Kajsa Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken. © ANP

Minister Ollongren: Boerkaverbod niet onduidelijk, maar even wennen

Incidenten deze zomer rond de invoering van het boerkaverbod, zoals de vrouw in Limburg die door een buschauffeur werd geweigerd omdat ze een nikab droeg, zijn vooral vooral te wijten aan gewenning, en niet aan verwarring om de wet. Dat zei minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) vanmiddag in de Tweede Kamer.

Maarten van Ast & Cyril Rosman 03-09-19, 14:40 Laatste update: 03-09-19, 15:19

Volgens de wet is het verboden een boerka (of een bivakmuts of een integraalhelm) te dragen in het openbaar vervoer (ov), een ziekenhuis, een gemeentehuis of een onderwijsinstelling. Maar bij een bushalte, op een treinperron of op een veerpont geldt het verbod niet.

Ollongren reageerde vanmiddag op vragen van VVD-Kamerlid Dennis Wiersma over de handhaving van de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, beter bekend als het boerkaverbod. De wet ging op 1 augustus in, maar wordt vooral gekenmerkt door veel onduidelijkheid. Zo bleek onduidelijk waar het nou wel of niet verboden is om gezichtsbedekkende kleding te dragen, zoals een niqaab of een integraalhelm.

Dat leidde tot meerdere incidenten, waaronder in Limburg, waar een buschauffeur een vrouw met nikab de toegang tot een bus ontzegde en de politie liet bellen door de centrale. Hoewel dat volgens de richtlijnen van de vervoersmaatschappij was, had hij tegelijkertijd de bus niet mogen stilzetten: de chauffeur heeft een vervoersplicht ten opzichte van de andere passagiers. En hoewel de handhaving bij de politie ligt, heeft die al laten weten daar geen prioriteit aan te geven.

Te vroeg

Onduidelijk, vindt de VVD. ,,Als het zo lijkt te werken, zijn we terug bij af’’, stelt Wiersma, maar volgens Ollongren is het nog te vroeg voor zulke conclusies. ,,We moeten constateren dat mensen moeten wennen aan de wet. Er liggen duidelijke instructies, maar die moeten nu nog goed worden ingezet in de praktijk.’’

De minister gaat er vanuit dat de ‘professionals in het veld’ de beste afweging kunnen maken. ,,Dat is naar eer en geweten. Dat er soms iets niet goed gaat, moeten we dan ook accepteren. Dat hoort bij de fase van gewenning.’’ Ze benadrukt dat de professional in kwestie, zoals de buschauffeur in Stein, steunt verdient.

Incidenten
Sinds de invoering van de wet kwamen er drie incidenten in de pers. In het Limburgse Stein werd Angela Kempeners (36) uit Geleen door een buschauffeur aangesproken op haar nikab. De chauffeur zette de bus stil en liet de centrale de politie bellen. Een politieagent haalde de vrouw daarna uit de bus. Dat de chauffeur de vrouw aansprak en de politie liet bellen door de centrale, was volgens de interne richtlijnen, meldde vervoersbedrijf Arriva later. Maar hij had volgens diezelfde richtlijnen zijn bus niet mogen stilzetten. ,,Wij hebben een vervoersplicht”, meldt Pedro Peters van OVNL, die de woordvoering voor de ov-bedrijven doet. ,,De politie is van het handhaven en wij kunnen een trein, tram, metro of bus niet een half uur stilzetten tot de politie komt. Dat is niet veilig en kun je niet maken naar andere reizigers.” Die politie liet overigens al voor de invoering van het verbod weten dat handhaven geen prioriteit heeft. Volgens vakbond CNV weten buschauffeurs nu niet meer waar ze aan toe zijn.

Bij het tweede incident diende een vrouw een klacht in tegen het Diakonessenziekenhuis in Utrecht. Een receptiemedewerkster zou haar hebben gevraagd haar gezichtsbedekkende kleding af te doen, toen ze een afspraak wilde verzetten. De vrouw weigerde. Het ziekenhuis wil niet op individuele klachten ingaan, maar zegt dat niemand zorg wordt geweigerd. Mogelijk had het incident te maken met de identificatieplicht van de patiënt.

Een derde vrouw werd tegengehouden door personeel toen ze een gemeentelijke speeltuin in Nijmegen in wilde. Ze kreeg later excuses van de gemeente én een vrijkaartje voor de speeltuin. Het boerkaverbod geldt wel voor gemeentelijke gebouwen, maar niet voor gemeentelijke speeltuinen, zo bleek.