Politie overschrijdt ‘feest- en cadeaubudget’ met miljoenen

Dat blijkt uit onderzoek van Argos. Het radioprogramma vroeg lijsten op met tienduizenden uitgaven uit het representatiebudget tussen 2013 en 2017. Uit die gegevens blijkt dat de budgetten voor relatiegeschenken, feesten en partijen met miljoenen euro’s zijn overschreden. In totaal waren de representatiekosten vorig jaar opgelopen tot 15 miljoen euro. 

De politie bevestigt dat bij een inventarisatie “enkele kosten in beeld zijn gekomen die vragen oproepen”, aldus Leonard Kok, binnen de korpsleiding verantwoordelijk voor financiën. ,,Als we vraagtekens hebben bij bepaalde uitgaven, zullen we de verantwoordelijke budgethouder daarop aanspreken.” De landelijke politie wil beter zicht en meer grip op de representatiekosten van het korps. De politietop laat uitzoeken hoe het komt dat die kosten fors zijn toegenomen. Het beleid wordt mogelijk aangescherpt.

Omdat het begrip representatie lastig is af te bakenen, worden in de boekhouding van het korps tal van kosten op deze post geboekt, laat het korps weten. ,,Ze variëren van afscheidsrecepties tot bloemen, van VVV-bonnen tot diners en van seizoenkaarten voor voetbalclubs tot nieuwjaarsrecepties.”

Dat jaarlijks een aanzienlijk bedrag opgaat aan representatiekosten vindt de korpsleiding niet wonderlijk. ,,Bij deze organisatie werken 65.000 mensen”, zegt Kok. “Elke bos bloemen, elke cadeaubon, elke receptie voor vertrekkende of jubilerende collega’s. De kosten komen allemaal terecht op de post representatie. Dan kan het totaalbedrag behoorlijk oplopen. Maar het gaat om gemeenschapsgeld. Daar moet je zorgvuldig mee omgaan.”

De politie bekent onder meer schuld over het afscheidsfeest van de – inmiddels overleden – korpschef Gerard Bouman in de Haagse Ridderzaal en het welkomstfeest van korpschef Erik Akerboom. Bij elkaar kostte die wisseling van de wacht meer dan 88.000 euro. Dat is te veel, erkent de korpsleiding nu. Ook het afscheidsfeest van Patricia Zorko, voormalig chef van de Landelijke Eenheid, kostte meer dan 20.000 euro. 

Die bedragen zijn fors hoger dan het maximum van 1200 euro die de ‘handreiking bijzondere gebeurtenissen’ voorschrijft. In de jaren 2013-2017 waren er honderden afscheidsbijeenkomsten en jubilea die boven die richtlijn uitkwamen.

Hoewel in bijzondere gevallen van de richtlijn mag worden afgeweken, noemt de korpsleiding bepaalde uitgaven van de afscheidsfeesten ‘niet doelmatig’. In de toekomst zal de politietop daarom ‘meer soberheid’ betrachten. Zo zullen recepties vaker in politiegebouwen worden gehouden in plaats van op dure locaties.

Voorzitter Gerrit van de Kamp van politievakbond ACP noemt de overschrijdingen ‘niet goed voor het imago van de politie’. ,,Over de representatiebudgetten is jaren terug al gediscussieerd. Toen is beterschap beloofd. Hoe kan het dat we opnieuw verrast worden? En waarom is dit niet uit interne controles gebleken, maar moet de journalistiek dit aan het licht brengen?’’

Volgens Van de Kamp zijn veel posten op het representatiebudget slecht controleerbaar, zoals een feest op de Antillen ‘waarvan je op basis van de declaratie geen idee hebt waarvoor dat is gehouden’. De wijze van administratie is volgens hem nog steeds niet toereikend. ,,Dat is teleurstellend.’’

Politieafdelingen blijken verkeerde boekingen te doen onder de post representatiekosten, wat een deel van de overschrijding verklaart. Zo worden er ook kerstpakketten van betaald en bloemetjes voor medewerkers die iets bijzonders hebben gedaan. Dubieuzer zijn declaraties zoals diners met collega’s, kaarten voor wedstrijden van Ajax, Feyenoord en AZ, een kookworkshop voor de korpsleiding en kisten wijn. De politie gaat de uitgaven ‘kritisch analyseren’, aldus woordvoerder Robbert Salome namens de korpsleiding.

De hoge uitgaven voor feesten en voetbalwedstrijden zijn ook pikant in het licht van twee nog steeds lopende affaires rond voormalig voorzitter van de ondernemingsraad Frank Giltay en de Amsterdamse politiechef Ad Smit. Giltay wordt verweten met geld te hebben gesmeten. Zo liet hij de ondernemingsraad vergaderen in het Amstelhotel. Ad Smit wordt vervolgd omdat hij op kosten van de politie kaartjes kocht voor Ajaxwedstrijden en popconcerten.

Volgens Job Knoester, advocaat van Ad Smit, zijn representatiekosten op zich niet vreemd voor een professionele organisatie. ,,Dat geldt ook voor voetbalkaarten. Ik vind het wel verstandig dat je op informele wijze contacten onderhoudt. De vraag die bij mij tijdens de verdediging van Ad Smit wel opkwam is waarom juist de politie en leden van het OM niet scherp hebben waar de grens ligt. Als ik deze WOB-gegevens zie, is er dus ook onder Akerboom niks veranderd. Het wordt dan wel lastig om anderen te corrigeren.’’ 

Argos vroeg lijsten op met tienduizenden uitgaven uit het representatiebudget tussen 2013 en 2017. Uit die gegevens blijkt dat de budgetten voor relatiegeschenken, feesten en partijen met miljoenen euro’s zijn overschreden. Voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politie Bond (NPB) zei het in het radioprogramma (NPO 1) slecht te vinden voor het moraal van de troepen. “Agenten moeten voor elke cent salaris vechten. De politietop is hier bovendien al eerder voor gewaarschuwd.”

Radioproragmma Argos heeft de volledige lijsten online gezet en presenteert de onderzoeksresultaten vanmiddag in de uitzending.