Direct naar artikelinhoud
Opinie op zondagKeyvan Shahbazi

Opinie op Zondag: Ze roepen net geen Allah-o-Akbar, maar wie weet, misschien komt dat nog

Wie zich tegen het islamisme verzet, heeft in Europa nog een tegenstander: de linksig-romantische fellow travellers die in een meelijwekkend reactionaire gedaante voor de islamisten het woord voeren, schrijft cultureel psycholoog Keyvan Shahbazi.

De Franse filosoof Michel Foucault (1926-1984), bij hem thuis in Parijs, 1984.Beeld Hollandse Hoogte

Over deze column

De vrijheid van de columnist is een groot goed bij de Volkskrant. Scherpe formuleringen horen bij opiniecolumns. Maar de redactie trekt de grens bij persoonlijke aanvallen die aan smaad grenzen. Helaas hebben wij afgelopen weekeinde online een column geplaatst waarin journaliste Carolien Roelants van NRC Handelsblad en Iran-deskundige Peyman Jafari van de Universiteit van Amsterdam door columnist Keyvan Shahbazi in verband worden gebracht met antisemitisme. De column wekt ook de suggestie dat zij een verlengstuk zijn van de ayatollahs in Teheran. De tekst had in deze vorm niet geplaatst moeten worden, omdat deze ongefundeerde beschuldigingen over bovengenoemde grens gaan. Wij bieden onze excuses aan aan Carolien Roelants en Peyman Jafari. 

Hoofdredacteur Philippe Remarque

Ere wie ere toekomt. De geestelijke vader van dit gedachtegoed is de Franse filosoof Michel Foucault. Gefascineerd door de Iraanse revolutie, pleitte het linkse intellectuele kopstuk in 1978 voor meer respect voor het islamisme door het Westen. Want, in ‘de spirituele politiek’ van de ayatollahs, schreef hij, waren de vrijheden gegarandeerd ‘mits niet schadelijk’, de rechten van minderheden gerespecteerd ‘mits niet kwetsend voor de meerderheid’, en waren mannen en vrouwen ‘niet ongelijk maar slechts verschillend’.

Foucault, actieve beoefenaar van het homoseksuele sadomasochisme, stierf in 1984 aan de gevolgen van aids. Hij heeft de beelden van de Iraanse homoseksuelen bungelend aan de galg op drukke pleinen gezien. Hij heeft het verzet van Iraanse vrouwen tegen de opgelegde rechteloosheid, het vervolgen van minderheden, het systematisch uitroeien van de critici en andersdenkenden meegemaakt. Hij heeft over de massagraven gehoord (Amnesty heeft inmiddels 120 plaatsen aangewezen). Hij heeft waargenomen dat het antisemitisme het officiële buitenlandbeleid van zijn ayatollahs werd. Toch heeft hij tot zijn dood geweigerd afstand te nemen van zijn postmodernistische prietpraat.

Aangekomen bij het islamisme nemen de geesteskinderen van Foucault tot de dag van vandaag de verkeerde afslag door hun halfslachtige houding ten opzichte van de Verlichting; door hun cultuurrelativisme. De individuele en collectieve vrijheden, gelijkheid van man en vrouw, secularisme, democratie en rechtsstatelijkheid, het zijn allemaal waarden die wel passen bij ons in het Westen, maar niet noodzakelijkerwijs bij hen in de Oriënt. Want ‘zij’ hebben ‘een andere cultuur’ waar deze waarden niet op een respectvolle wijze bij aansluiten. Met de valse romantiek over ‘andere culturen’, keert het postmodernistische cultuurrelativisme de slachtoffers van tirannie de rug toe en schurkt tegen racisme aan.

Woordvoering

Zo nemen deze fellow travellers ook de woordvoering voor de ayatollahs op zich. Neem ene Peyman Jafari, ‘prominent lid’ van Internationale Socialisten (een extreem-linkse Trotskistische groepering die Hamas en Hezbollah steunt en in haar pro-Palestijnse standpunten ‘behoorlijk antisemitische termen’ gebruikt, zo concludeert een wetenschappelijke studie in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken). Jafari laat zich in de Nederlandse media Iran-expert noemen. In 2017 trekt hij de rol van dat regime bij de liquidatie van de twee politieke vluchtelingen in Almere en Den Haag in twijfel. Recentelijk gaf hij nog een kolderieke waarschuwing dat de huidige Amerikaanse sancties tegen de ayatollahs tot een militaire dictatuur kunnen leiden!

Of neem Carolien Roelants, de Midden-Oosten ‘expert’ van NRC Handelsblad – misschien wel de meest linkse krant van Nederland– die altijd klaarstaat voor een negatief oordeel over Israël. Ze verkondigt op 21 juni de apekool dat ‘Iran geen theocratische dictatuur is’, en op 15 juli schrijft ze dat ‘het land kapot wordt gemaakt omdat het zich niet onderwerpt aan het dictaat van Amerika’. Oorzaak van alle ellende zijn niet de ayatollahs, zoals het overgrote deel van Iraniërs hen verwijt, het is de schuld van Amerika, precies zoals de ayatollahs zelf beweren. Welgevallige meningen; te merken aan een recente tweet van de Haagse ambassade van de islamitische republiek met Roelants, gezellig zittend naast de ambassadeur.

Dwaasheidsprijs

Toch gaat de dwaasheidsprijs naar Bernd Erbel, de Duitse oud-ambassadeur in Bagdad en Teheran. Hij was aangewezen om leiding te geven aan Instex. Dat is een controversiële en tegelijk disfunctionerende organisatie die door de EU is opgezet om de Amerikaanse sancties tegen Iran te omzeilen. Na al zijn eerdere mallotige uitspraken over de ayatollahs (‘vredelievend’, ‘democraat’) en hun mensenrechtenschendingen (‘Westerse propaganda’, ‘rol vrouwen is beslissender dan mannen’) en hun ‘recht’ op nucleaire- en rakettechnologie, maakte Erbel het nog zotter om online tweeëneenhalf uur over Israël te zitten zwetsen met Ken Jebsen. Dat is een beruchte antisemiet die beweert dat de Holocaust door het neefje van Sigmund Freud is bedacht als pr voor de Joden. Een bewering geschikt voor een cabaretvoorstelling, maar de man bedoelt het serieus.

Intussen brengt Herr Erbel hier een opvallende correlatie aan het licht. Dat is de al te vaak voorkomende samenhang tussen de linksig-romantische denkbeelden van de fellow travellers van het islamisme met een vooringenomen (veelal antisemitische) vijandschap jegens Israël.

Vanaf zijn luie stoel proclameert de Europese fellow traveller het verzet tegen de tirannie van het islamisme als fout. Het is allemaal de schuld van Amerika, Israël en ons: hun handlangers. Ze roepen net geen Allah-o-Akbar, maar wie weet, misschien komt dat nog.

Keyvan Shahbazi is columnist en als cultureel psycholoog verbonden aan de Politieacademie.