‘Ons gezin heeft met angst moeten leren leven’: Katrien Van der Heyden, moeder van Anuna De Wever

Het is 10 uur ’s ochtends, maar het kwik klimt al naar de 30 graden toe. Dan is de beste plek voor een gesprek in de schaduw van een boom, beslist Van der Heyden. Nog voor we goed en wel in de tuin zitten, komt die ene zondag in mei al ter sprake. Maandenlang had het hele gezin met Youth for Climate gestreden om van het klimaat hét verkiezingsthema te maken, maar op het eind van de dag sprak iedereen over een zwarte, en geen groene zondag. Het maakt haar nog altijd kwaad.

“Ik ben niet kwaad op de mensen die extreemrechts hebben gestemd. Velen weten niet beter: ze zitten in hun bubbel, en ze klikken en delen er maar op los op sociale media, zonder even de moeite te nemen om te checken of het allemaal wel klopt. Mijn boosheid is vooral gericht op de politieke partijen die misbruik hebben gemaakt van sociale media. Vlaams Belang heeft doelbewust leugens zitten verspreiden. ‘Europa wordt overspoeld door vluchtelingen!’ Bij sommigen gaat dat erin als zoete koek, maar de cijfers spreken hen tegen. Turkije mag klagen: het heeft 4 miljoen Syrische vluchtelingen opgevangen. In België gaat het om een fractie daarvan, en al helemaal niet om een tsunami. En daarbij: vluchtelingen dragen binnen de kortste keren bij aan de economie in plaats van ze leeg te zuigen.

“Fake news verspreiden via sociale media zou strafbaar moeten zijn. Die straffeloosheid, daar zit het échte probleem. In België geraak je zelfs weg met doodsbedreigingen uiten aan het adres van een minderjarige. Ik kan het weten: ik heb nog nooit zo vaak bij de politie gezeten als het voorbije halfjaar. Eerst dacht ik nog: ik ga consequent zijn. Bij elke bedreiging diende ik klacht in. Maar op den duur zat ik elke week een halve dag in het politiekantoor.

“Over de politie kan ik geen slecht woord zeggen: ze hebben ons vanaf dag één au sérieux genomen en begrip getoond. Ze zeiden dat we ook bij Slachtofferhulp konden aankloppen.”

Hebben jullie dat ook gedaan?

“Nee. Ons gezin is zo warm en hangt zo goed aan elkaar. We zijn een soort Slachtofferhulp op onszelf. Op den duur ben ik wel gestopt met naar de politie te gaan. Voor elke pv die we hebben ingediend, kregen we een paar maanden later een brief: ‘Deze zaak wordt geseponeerd.’ Niemand van Anuna’s belagers is tot nu toe vervolgd.”

Zijn de bedreigingen intussen ook gestopt?

“Helemaal niet. Het trollen is alleen maar toegenomen sinds de verkiezingen. Iemand met extreemrechtse sympathieën voelt zich nu oppermachtig en ongenaakbaar. Bijna dagelijks krijgt Anuna boodschappen. ‘Jij vuile CO2-prostituee’, schrijven ze. ‘Ga terug naar de keuken, want dat is waar vrouwen thuishoren.’ En dat komt dan van jongetjes van dertien of veertien jaar, hè. Anuna heeft nog steeds een verhoogd veiligheidsrisico.

“Een week vóór de verkiezingen kregen we hier nog een enveloppe toe, met vrolijke hartjes: ‘Aan Anuna De Wever.’ Bleek er wc-papier met stront in te zitten. De kinderen weten intussen dat ze hun post niet zelf mogen openmaken. Ik doe dat. Ik heb hun ook gezegd dat ze niet meer zelf de deur mogen opendoen. We hebben toevallig zo’n kijkgaatje in onze voordeur. Toen we dit huis kochten, lachte ik daarmee: ‘Hoe paranoïde moet je zijn om zo’n spiongat in je deur te hebben!’ Maar nu komt het van pas. Ons gezin heeft met die angst moeten leren leven.”

Je wist al heel snel dat Anuna anders was dan je andere dochters. Vertaalde zich dat ook in haar opvoeding?

“Binnen ons gezin plakken we geen labels op mensen, maar de samenleving doet dat wel en denkt nog heel binair: man en vrouw zijn twee afgescheiden hokjes, en iedereen moet in het ene of in het andere zitten. Doe je dat niet, dan worden mensen ongemakkelijk. Als kind al wilde Anuna zich niet in één van die hokjes laten duwen. Als genderexperte wist ik al heel snel wat haar nog te wachten stond in deze samenleving.

“Zeventien jaar geleden was het nog een veel groter taboe dan nu. Op het wijkschooltje waar Anuna en haar zus eerst zaten, stonden ze er totaal niet voor open. Tijdens de turnles vroeg de juf de meisjes aan de ene kant van de zaal te gaan staan en de jongens aan de andere. Anuna liep met de jongens mee, waarop de juf zich heel boos maakte. Dat kind kwam schreiend thuis: ‘Waarom zegt de juf dat ik een meisje ben?’ Na een half schooljaar hebben we haar daar weggehaald en zijn we op zoek gegaan naar een meer geschikte school. Die hebben we ook gevonden. Ik herinner me nog dat we thuiskwamen van een eerste gesprek met de leerkrachten. Ik dacht: ‘Oef, we hebben een thuis voor Anuna gevonden.’”

Jullie lijken me een gezin dat openstaat voor alles.

“Ja, voor alles, behalve onverdraagzaamheid en haat. Vroeger maakte Anuna vaak de grap: ‘Mama, jij hebt me mijn coming-out afgepakt.’ (lacht) Bij ons is ze nooit uit de kast hoeven te komen: er was gewoon geen kast. Hetero of homo, het is in dit gezin een non-issue. Zelfs als kleuter leerde ik hen al dat iedereen verliefd kan worden op iedereen.

“Geen enkele leerkracht op de lagere school heeft ooit een probleem gemaakt van hoe Anuna was, maar toch konden ze niet voorkomen dat ze werd gepest op de speelplaats. Als je kinderen een degelijke uitleg geeft – ‘Sommige kinderen willen nog uitzoeken of ze zich een jongen of een meisje voelen, en Anuna is zo iemand.’ – dan doen ze daar nooit moeilijk over. Maar als kinderen thuis de boodschap krijgen dat het allemaal gezever en aandachtszoekerij is, dan gaan ze pesten. Anuna heeft vaak de wind van voren gekregen. Daarom was het ook zo verfrissend de ouders van Greta Thunberg te ontmoeten. Urenlang heb ik met Svante, haar papa, gepraat. Hij begrijpt wat het is om een kind te hebben dat niet in een vakje past. Als je kind niet beantwoordt aan de norm van de samenleving, dan weet je: ze gaan een levenslange strijd aan. Zoiets kan je maken of kraken, zo simpel is het. In het geval van Greta en Anuna heeft het hen gemaakt. Ze zijn er sterker uitgekomen.”

Onlangs stond in Humo een fragment uit het boek van Greta’s moeder Malena, waaruit nog maar eens bleek hoe haar anders-zijn Greta bijna had gekraakt: voor ze met klimaatspijbelen begon, was ze depressief, sprak ze niet meer en at ze nog amper. Heeft het geworstel met haar gender Anuna bijna gekraakt?

“Ze heeft het moeilijk gehad in de lagere school. Eigenlijk was ze al schoolmoe op haar vijfde. Op een middag kwam ze thuis van het derde kleuterklasje. ‘Mama,’ zuchtte ze bloedserieus, ‘hoe lang moet ik nog naar school?’ Ik vertelde dat ze toch zeker nog tot haar achttiende zou moeten gaan. Ze begon op haar vingertjes te tellen; één, twee, drie... Toen ze al haar vingertjes had geteld en zich realiseerde dat ze nóg eens twee handen nodig zou hebben, keek ze me aan met een blik vol wanhoop: ‘Hoe ga ik dát volhouden?’ Ik krijg nog altijd de tranen in mijn ogen als ik eraan terugdenk. De moed zonk me ter plekke in mijn schoenen. Voor een hoogbegaafd kind is het niet evident aansluiting te vinden bij leeftijdgenootjes of geboeid te blijven op school. Voetbal en piano hebben haar toen door die moeilijke jaren geholpen.”

Nadat ze met haar skolstrejk för klimatet was begonnen, bloeide Greta Thunberg helemaal open. Opeens had ze een doel en dat verjoeg haar demonen.

“Dat geldt ook voor Anuna. Ze is de meest activistische van al mijn kinderen, misschien net door al haar geworstel. Toen ze vijftien was, hoorde ze António Guterres praten, de secretaris-generaal van de VN. ‘Baas van de VN, dát wil ik worden’, zei ze. Elke andere ouder zou lachen als zijn vijftienjarige puber zoiets zegt, maar ik lachte niet: ik kén mijn Anuna. Ze zei het met zo’n vastberaden fonkeling in haar ogen. Als iemand de kans heeft het zover te schoppen, dan is zij het wel.

“Toen ze in december met haar klimaatacties begon en ze merkte wat voor succes ze had, was ze zo blij: ‘Ik weet al mijn hele leven dat dit eraan zit te komen, ik had alleen niet gedacht dat het nú al zou zijn.’ Ze had zo hard zitten popelen om aan het echte leven te beginnen. Ik zag op slag die vijfjarige kleuter weer op haar vingertjes tellen. Dat kind heeft een missie en niemand kan haar stoppen.”

Was jij ook zo? Heb jij altijd op de barricades gestaan?

“Altijd. Ik heb destijds meegelopen in elke antiraketbetoging.”

En liepen je ouders ook mee?

“Oh nee! Mijn ouders waren brave, conservatieve katholieken. Mijn moeder heeft wel veel vrijwilligerswerk gedaan voor migranten, maar altijd vanuit een katholiek oogpunt. Het waren zeker geen burgeractivisten, al hebben we wel wat activisten in de familie. In de Tweede Wereldoorlog is mijn grootvader bijvoorbeeld op de vlucht moeten slaan voor de Duitsers. Samen met een vriend kwam hij aan een kanaal, maar zijn vriend kon niet zwemmen. In plaats van zijn eigen hachje te redden, heeft hij ervoor gekozen bij die vriend te blijven. De Duitsers hebben hen opgepakt en in een kamp gestopt, waar mijn grootvader op het nippertje aan de dood is ontsnapt. ‘Je maten blijf je trouw’, vond hij. Met dat verhaal ben ik opgegroeid en ik heb het ook altijd aan mijn kinderen verteld.”

Botste jij vaak met je ouders?

“De generatiekloof was diep. Wij hadden veel ambras. Ik kom uit een gezin waarin weinig werd geluisterd naar de kinderen. Zo ging dat vroeger: de ouders hadden gelijk, punt uit. Ik heb altijd gedacht: ‘Zo wil ik mijn kinderen niet opvoeden. Ik wil dialoog.’ Zelfs toen ze nog kleuters waren, wisten ze dat alles bespreekbaar was. Niet zagen en klagen, maar vragen: dat is onze slogan.”

Op haar vijftiende nam je Anuna mee naar het vluchtelingenkamp in Calais.

“Ik wilde niet dat mijn kinderen zouden opgroeien in een bubbel. Ik wilde wereldburgers van hen maken. Ik heb zelf in Canada en vier jaar in Afrika gewoond. Ik heb veel van de wereld gezien en op mijn reizen ben ik vaak geconfronteerd met armoede en uitbuiting. In Europa zag je die droeve taferelen toen niet, maar vandaag zijn ze er wel. Dat er een vluchtelingenkamp was ontstaan op amper twee uur rijden van mijn huis, bij wijze van spreken in mijn eigen achtertuin, was voor mij een dieptepunt op het vlak van mensenrechten. Ik wilde die schandvlek van het welvarende Europa met eigen ogen zien. De eerste keer ben ik alleen gegaan, de tweede keer vroeg ik thuis wie er mee wilde. Anuna en haar oudste zus Josefien wilden mee. Luka bleef liever thuis: ze dacht dat de gruwel te confronterend zou zijn. Ook dat is voor 100 procent oké. Anuna en Josefien waren gechoqueerd. We hebben er nadien nog lang over gepraat. Ik vond niet dat ik hen dat had moeten besparen. Het is geen fake news, maar het leven zoals het is, en dat mogen ze zien.”

Ook op jonge leeftijd?

“Ik voel me daar absoluut niet schuldig over. Ik weet dat het keihard is, maar je moet je kinderen niet opvoeden in een poederdoos. Zeker niet met wat er ons nog allemaal te wachten staat: hun generatie zal de enorme uitdagingen van klimaat en ongelijkheid moeten oplossen. Ik zou mijn kinderen naïef kunnen opvoeden, in roze jurkjes, en hen laten dansen en feesten in de achtertuin. Maar wanneer zeg ik hen dan: ‘By the way, dit is allemaal heel fijn, maar we gaan wel naar de verdoemenis’? Nee, dan neem ik hen liever mee naar een VN-vrouwenconferentie en toon ik hen hoe het er écht aan toegaat in de wereld. Dan zijn ze tenminste voorbereid op wat er nog komt. You better be prepared, dat lijkt me geen slechte les.

“Dat ik voor de weg van het activisme en het protest heb gekozen, had wellicht ook gewoon met de tijdgeest te maken. Ik ben geboren in 1968. Mijn ouders waren dan misschien geen hippies, de ouders van mijn vrienden waren dat wél. Mijn beste vriendin op de middelbare school was Martine Mortier, dochter van Guy. Ik kwam vaak bij de familie Mortier thuis. Kennelijk heeft dat zijn sporen nagelaten.”

Serieuze sporen.

“(lacht) In mijn eigen familie zitten ook wel een paar sterke persoonlijkheden. We zijn niet van rijke komaf: we komen uit de kleiputten van Boom. Een paar generaties geleden zat iedereen in onze stamboom nog in de steenbakkerijen te wroeten. Dat was armoe troef. Zelf ben ik een product van de democratisering van het onderwijs. Ik was de eerste in mijn hele familie die naar de universiteit is gegaan. Ik kreeg zelfs de hoogste studiebeurs, omdat mijn ouders niet veel verdienden: mijn moeder was huisvrouw, mijn vader verpleger.”

En dan kies je voor sociologie. Vonden je ouders dat goed?

“Ze vonden universiteit sowieso te hoog gegrepen. Het waren zeker geen feministen: voor een meisje was een hogeschooldiploma al meer dan genoeg. Maar ik wilde het per se en ze lieten me begaan. En dan trok ik na mijn studies ook nog eens naar Afrika, terwijl ze thuis nooit verder op reis gingen dan Luxemburg. Mijn ouders hebben afgezien met mij. Ik was de rebel in huis.

“Dat ik me later ging specialiseren in gender was ook een reactie op mijn te katholieke opvoeding. Het hele christelijke gedachtegoed is fundamenteel seksistisch. Dat zag ik als heel jong kind al in. Mijn ouders waren bijvoorbeeld teleurgesteld dat ze geen zonen hadden, maar vier dochters. Ze hebben ons opgevoed om huismoeders te worden, maar ik dacht: ‘Niet met mij.’”

Wat is het verschil tussen jouw generatie activisten en de generatie die nu is opgestaan?

“Zij hebben de sociale media. Los van trollen en fake news bieden sociale media gigantische voordelen: je brengt er in geen tijd een globale beweging mee op de been.

“De generatie van mijn kinderen wordt ook op school al veel bewuster gemaakt. Luka en Anuna volgden allebei humane wetenschappen. In de klas leren ze over klimaat, burgerschap, democratie... Dat werpt zijn vruchten af.”

Niet bij iedereen: Anuna is niet altijd te spreken over haar leeftijdgenoten.

“Sommige jongeren zijn immuun voor de kennis die ze toegestopt krijgen. Ze verzanden in een moeras van onverschilligheid, terwijl ze van de ene kick naar de volgende gaan – drinken, feesten, consumeren. Dat vind ik heel verontrustend. Kennelijk is deze generatie net zo gespleten als de mijne. Het gekke is dat ik dat zelf niet eens vermoedde. Tot december dacht ik dat Anuna en haar zussen heel unieke jongeren waren. Tot Anuna begon te protesteren en na drie weken al 30.000 mensen rond zich had. Ik heb al massaal veel berichten en steunbetuigingen gekregen van ouders: ‘Wij hebben ook geprobeerd onze kinderen zo op te voeden.’ Ik weet nu dat er ongelooflijk veel gezinnen zijn die niet willen dat hun kinderen verzanden in onverschilligheid.”

Anuna’s tomeloze ambitie en succes hebben ervoor gezorgd dat je niet meer Katrien Van der Heyden, sociologe en genderexperte, bent, maar Katrien Van der Heyden, moeder ván.

“Ik niet alleen. Iedereen in ons gezin is opeens mama ván, zus ván, pluspapa ván. Zelfs mijn beste vriendin vertelde dat ze op haar werk nu ‘beste vriendin van de mama ván’ is.

“Een paar weken vóór Internationale Vrouwendag kreeg ik een mail. Als genderexperte is die dag helemaal mijn ding. Ze waren een panel experts aan het samenstellen om te komen spreken. Ik was me er al helemaal op aan het verheugen, tot ik op het eind van de mail las: ‘Zou u Anuna willen vragen of ze in ons panel wil zitten?’ Auwtch! Zelfs op mijn eigen terrein ben ik voorbijgestoken door mijn dochter. (lacht)”

Steekt dat toch niet een beetje?

“Neuh. Als moeder ben je dan ongelooflijk trots. Ik ben intussen 51. Op die leeftijd moet je niet meer de plak gaan zwaaien. Dat is een van de grote fouten van mijn generatie: al die blanke mannen van boven de vijftig – want het is typisch haantjesgedrag – willen per se de top bezetten. Nee, mijn generatie heeft haar kans gehad en er niet veel van gebakken, nu is het aan de jongeren. Ik kan me alleen maar bescheiden opstellen en vragen: ‘Wat kan ik nog voor jullie betekenen?’”

Je bent heel vaak meegereisd met Anuna: naar Parijs, naar Rome, naar Roemenië. Als we haar op tv zagen praten met Europese leiders, dan stond jij in de coulissen toe te kijken.

“Welke ouder zou een minderjarig kind in haar eentje naar een EU-top in Roemenië laten reizen? Dat doe je niet als moeder. De grote ironie is dat er de voorbije maanden zo veel te doen is geweest over mijn consultancybureau. Trollen beweerden dat ik met mijn bedrijf een lucratief contract had bij de partij Groen. De realiteit is eerder omgekeerd: door alle drukte rond Anuna heb ik bijna al mijn projecten moeten afzeggen. Maar begrijp me niet verkeerd: ik heb er elke cent voor over.”

Wat was het zwaarste moment?

“De nacht van Joke Schauvliege. Na een week waren mijn handen nog aan het beven. Wat zij gedaan heeft... Lager dan dat kun je als politicus niet vallen. Ze heeft dan wel haar excuses aangeboden op de persconferentie, maar dat ze daarna doodleuk weer opkwam bij de verkiezingen, dat kan ik nog altijd niet verkroppen. Ze had van schaamte moeten wegkruipen in de donkerste krochten. Ze heeft echt niet begrepen hoe ze de democratie tot in haar fundamenten heeft aangetast toen ze een minderjarig kind van een staatscomplot beschuldigde. Hoe kan je daar achteraf zo losjes over doen? (fel) Dat pik ik niet. De kans is heel klein, maar als ze ooit zou terugkeren als minister, dan ga ik daar persoonlijk tegen protesteren, zoals de Dwaze Moeders in Argentinië. Dit gaat over democratie. Daar speel je niet mee.”

Er waren ongetwijfeld ook hoogtepunten.

“Te veel om op te noemen. Samen met de andere ouders van Youth for Climate door Parijs sjezen op trottinettes, op weg naar het Elysée, waar onze kinderen waren uitgenodigd door president Macron. Ik kan er nog altijd niet aan terugdenken zonder breed te glimlachen. Youth for Climate heeft me een paar fantastische vrienden opgeleverd. Met de andere moeders zat ik meteen op dezelfde golflengte. Lachend noemen we onszelf The Mothers of the Revolution.

“En dan moest de TED Talk van Anuna en Adelaïde (Charlier, het Waalse boegbeeld van Youth for Climate, red.) nog komen. Ik ben er samen met haar papa naartoe gegaan. We zijn al jaren gescheiden en hebben helemaal geen contact meer. Maar in die zaal zaten we naast elkaar, en ik weet niet waarom, maar ik ben daar beginnen te huilen, heel stilletjes. Ik zag Anuna op dat podium staan, terwijl de hele zaal aan haar lippen hing. Terwijl ik zat te luisteren naar haar speech, hoorde ik dingen uit haar mond komen die ik haar in de loop van de jaren had gezegd. De opvoeding die ze van haar papa en mij heeft gekregen, schemerde er zo mooi in door. We keken elkaar aan met een blik van: ‘Fuck, dat is onze dochter.’ Zowel haar papa als ik hebben geprobeerd een betere plek te maken van deze wereld. Hij als stadsplanner, ik in mijn strijd voor vrouwen en voor iedereen die minderbedeeld is. Maar ons kind heeft op haar zeventiende al een grotere impact op de wereld dan wij ooit zullen hebben. Wellicht raakte het me daardoor zo hard. Na de Talk moest Anuna meteen door naar een volgend evenement. In mijn eentje ben ik naar huis gereden, terwijl de tranen over mijn wangen stroomden.”

Maakte jullie scheiding het moeilijk om samen ouders te zijn van een klimaatrebel?

“Nee. Wat dat betreft, zijn we vier handen op één buik. Je moet de dingen ook van elkaar kunnen scheiden. Wij waren niet happy toen we uit elkaar gingen, zeker niet. Maar voor je kinderen werk je samen, no questions asked.”

Het moet een moeilijke evenwichtsoefening zijn, ouder zijn van een klimaatrebel die alle politici op speed dial heeft staan, terwijl je intussen de grenzen stelt die een puber nodig heeft.

“Soms kwam ik haar slaapkamer binnen: ‘Nu moet je gaan slapen, het is al laat en je hebt morgen toets.’ Dan keek ze op van haar gsm en zei ze: ‘Wacht even, mama, ik heb Koen Van den Heuvel (Vlaams minister van Omgeving, red.) nog aan de lijn.’ Tja, wat zeg je dan? (lacht)

“Ik zeg het al sinds het begin: in de handleiding van hoe je kinderen opvoedt, zijn ze vergeten het hoofdstuk te schrijven ‘Wat doe je als je kind een klimaatrevolutie start?’”

Zou je dat hoofdstuk intussen kunnen schrijven?

“Dat denk ik wel. Ik schrijf graag en veel. Het is mijn manier om emoties te verwerken. Als ik dat hoofdstuk nu zou moeten schrijven, dan zou de essentie zijn: het is een rollercoaster. Een van de trainingen die astronauten moeten ondergaan, is in een toestel zitten dat in alle richtingen kan bewegen. Terwijl het op de hoogste snelheid draait, moeten ze wiskundige berekeningen maken. Zolang ze dat niet kunnen, worden ze niet gelanceerd – een test die ze hebben overgehouden aan de lancering van de Apollo 13, die is beginnen te tollen. Je kunt niet geloven hoe vaak ik het voorbije halfjaar het gevoel heb gehad dat ik in die machine zat. Er was zo ongelooflijk veel aan het gebeuren, en intussen moest ik mijn gezin draaiende houden.

“Weet je wat soms moeilijk was? Als mensen op betogingen naar me toestapten en zeiden: ‘Ben jij de mama van Anuna? Bescherm haar goed, hè.’ Ze bedoelden het goed, maar ik kon alleen denken: ‘Wat een verantwoordelijkheid leg jij nu op mijn schouders!’ Terwijl ik me al compleet verpletterd voelde. Hoe moet ik in godsnaam mijn kind tegen zoiets beschermen? Gaat mijn kind dit overleven? Zelfs dat weet ik niet. Zelfs de politie heeft me gezegd dat ze niet voor 100 procent de beveiliging voor Anuna kan garanderen. Niemand kan dat. De trein is vertrokken en het enige wat we kunnen, is ons vastklampen. Ja, ik kan zeggen dat ze op tijd naar bed moet, ik kan ervoor zorgen dat ze goed eet, haar begeleiden op buitenlandse reizen en haar een schouder bieden om op uit te huilen. Maar verder? Het enige wat ik als mama kan doen, is er zijn. Je kunt niet geloven hoeveel liters thee ik heb gemaakt en hoeveel zakdoeken ik heb bovengehaald. Net zoals alle moeders probeer ik een super woman te zijn, maar meer dan dat kan ik niet doen. It’s out of my hands. Dit is een wereldwijde beweging die niemand kan terugdraaien. Zelfs Greta Thunberg kan dat niet.

“De beweging heeft een ongelooflijke impact gehad op ons gezinsleven. Voor iedereen in ons gezin was dit een 9/11: er zal vanaf nu altijd een vóór en een ná zijn. Onze privacy zijn we kwijt. Iedereen houdt ons in de gaten. Zeker met opgroeiende tieners is dat moeilijk: zij moeten fouten kunnen maken. De voorbije maanden heb ik me zelfs solidair gevoeld met de koning en de koningin. Ocharme, zij maken dit al hun hele leven mee, met vier kinderen in huis. (lacht)

“Ons gezin heeft nu vooral nood aan rust. Ik heb iedereen verplicht deze zomer minstens drie weken weg te trekken uit de beschaving, in de natuur te gaan zitten en de gsm uit te zetten. Dat hebben we niet alleen verdiend, het móét ook. Want in september begint Youth for Climate opnieuw. Season Two, heet dat dan voor de Netflix-generatie. Want met dank aan Vlaams Belang is Season One met een serieuze cliffhanger geëindigd. (lacht)”

Anuna is net achttien geworden. Het laatste spatje kind is nu helemaal weg. Ga je dat missen?

“(knikt) Heel hard. Volgend jaar gaan Luka en Anuna allebei op kot: Luka gaat psychologie studeren in Gent, Anuna trekt naar Brussel voor International Politics. Dat is het nadeel als je jongsten een tweeling zijn: opeens is iedereen tegelijk weg. Vanaf nu ben ik een empty nest-moeder.

“Het voorbije jaar was het hier nog een komen en gaan van jongeren en journalisten, straks wordt het heel erg leeg. Dat zet me aan het denken: ‘En ik nu?’ Ik ga van deze vakantie gebruikmaken om te herbronnen en na te denken over wat ik nog wil doen. Misschien moet ik mijn genderexpertise meer gaan toepassen op klimaatonderzoek. Weinigen beseffen het, maar er is een diepe link tussen klimaat en gender. Tijdens de hittegolf van 2003 waren er in Frankrijk 15.000 meer sterfgevallen dan normaal. Tweederde van die overlijdens waren vrouwen, omdat armoede vrouwelijk is. Het waren voornamelijk arme, sociaal geïsoleerde weduwes, die in slecht geventileerde huizen zonder airco woonden. Ook bij de tsunami in Zuid-Oost-Azië waren tweederde van de slachtoffers vrouwen, vaak eenvoudigweg omdat ze niet kunnen zwemmen en mannen wel. Misschien is daar nog een rol voor me weggelegd. Er is in elk geval nog meer dan genoeg werk aan de winkel. Eigenlijk ben ik er gerust in: zo stil zal mijn leven niet worden.”

© Humo