Direct naar artikelinhoud
Theodor Holman
Theodor Holman

Waarom is religiekritiek racisme gaan heten?

Docenten salafisme in Neder­landse madrassa’s leren aan hun kleine Talibani dat wie een ander geloof heeft dan de islam, de doodstraf verdient. Diezelfde kinderen wordt aangeleerd dat ze niet tot de Nederlandse samen­leving behoren.

Ach, het is mij al meer dan vijftien jaar bekend.

Na de aanslag op de Twin ­Towers is er een gigantische hoeveelheid literatuur, het sala­fisme betreffende, over ons uitgestort. Je kon het bijna niet missen. In Nederland bijvoorbeeld betoogde de betreurde Hans Jansen keer op keer waar het in de islam om ging.

Nu hebben Nieuwsuur en NRC Handelsblad er aandacht aan besteed en lijken sommige ogen zich te openen. Wat wij al tijden wisten, blijkt inderdaad – hee, dat is raar – zo te zijn…

Hoe komt het dat wij niet werden geloofd? Hoe komt het dat wij, wanneer we iets zeiden over de islam, werden uitgemaakt voor racist? Waarom is, in de afgelopen jaren, religiekritiek racisme geworden?

Omdat – kijk maar naar de Verenigde Naties – de definitie van racisme is uitgebreid, juist om islamcritici van racisme te kunnen beschuldigen. Een ­racist was vroeger iemand die negatieve eigenschappen toedichtte aan iets wat alleen door het dna wordt bepaald, zoals geslacht en huidskleur. Dat racisme was verderfelijk, want je pinde iemand vast op iets waarin hij geen keuze had. Religie daarentegen zit niet in je dna. Religiekritiek is dan ook geen racisme.

Maar ‘racisme’, zo heb ik gemerkt, werd gebruikt in de zin van ‘mensen die enigszins zo denken als racisten’. Dus: jij bent tegen de islam, dan ben je tegen islamieten, dan generaliseer je, dus reageer je dan net zo als een KKK-lid dat op zwarten jaagt. Conclusie: je bent een racist.

Zoek de denkfouten.

Op het moment dat je racist genoemd bent, gebeuren er een aantal zaken. Ik noem er twee.

Een normale discussie is niet meer mogelijk. (Ik discussieer niet met racisten.)

En de ander is meteen ‘goed.’ (Jij bent een racist, dus ik niet.)

Zo leidt men de aandacht van het eigenlijke probleem af.

Waarom wil men dat?

Omdat men de consequenties vreest. Misschien moeten we asielzoekers limiteren. Misschien moeten we scholen sluiten.

Onze empathie bloeit namelijk het best wanneer we als blindeman door de realiteit dwalen en met een racisme-zweep iedereen straffen die ons in de weg staat.

Ik denk daar vaak aan: racismebeschuldigers gedragen zich vaak als slavendrijvers.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? t.holman@parool.nl.