Onderwijsbonden woest over Rutte's voorwaarde voor extra geld: ‘Dit is pure chantage’

De motie van wantrouwen van Geert Wilders tegen premier Rutte is verworpen. 19 Kamerleden stemden voor, 124 tegen. 

De motie van Lilian Marijnissen (SP), waarin staat dat de lonen in het bedrijfsleven met vijf procent zouden moeten stijgen omdat ze achterblijven bij de economie en dividenduitkeringen, is aangenomen. Dat betekent dat het 'waar mogelijk' moet worden uitgevoerd. 

Kamervoorzitter Arib bedankt alle leden voor hun deelname aan het debat, en sluit de vergadering. Het zit erop. 

Einde van het debat en van dit liveblog over de Algemene Politieke Beschouwingen 2019.

Het debat is hervat: de Kamer stemt nu over de verschillende moties. Dat gaat vlotjes, maar daarna volgt er nog de hoofdelijke stemming over de motie van wantrouwen van Geert Wilders. Alle Kamerleden moeten daarvoor afzonderlijk van elkaar zeggen of ze voor of tegen zijn. 

Rutte is klaar, Kamervoorzitter Arib schorst tot 23.10 uur. Dan stemt de Kamer over de motie van wantrouwen van Wilders. 

We gaan weer verder. Premier Rutte krijgt het woord. Hij behandelt de laatste openstaande vragen en beoordeelt - wanneer aan de orde - de ingediende moties. Daarna moet er hoofdelijk gestemd worden over de motie van wantrouwen van PVV-leider Geert Wilders. 

Einde van de tweede termijn van de zijde van de Kamer. Schorsing tot 22.00 uur. Dan gaat het kabinet in op de ingediende moties. 

Als laatste krijgt Femke Merel van Kooten-Arissen het woord. Ze is blij met de gedane voorstellen om de democratie te vernieuwen. Ze dient geen moties in. 

Het woord is aan Thierry Baudet (Forum voor Democratie). Hij verwijt het kabinet geen idee te hebben wat eigenlijk de oorzaak van 'deze crisis' is. Hij roept in een motie op de Syrische asielzoekers terug naar huis te sturen, omdat het land weer veilig zou zijn. Ook wil hij dat de agrarische sector niet de dupe mag worden van de stikstofmaatregelen, en pleit hij voor terugkeer van de basisbeurs voor studenten.

Nu Tunahan Kuzu (Denk), die als 'goed voornemen' van zijn zeven moties één heeft gemaakt. Kuzu is blij dat Rutte afstand nam van de woorden van Geert Wilders (PVV). ,,Ik hoor het al tien jaar, maar het zal nooit wennen.''

De volgende spreker is Kees van der Staaij (SGP). Ook hij bedankt iedereen voor het 'constructieve debat' en dient enkele moties in. 

Henk Krol (50Plus) nu, die zich aansluit bij het voorstel van Klaver (GroenLinks) minder debatten aan te vragen. Hij roept in een motie op alles op alles te zetten om te voorkomen dat er in 2020 pensioenkortingen volgen. 

Door met Marianne Thieme (PvdD), die hekelt dat het kabinet beloofd had onder meer geld in het klimaat en ontwikkelingssamenwerking te stoppen, maar dat - ondanks dat er volgens haar geld genoeg is - niet heeft gedaan. In moties roept ze op dat alsnog te doen.  

De volgende is Gert-Jan Segers (CU), die wel positief eindigt. ,,Het is mooi om te zien dat er ergens een kentering is, het afscheid van neo-liberaal denken, een kentering naar voor elkaar zorgen.''

Verder met PvdA-leider Lodewijk Asscher, die het over een totaal andere boeg gooit. ,,,Laten we ophouden met elkaar recenseren. Politiek gaat over de strijd om dingen beter te maken. We hebben het hier over kabinetsbeleid.''

Asscher 'ziet geen verbinding tussen rechts en links'. ,,Er worden hele redelijke vragen gesteld, en die worden weggewuifd.'' Hij hekelt onder meer dat er geen extra geld voor zorgmedewerkers bijkomen. Ook heeft hij gepleit voor extra geld voor speciaal onderwijs. ,,We moeten kiezen voor de leraren, voor de kinderen, voor onze toekomst.''

In moties roept hij onder meer op voor extra geld om het lerarentekort aan te kunnen pakken en de lonen in het onderwijs te kunnen verhogen. 

Jetten roept op tot een stevigere aanpak van ondermijning. Ook wil hij dat de aanpak van het lerarentekort topprioriteit wordt. 

Rob Jetten (D66) is de volgende. Net als de andere partijen prijst hij de manier waarop het debat gevoerd is. Ook geeft hij opheldering over de kleur van zijn pak ('petrol'). Daar ontstond gisteren onduidelijkheid over, omdat zijn pak op televisie een andere kleur leek te hebben dan in de zaal.  

Door met Lilian Marijnissen (SP). ,,We hebben de Algemene Politieke Beschouwingen eer aan gedaan de afgelopen dagen. Daar ben ik blij om.'' Ook is ze tevreden dat er een 'kentering plaatsvindt' bij het kabinet. ,,Maar ik hoor vooral veel over die kentering, maar zie hem nog onvoldoende.'' Marijnissen vindt dat er veel meer geld naar onder meer de publieke sector moet. Ze pleit voor een verhoging van de lonen met vijf procent. 

De volgende spreker is CDA-voorman Pieter Heerma. Ook hij sluit zich aan bij het initiatief van Klaver (GroenLinks), om minder debatten aan te vragen. Hij roept onder meer in een motie op tot een parlementair onderzoek naar falende overheidsinstanties.

Nu Jesse Klaver (GroenLinks), die ook iedereen bedankt voor het debat en de toon waarop het gevoerd is. ,,Ik hoop dat we op een oplossingsgerichte manier politiek kunnen blijven bedrijven.'' 

Door met Klaas Dijkhoff (VVD). Hij dankt iedereen voor de 'bijzondere' Algemene Politieke Beschouwingen. Hij probeert het voorbeeld van Klaver (GroenLinks) te volgen. 

Klaver (GroenLinks) breekt in. Hij snapt niet waarom Wilders dan niet meteen de motie van wantrouwen indient, want 'we weten het antwoord van premier Rutte al, die gaat er niet op in'. 

Prima, zegt Wilders, waarop hij meteen de motie van wantrouwen indient. Hij krijgt steun van Forum voor Democratie.