Zijn Trumps relatieproblemen nepnieuws?

President Trump had afgelopen week relatieproblemen. Met de tv-zender waar hij zo ongeveer mee getrouwd is. “Net zag ik @FoxNews de Democraten zwaar promoten via hun directeur communicatie, die mocht uitbraken wat ze wilde met nul tegenspel van de presentator, @SandraSmithFox”, twitterde hij geschokt. Zijn liefde voor die nieuwszender is ernstig bekoeld, leek het. “We moeten op zoek naar een nieuwe nieuwsbron. Fox werkt niet meer voor ons!”

Het is de vraag wie hij bedoelt met ‘ons’: is het een pluralis majestatis, zoals hij die soms gebruikt, en wil hij afkicken van zijn urenlange dagelijkse kijksessies van Fox News? Of heeft hij het over hemzelf en zijn aanhang, die al even trouw naar Fox kijkt?

Hoe dan ook, het werd bij Fox niet gepikt. “Fox werkt niet voor u”, twitterde commentator Brit Hume meteen terug. En nieuws-presentator Neil Cavuto veegde Trump in de uitzending de mantel uit. “Als je zijn feiten checkt, ben je al dood voor hem”, vertelde hij zijn kijkers.

De rechtse nieuwszender is een fenomeen. Opgericht in 1996 door de Australische nieuwsmagnaat Rupert Murdoch, richt Fox News zich op conservatief Amerika. En dat was een gouden greep. Gemiddeld over de dag heeft Fox News 1,3 miljoen kijkers, in de avonduren stijgt dat naar 2,4 miljoen. Daarmee verslaat het concurrenten CNN (neutraal) en MSNBC (links) ruimschoots. Van de top tien best bekeken programma’s van afgelopen maand waren er acht van Fox.

En over de meeste van die programma’s had Trump niets te klagen. Nummer een is voor hem de show van Sean Hannity, die zo perfect op de lijn van Trump zit, dat de president hem regelmatig belt voor advies en morele steun. Nummer twee is die van Tucker Carlson en nummer drie is die van Laura Ingraham, allebei opiniemakers die de president van harte steunen in zijn wens om de immigratie in de VS te beperken.

Alle drie zijn dat programma’s die in prime time worden uitgezonden, van acht tot elf ‘s avonds. Ze brengen geen nieuws, maar opinie, en daar zit maar zelden kritiek op de president bij.

Wat Trump stoort, is meer wat er overdag bij Fox gebeurt. Dan worden de uren gevuld door echte journalisten, zoals Hume en Cavuto. Die houden rekening met het rechtse publiek dat naar hun programma’s kijkt, de onderwerpen die voorbij komen zijn de onderwerpen die Trump-kiezers interesseren, zoals bijvoorbeeld de problemen rond immigratie. Maar ze nemen geen loopje met de feiten, en zijn zowaar bereid om Democraten aan het woord te laten. Dat begint Trump dus steeds meer te irriteren.

Waarom heeft hij er juist nu zo’n last van dat hij er openlijk over klaagt? Mogelijk valt de journalistieke koers van de dagtelevisie van Fox News hem meer op, nu er een grote groep journalistiek interessante Democraten is om te interviewen: de kandidaten voor het presidentschap. Dat zijn er wat minder dan voorheen – afgelopen week trok senator Kirsten Gillibrand zich terug, waarmee het aantal afvallers op zes komt – maar het zijn er nog altijd twintig.

Het zou ook kunnen dat Trump last heeft van verlatingsangst. Als Fox hem ontrouw wordt, dan is dat omdat het station denkt daarmee de kijkers tevreden te stellen. Die kijkers beginnen misschien wat twijfels te krijgen over Trump, met een economie die wellicht een recessie te wachten staat, en een handelsoorlog die alle Amerikanen op kosten jaagt.

Alleen al die mogelijkheid maakt Trump enorm zenuwachtig,, vertelden Witte Huis-medewerkers aan de Washington Post. Een benarde Trump is een boze Trump, zo heeft het land hem dankzij Twitter inmiddels wel leren kennen.

In beide gevallen moet Fox oppassen. Trumps dreigement dat de Amerikanen dringend een nieuwe, Trump-getrouwe zender nodig heeft, zou hij zomaar kunnen uitvoeren. In eerdere tweets prees hij al eens het kleine One America News Network, dat op nog niet veel kabelnetten te zien is, maar snel zou kunnen groeien als de president er opeens vaak zijn opwachting maakt. Rond de presidentsverkiezingen van 2016 ging het verhaal dat Trump bij verlies zelf een concurrent voor Fox News wilde opzetten, en dat hij juist kandidaat was om enthousiasme voor die zender te kweken, niet omdat hij dacht dat hij president kon worden.

Maar het kan ook gewoon spel zijn, schrijft Jack Schafer, de mediaredacteur van website Politico. Bedenk dat de president een liefhebber is van Amerikaans worstelen, die merkwaardige sport die geen sport is, omdat van alle wedstrijden het verloop van begin tot eind vast staat. Volgens Schafer is er tussen Trump en Fox News iets dergelijks aan de gang. Al dat gooi- en smijtwerk is in dat geval alleen maar bedoeld om het publiek te vermaken. En misschien om het af te leiden van het voor Trump niet al te gunstige echte nieuws.

Trouw-correspondent Bas den Hond (standplaats Boston) schrijft wekelijks een column over de Amerikaanse politiek. Lees ze hier terug.