Timmermans krijgt groene cluster in Brussel
Europees Commissaris Frans Timmermans wordt in de nieuwe Europese Commissie verantwoordelijk voor het zware ‘groene’ cluster. Als ‘eerste vicevoorzitter’ krijgt hij bovendien directe toegang tot de beleidsafdelingen van de gewone commissarissen, aldus betrokken EU-ambtenaren. Onzeker is of Timmermans de eerstverantwoordelijke blijft voor het toezicht op de rechtsstaat in de EU-landen.
Dat zeggen leden van het team van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Ze waarschuwen dat ‘niets is besloten totdat alles is besloten’. Tot het laatste moment kan de portefeuilleverdeling nog veranderen. Von der Leyen presenteert dinsdag de nieuwe Commissie (27 leden, het Verenigd Koninkrijk ziet af van een zetel).
EU-ambtenaren stellen dat Von der Leyen de twee ‘uitvoerende vicevoorzitters’ (naast PvdA’er Timmermans is dat de Deense liberale commissaris Margrethe Vestager) aan het hoofd wil stellen van de twee zware clusters: Groen en Digitaal. Beide vicevoorzitters gaven de voorkeur aan de groene portefeuille, die naast het klimaatbeleid ook transport, energievoorziening en duurzamere productiemethoden bevat. Von der Leyen wil daar de komende jaren duizend miljard euro in investeren. De digitale portefeuille omvat alle beleidsterreinen die raken aan de digitale omwenteling van de samenleving en de economie.
Volgens de betrokkenen krijgt Timmermans zijn zin. Ook premier Mark Rutte had een duidelijke voorkeur voor het groene cluster, bleek vorige week toen hij Von der Leyen in het Catshuis ontving. Nederland was van meet af aan gespitst op een brede (meerdere beleidsterreinen omvattende) portefeuille voor Timmermans, omdat hij daarmee toegang heeft tot veel voor Den Haag nuttige informatie.
Ambitieuzer klimaatbeleid
Klimaatbeleid en duurzaamheid waren speerpunten in de campagne van Timmermans om Commissievoorzitter te worden. ‘Dit cluster past bij zijn profiel’, stelt een betrokken ambtenaar. Verder bepleit het Nederlandse kabinet al langere tijd ambitieuzere klimaatdoelen (terugdringing CO2-uitstoot) in Brussel. Timmermans vervangt ook de Commissievoorzitter als die niet in Brussel is. In de huidige Commissie is hij de rechterhand van Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en bevoegd voor betere regelgeving.
De hele zomervakantie heeft Von der Leyen gesleuteld aan de samenstelling van haar team. Italië maakte vanwege binnenlandse politieke twisten pas afgelopen vrijdag zijn kandidaat-commissaris bekend: voormalig premier Paolo Gentiloni. Von der Leyen had alle lidstaten gevraagd een man én een vrouw als kandidaat te noemen, omdat ze streeft naar een evenwichtige man-vrouwverdeling in de nieuwe Commissie.
Het Europees Parlement zal daar scherp op toezien. Het parlement onderwerpt alle kandidaten aan een hoorzitting. Daarin zagen de parlementariërs de beoogde commissarissen door over hun kennis en politieke opvattingen. Afgelopen jaren sneuvelde meestal een van de kandidaten.
Naarmate de presentatie van de kandidaten dichterbij komt, circuleren in Brussel steeds meer lijstjes met mogelijke portefeuilleverdelingen. Elk land wil een zware portefeuille voor zijn man of vrouw, liefst op economisch-financieel terrein, maar dat is praktisch onmogelijk. De Duitse Von der Leyen (CDU) moet daarnaast rekening houden met het gevoel bij de oostelijke lidstaten dat zij gepasseerd zijn bij de verdeling van de topbanen door de Europese leiders in juli. De Commissievoorzitter, de twee vicevoorzitters, de EU-president, de EU-buitenlandchef, de parlementsvoorzitter en de voorzitter van de ECB komen allemaal uit westelijke en zuidelijke lidstaten. De huidige Commissie-Juncker stopt in principe op 1 november.
Meer over de nieuwe Europese Commissie
De nieuwe commissievoorzitter Ursula von der Leyen had alles tegen, maar ze werd het toch. Ze zal moeten omgaan met een politieker en onvoorspelbaarder Europees parlement dan haar voorgangers, schreef correspondent Marc Peeperkorn. Wie het niet werd, was Frans Timmermans. Hij werd vermalen door de Europese banencaroussel. Een kijkje achter de schermen.