Aantal zieke leraren op middelbare scholen groeit opvallend hard

Vorig jaar ging 5,6 procent van de werktijd verloren door ziekte van docenten, terwijl het landelijk gemiddelde rond de 4,2 procent lag. Dat percentage stijgt sinds 2015, zo blijkt uit het Verzuimonderzoek PO en VO 2018 van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). 

Voorheen schommelde het ziekteverzuim altijd rond de 5 procent. Daarom stelt VO in Ontwikkeling (Voion), het Arbeidsmarkt & Opleidingsfonds voortgezet onderwijs, dat er sprake is van een trendbreuk. Hoewel er vorig schooljaar een lange griepperiode is geweest, kan dat niet de enige verklaring zijn voor het groeiende ziekteverzuim. Op basisscholen daalt het verzuim juist. 

Wat er wel aan de hand is op middelbare scholen kan Voion niet verklaren. Daarvoor moet aanvullend onderzoek komen. Het verzuim onder docenten op het Praktijkonderwijs en de theoretische leerweg van het vmbo is het hoogst. Leraren hier melden zich niet vaker ziek, maar als ze ziek zijn blijven ze langer in de lappenmand. ‘Hierbij moet rekening worden gehouden met het feit dat schooltype en leerlingen met een niet-Westerse migratieachtergrond met elkaar samenhangen", schrijft Voion in zijn eigen rapport Verzuimcijfers 2018 voortgezet onderwijs.

Wel is bekend dat docenten in het voortgezet onderwijs al langer klagen over de hoge werkdruk. Ze staan relatief veel uren voor de klas ten opzichte van andere landen, waardoor ze bijvoorbeeld weinig tijd overhouden voor de voorbereiding van hun lessen. Actiegroep VO in Actie pleit voor een vermindering van het aantal lesuren per week om die werkdruk te verlagen. 

Uit het verzuimonderzoek blijkt dat het aantal docenten dat zich het hele schooljaar geen enkele keer ziek meldde, daalde van 36 naar 34 procent. De zieke collega's bleven gemiddeld 14 dagen thuis, een dag langer dan een jaar geleden. Ook het ziekteverzuim van ondersteunend personeel op middelbare scholen neemt sinds 2014 toe. Daar ging zes procent van de werktijd verloren door ziekte tegenover 5,4 procent in 2016.

Hoewel het ziekteverzuim op middelbare scholen toeneemt, ligt dat lager dan op basisscholen. Daar ging 5,9 procent van de werktijd verloren door ziekte. Opvallend is dat het verzuim op basisscholen de afgelopen drie jaar juist afneemt.

Ook op basisscholen zijn veel klachten over de hoge werkdruk. Het ministerie van Onderwijs heeft extra geld uitgetrokken om die werkdruk te verlagen. Lerarenteams mogen zelf beslissen wat ze nodig hebben om hun werk te verlichten. Er zijn bijvoorbeeld scholen die extra onderwijsassistenten inzetten of een conciërge hebben aangenomen.