‘Gure wind’-voorspelling CPB komt Hoekstra prima uit

Wopke Hoekstra moest dit jaar al twee keer de portemonnee trekken en hij is niet van plan dat nogmaals te doen. Het pensioenakkoord en het klimaatakkoord hadden beiden een prijs die de CDA’er – na stevige druk – best wilde betalen. Maar nog een keer zo gul zijn wordt een beetje gortig: de ambitieuze Hoekstra weet ook dat ministers van Financiën in Nederland hun populariteit doorgaans niet ontlenen aan spilzucht, maar aan zuinigheid.

De nieuwste voorspellingen van het Centraal Planbureau (CPB) komen daarbij als geroepen voor ’s lands schatkistbewaarder, die terug van vakantie vandaag zijn collega’s voor het eerst weer treft tijdens het wekelijkse kabinetsberaad. Want al gaat het nog best goed met Nederland – er is groei, de werkloosheid is laag en de begroting vertoont ook komend jaar nog een overschot – er hangt ook dreiging in de lucht.

Verdere escalatie van het handelsconflict tussen de VS en China zal ook Nederland raken, voorspelt het CPB, al vindt directeur Laura van Geest het moeilijk in te schatten hoe groot de schade zou kunnen zijn. Hetzelfde geldt voor de naderende brexit en de politieke spanningen in Italië. De ‘neerwaartse risico’s’, zoals het CPB die noemt, zijn behalve ‘niet-gering’ ook verder toegenomen.

Het zijn teksten waarmee Hoekstra zijn collega’s de komende weken om de oren zal slaan. Tijdens de begrotingsraden, die dinsdag beginnen, worden de puntjes op de i gezet voor Prinsjesdag, als de Miljoenennota wordt gepresenteerd. Vaste prik tijdens de zogeheten augustusbesluitvorming zijn de onderhandelingen over de koopkrachtplaatjes. Over de hele linie krijgen Nederlanders komend jaar gemiddeld 1,2 procent meer te besteden. Dat is met name te danken aan de stijgende lonen. Niettemin laat de koopkrachtwinst voor gepensioneerden en lagere inkomens met 0,6 procent meer te wensen over.

De vakbonden zagen de bui al hangen en drongen voorafgaand aan de nieuwe CPB-cijfers al aan op een extra verhoging van de AOW. Dat is echter een zeer dure en vooral ongerichte maatregel, klinkt het in regeringskringen, omdat ook bejaarde rijkaards daarvan profiteren. Bronnen rond het kabinet suggereren dat verhoging van de ouderenkorting een beter instrument is om de nood van ouderen te ledigen: AOW’ers met een verzamelinkomen van boven de 50.000 euro hebben daar immers geen recht op.

Maar Hoekstra zal zich niet zo makkelijk gewonnen geven. Er ligt bijvoorbeeld ook nog een onbetaalde rekening uit het pensioenakkoord van 800 miljoen euro waarvoor het kabinet nog dekking moet vinden. En hoewel er dit jaar waarschijnlijk nog een overschot op de begroting zal zijn van bijna tien miljard euro, loopt dat volgend jaar terug naar circa 3,5 miljard euro. Iets meer tegenwind dan gepland en de buffer die Hoekstra zo graag wil behouden slaat om in een tekort. En dan is opeens de b van bezuinigen terug van weggeweest op het Binnenhof.