Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Mag je het nog een schande vinden dat vluchtelingen dakloos doodvriezen?

Kasper Goethals.

Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur van De Morgen.

In Bulgarije dreigt de winter een nieuwe humanitaire crisis te veroorzaken. Vluchtelingen verkommeren er in de sneeuw bij temperaturen diep onder nul. De eerste berichten over doden sijpelen door.

In buurland Griekenland is de situatie al net zo schrijnend. De vrieskou maakt de door overbevraging en onderbemanning in permanente staat van crisis verkerende vluchtelingenopvang nog lastiger.

Over dit nieuwe en acute drama op Europese bodem hoor je zelden wat. In het West-Europese perspectief van onder meer de Belgische regering domineert de gedachte dat de vluchtelingencrisis 'voorbij' is. Zegebulletins met recorddalingen in de asielinstroom zetten de toon. En voorts bekijken ze het maar, daar op de Balkan.

Bart Eeckhout.

Geen ernstig mens ziet in hoe Griekenland de instroom van vluchtelingen onder controle kan krijgen, zonder afdoende hulp vanuit de rest van de EU. Toch verwacht de Europese Commissie dat tegen maart lidstaten weer extra asielzoekers naar Griekenland kunnen terugsturen, volgens de geldende Dublin-regels. Alvast federaal staatssecretaris Theo Francken (N-VA) nam dat voornemen voluntaristisch op in zijn beleidsbrief. Intussen doet ons land amper aan relocatie van vluchtelingen vanuit Griekenland... en is het daarmee niet eens bij de slechte leerlingen in een Europese klas, waar vele landen de deur simpelweg dichtgooien.

Wie een beroep op waarden als bijstand in nood en solidariteit wegwuift als moralisme, veroordeelt mensen in Europa tot vrieskou of hongerdood

De vraag is nu of je daar nog wat van mag zeggen zonder uitgekreten te worden voor moralistische gutmensch. In een druk gelezen en door rechts druk gedeeld opiniestuk in deze krant verweet schrijver Yves Petry eind vorig jaar 'links' dat het enkel morele argumenten hanteert in de asielkwestie. Dat klopt misschien niet helemaal, maar het is ook niet onwaar dat moraal meespeelt.

Punt is: is dat niet onvermijdelijk? Moet ethiek dan geschrapt worden uit de internationale politiek? Mag je het nog een schande vinden dat vluchtelingen dakloos doodvriezen? Getuigt het van arrogant superioriteitsgevoel om dan te wijzen op de normen en waarden waarop de Europeanen zich zo lang en zo graag beroemd hebben? En is het niet evenzeer een 'morele keuze' om, zoals de Nederlandse krant De Telegraaf doet, consequent vluchtelingen te beschrijven als een 'asielplaag'?

Natuurlijk kan geen ernstig asielbeleid zonder inschatting van risico's of zonder begrenzing. Geen zinnig mens verlangt open grenzen. Maar wie een beroep op waarden als bijstand in nood en solidariteit wegwuift als moralisme, veroordeelt mensen in Europa tot vrieskou of hongerdood. Dat is, uiteraard, evenzeer een morele keuze.