Brexit-woede in Britse Lagerhuis: ‘Dit is een dood parlement!’

Op een bewogen dag in het Lagerhuis is er één conclusie te trekken: van de hoffelijkheid waar de Britten van oudsher om bekend staan is Westminster niks meer over. Nadat de hoogste rechters van het land dinsdag vonnisten dat de parlementaire schorsing die premier Johnson had ingesteld onwettig was, kwam het Lagerhuis vandaag voor het eerst weer bijeen. De vijandigheid bleek groter dan ooit: de oppositie is nog steeds razend over het mislukte opzetje van Johnson om het parlement voor vijf weken te schorsen en politici stonden schreeuwend tegenover elkaar.

“Dit is een dood parlement. Het heeft geen moreel recht meer om zitting te nemen op deze groene bankjes”, brieste advocaat-generaal Geoffrey Cox van de Conservatieve Partij, die verantwoordelijk is voor het juridisch advies aan de premier. “Dit parlement is een schande. Parlementariërs houden het in stand omdat ze te laf zijn voor landelijke verkiezingen. Dit parlement zou de moed moeten hebben het electoraat te laten beslissen. Maar dat doen ze niet, omdat zo veel van hen eigenlijk maar een ding willen: voorkomen dat we de EU verlaten.”

De woedende speech kon op een zo mogelijk nog bozere respons rekenen vanuit de oppositiebankjes. “Vanochtend had ik nog medelijden met de advocaat-generaal”, begon Barry Sheerman. “Maar elk woord dat hij nu uitbrengt.. Hij schaamt zich niet eens, hij kent geen schaamte.” De Labour-parlementariër ging steeds harder schreeuwen: “Het is een feit dat deze regering op een cynische en manipulatieve manier zorgde voor de schorsing van het parlement. Zodat wij onze democratische plicht niet konden doen.” Wijzend naar Cox: “Hij weet dat dat de waarheid is. En dat hij hier nu staat met zijn advocatenpraatjes, met als enige doel de waarheid te verdoezelen, dat hij hier nu praat over ethiek en moraliteit: dat is pas een schande!” Op social media waren de reacties niet van de lucht: zowel Sheerman als Cox was trending topic, en twitteraars spraken van de “meest boze bijdrage ooit in het Lagerhuis”.

Michael Gove, de minister die toeziet op de voorbereidingen van een No Deal-brexit werd vervolgens het vuur aan de schenen gelegd. “Iedereen die nog steeds denkt dat de regering een slim en listig plan heeft om uit deze zelf veroorzaakte chaos te komen, moet nog maar eens goed nadenken”, zei schaduwminister Keith Starmer van Labour. “Het is onvergefelijk dat deze regering vijf weken voor de brexitdatum van 31 oktober nog steeds geen plan heeft.” Gove sloeg terug door te roepen dat de brexitpositie van Labour “zo stevig was als een pudding in een orkaan”. Daarna beschuldigde hij Starmer ervan de brexit te willen cancelen “door het gebruik van de politieke versie van de VAR”. Het was duidelijk dat de parlementariers de extra debattijd die hen door het opheffen van de parlementsschorsing is gegeven goed wilden gebruiken. Minister Gove kreeg een storm van vragen te verwerken over onder meer de Noord-Ierse grens, veiligheid, voedsel- en medicijntekorten eventuele noodscenario’s bij een brexit zonder afspraken.

Het programmapunt over de brexit-voorbereidingen duurde zo lang dat premier Johnson pas  rond 19.30 uur aan de beurt  was.  Johnson, die tijdens de uitspraak van de Hoge Raad over de parlementsschorsing  bij de klimaattopin New York zat, kwam eerder terug om de crisis in eigen land het hoofd te bieden en een statement in het parlement te geven.

ondanks dat Brussel zegt dat er geen reden optimisme is over een brexit deal zei Johnson in het parlement ‘nog steeds vooruitgang te maken in de Brexit-onderhandelingen’.  De belofte van de oppositie om een tweede referendum te houden is volgens hem ‘een fantasie'.  ,,Het volk zal dat nooit respecteren.”  Johnson wil dat er zo snel mogelijk verkiezingen komen, maar velen in de oppositie willen eerst garanties dat er 31 oktober geen no-dealbrexit komt. Hij daagde daarom de oppositie uit om een motie van wantrouwen tegen hem in te dienen, waardoor de regering zou kunnen vallen. ,,Kom op dan!", schreeuwde hij.

Toen Johnson vanochtend op Heathrow landde werd dat gegeven al groot gebracht: Sky News had zelfs een livestream met helikopterbeelden van de autorit van vliegveld naar Westminster. Het is tekenend voor de situatie in het land. De brexit- en politieke crisis zijn zo allesomvattend dat zelfs de kleinste dingen groot nieuws zijn. Maar een doorbraak en daarmee en mogelijke oplossing is ver weg. De premier heeft de regie niet meer in handen, het parlement weet niet welke richting het op moet: het Verenigd Koninkrijk is de weg kwijt.