Terug naar de krant

Offerdierschaamte

Leeslijst column Christiaan Weijts
Leeslijst

Morgen verbieden we alle tradities. Dan openen we een loket waar iedereen opnieuw vergunningen en ontheffingen kan aanvragen. Goedemorgen, ik wil acht uur per jaar 14.000 ton buskruit laten ontploffen, waarbij vierhonderd gewonden vallen. Salaam Aleikum, ik wil drie dagen per jaar 60.000 dieren bij hun volle bewustzijn de keel doorsnijden en hun karkassen slachtwarm uit vrachtwagens verkopen in zakken. Shalom, ik wil met een vlijmscherp mes de voorhuid van babypiemeltjes wegsnijden.

Solliciteer naar je eigen folklore en zie wat er overblijft. Bar weinig, gok ik. Wat de vraag opwerpt waarom we die riten überhaupt toestaan. Omdat ze teruggaan tot in mistige tijden van wrede tovenarij en bloederige legenden. Omdat ze ons in contact brengen met onze diepste roots. En die staan boven de wetten. In Nederland althans, waar godsdienstvrijheid het telkens wint van de rest van het wetboek.

Verwarm met Koningsdag je hotdogjes niet tot de juiste temperatuur, en de Voedsel- en Warenautoriteit beboet je, met minstens 500 euro. Maar het Offerfeest is een uitzondering. Stap met bivakmuts rond en je wordt aangehouden. Maar het boerkaverbod zullen ziekenhuizen en het ov niet handhaven: een uitzondering.

Negen Europese lidstaten hadden al een boerkaverbod en wij hobbelen erachteraan met zo’n halve gedoogmaatregel. Tien lidstaten deden de onverdoofde slacht al in de ban, en wij zeggen: respect. Petje af, en oogjes dicht. Zo werkt onze tolerante beschaving.

Weet u wat pas beschaving is? Los kunnen komen van je wortels, inzien dat je tradities botsten op de normen van nu, en ze dan bijstellen.

Dat is moeilijk, omdat het verhalen zijn die jouw identiteit uitmaken. Het heeft mij, durf ik best te bekennen, een paar jaar gekost voor ik inzag dat Zwarte Piet moest veranderen. Nu ben ik overtuigd roetveegadept.

Is het noodzakelijk om vuurwerk de atmosfeer in te knallen of gaat het om het uitbundig markeren van een nieuw begin? Als je het ritueel doorlicht en er de ziel van ontdekt, kom je juist dichter bij de levende kern ervan dan wanneer je blindelings de uiterlijke vorm ervan blijft herhalen. Is het noodzakelijk om dieren te laten lijden of betekent een offer dat je iets waardevols afstaat aan je naasten en anderen? Dan kun je ook geld doneren tijdens het Offerfeest, wat al een voorzichtige trend lijkt te worden, de eerste tekenen van een offerdierschaamte.

Morgen schaffen we alle tradities af. Solliciteer naar je eigen folklore. Houd ieder gebruik tegen het licht, op zoek naar de echte betekenis, en laat de dode vormen los die niet meer passen in het heden. Christus te paard, dat zou nog eens een offer zijn.

Christiaan Weijts schrijft op deze plek deze week drie keer een column.
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 14 augustus 2019.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in