onaanvaardbaar", zegt hij tegen RTL Nieuws.
Vanthemsche constateert dat de oude generatie dierenartsen vaak haar eigen gang gaat en denkt geen verantwoording te hoeven afleggen. Toch ligt het volgens hem niet alleen aan dierenartsen die niet optreden. "Het management heeft ook een verantwoordelijkheid. Dat zou die mentaliteit niet mogen accepteren."
Hij vindt dat er permanent toezicht nodig is tijdens slachtactiviteiten in kleine en middelgrote slachthuizen. "Dat kost meer geld", beseft Vanthemsche. Maar volgens hem is dat nodig, omdat het huidige toezicht onvoldoende is. "Of de bedrijven dat moeten betalen, of dat het uit de algemene middelen komt, is een politieke discussie."
Wie is Piet Vanthemsche?
Piet Vanthemsche werkte zelf als dierenarts en voerde in de jaren tachtig inspecties uit bij slachthuizen. Later klom hij op tot adviseur van de minister van Landbouw en tot directielid van de Belgische tegenhanger van de NVWA.
In 2008 en 2011 leidde hij twee keer een Nederlandse commissie die onderzoek deed naar het functioneren van de NVWA. De rapporten die daaruit rolden waren toen aanleiding tot allerlei verbeterplannen bij de NVWA.
De conclusies van zijn rapporten waren niet mals: er was onvoldoende toezicht op kleine en middelgrote slachthuizen, de ICT-systemen waren onvoldoende en de kwaliteit van de dierenartsen niet goed genoeg.
Cultuur van eensgezindheid
De ICT-problemen speelden al in 2008. "Men is er niet in geslaagd dat op orde te krijgen", ziet Vanthemsche. "Dat is misschien wel het meest teleurstellende. Als de informatiestromen goed zouden lopen, zou men absoluut veel sneller zien dat iemand geen rapporten schrijft, bijvoorbeeld."
Hij vraagt zich af waarom het management van de NVWA er ook niet in is geslaagd om een cultuur van eensgezindheid te creëren binnen de dienst. "Het zijn allemaal hoogopgeleide mensen, dat zouden ze moeten kunnen. Wie weigert mee te gaan, die zet je aan de kant."
Behalve bij dierenartsen en het NVWA-management legt Vanthemsche ook de schuld bij de politiek. "De ene transformatie was nog maar half afgewerkt of men vond alweer een nieuwe uit. Daardoor is er daar een grote veranderingsmoeheid." Toch is er volgens Vanthemsche nog meer verandering nodig.
'Perceptie van belangenvermenging'
Om de perceptie van belangenvermenging te voorkomen moet de NWVA weg bij het ministerie van Landbouw, vindt Vanthemsche. Het ministerie van Volksgezondheid lijkt hem logischer. Ook moet de dienst meer geld krijgen. "Voldoende budget is een basisvoorwaarde voor een goede organisatie", zegt hij.
