Dit is de voormalig katholieke schrijfster van het omstreden islamitische schoolboek over puberteit

^{Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie}

‘Mijn naam is Asma, ik ben 47 jaar en een alleenstaande moeder. Mijn hobby’s hebben allemaal iets met de islam te maken. Ik houd van het ontwikkelen van materiaal voor kinderen, van lesgeven over de islam. Ik hou van wandelen, van de natuur genieten en Allah’s schepping bewonderen.’

Deze passage is afkomstig uit een YouTube-filmpje uit 2015. In een gesprek met Fahad Al-Kandari, een imam uit Koeweit, vertelt Asma Claassen over hoe ze het geloof belijdt. Tot woensdag was haar naam alleen nog in moslimkringen bekend, maar door berichtgeving van Nieuwsuur en NRC kwam Claassen landelijk in het nieuws.

Het lesboek Help! Ik word volwassen, van haar hand, zou leerlingen op islamitische basisscholen uiterst conservatieve denkbeelden bijbrengen en homoseksualiteit verafschuwen (zie kader onderaan). VVD en PvdA kondigden donderdag in een reactie aan de grondwet te willen ‘moderniseren’. Minister Arie Slob van Onderwijs gaf de inspectie opdracht het lesmateriaal op de islamitische scholen te onderzoeken.

In de uitzending van Nieuwsuur van woensdag komt Asma Claassen zelf niet rechtstreeks aan het woord. Tijdens het interview met Gökhan Çoban, directeur van de Islamitische Schoolbesturen Organisatie (ISBO) – die het boek in 2015 uitgaf – luistert ze op de achtergrond mee. NRC schrijft dat ze tijdens het gesprek dadels en ‘gezegend water uit Mekka’ serveert.

Wie is deze vrouw, die tal van boeken op haar naam heeft staan, als secretaris voor de politieke partij Nida werkt, een bekeerlingendag heeft georganiseerd en geregeld opdraaft als gastspreker?

Katholiek gezin

Claassen wordt in 1968 in Haarlem geboren als Mascha Dominique Claassen. Ze groeit op in een katholiek gezin. ‘We waren heel actief in de kerk’, zegt ze hierover in het YouTube-interview. ‘Ik was misdienaar, wat voor die tijd best vooruitstrevend was.’

Direct na het gymnasium begint Claassen aan een studie Russisch in Leiden. Als jonge studente reist ze, op uitnodiging van studievrienden, af naar Egypte. Daar raakt ze door een televisiedebat tussen een imam en een priester zo gefascineerd door de islam dat ze besluit zich te bekeren. Haar ouders en broer steunen haar bij die keuze, al hebben ze in het begin moeite met het feit dat ze een hoofddoek gaat dragen. Zelf zegt ze hierover dat het geloof in Allah die keuze makkelijker maakte. ‘In het hiernamaals volgt heel veel beloning – en het leven is maar kort.’

Claassen ruilt haar studie Russisch in voor Taal en Cultuur van het Islamitische Midden-Oosten. Ze trouwt en krijgt een zoon. In diezelfde tijd richt ze op eigen initiatief de eerste Nederlandstalige islamitische peutergroep op. Elf jaar lang werkt Claassen, die haar Pabodiploma behaalt, vervolgens als godsdienstleerkracht en identiteitscoördinator op de in Schiedam gevestigde basisscholen El Furkan en Ababil. Maar Claassens ambities reiken verder dan lesgeven: ze wil boeken schrijven en lesmateriaal ontwikkelen.

Om haar wens vorm te geven, richt Claassen in 2008 samen met enkele onderwijscollega’s de Stichting Uitgeverij voor Islamitisch Onderwijs Nederland (Suvio) op. In korte tijd brengen ze een indrukwekkende lijst islamitische kinder- en jeugdboeken uit, waaronder een serie over Nordin het nijlpaard. Het beest, dat passanten standaard groet met ‘salamu alaikum’, ontdekt gaandeweg dat liegen verwerpelijk is en dat hij dankbaarheid moet tonen in het leven. 

Claassen schrijft het ene na het andere boek, over de geschiedenis van de islam, maar ook over gebruiken en tradities. Daarnaast ontwikkelt ze een islamitische handleiding voor jongens en meisjes die in de puberteit raken. Een belangrijk onderwerp, vindt ze. ‘Omdat de islam daar anders over denkt dan deze samenleving.’ 

Haar boeken worden niet alleen in eigen beheer uitgegeven, maar deels ook door de ISBO. Ze treedt hier in 2010 in dienst als beleidsmedewerker identiteit. Als de overheid drie jaar later besluit dat scholen verplicht aandacht moeten besteden aan homoseksualiteit en acceptatie wordt Claassen benaderd door een islamitische basisschool in Heerlen met de vraag of ze een lesboek wil ontwikkelen.

‘Geweld afgekeurd’

‘In het islamitische onderwijs was tot dan toe geen boek met seksuele voorlichting te vinden. Dat moesten we dus zelf ontwikkelen’, zegt Gökhan Çoban, directeur van de ISBO. ‘Asma had al meerdere boeken op haar naam staan, ze kan goed schrijven. Er zijn pilots geweest van wat wel en niet werkt. Daar is dit boek uit gerold.’

Çoban hekelt de commotie die is ontstaan over het boek. Hij stelt dat Nieuwsuur en NRC de uitgelichte passages uit hun context hebben gehaald. Het religieuze verhaal over het volk van Loet, op basis waarvan Allah homoseksualiteit ‘verafschuwt’, staat volgens Çoban ook in de Bijbel en de Thora. ‘Het boek duidt dit vervolgens in de huidige tijdsgeest. Geweld tegen homoseksuelen wordt afgekeurd en kinderen wordt opgedragen respectvol met hen om te gaan. Je kunt het niet eens zijn met de religieuze werkelijkheid, maar het is een goed educatief boek.’

In haar gesprek met imam Al-Kandari richt Claassen zich tot niet-moslims met ‘een belangrijke boodschap’. ‘Laat je niet van alles op de mouw spelden over de islam. Je hoort zoveel in de media of in de kranten of op het nieuws, wat negatief is over de islam. Ga het zelf onderzoeken en wees open-minded.’