Met toeristen op je rug over heet asfalt lopen, dagenlang aan de ketting in de hete zon of op gezette tijden door reizigers gewassen en gevoerd worden. Het is de realiteit voor veel Aziatische olifanten. Ze leven in gevangenschap om toeristen te vermaken. Maar, het kan ook anders.

ChangChill is een unieke plek in het Thaise Chiang Mai. Gelegen aan de rivier de Mae Puai vormt het een groene en veilige haven voor zes vrouwelijke olifanten. Niet voor niets betekent ChangChill ‘relaxte olifant’ in het Thais. Maar de zes olifanten die hier leven, Mae Mun, Mae Yuen, Mae Too, Mae Moleko, Mae Mayura en Mae Gohgae, hebben niet altijd zo’n ‘relaxed’ leven gehad



Deze drie knapperds gaan een nieuw leven tegemoet bij ChangChill

Van olifantenkamp naar paradijs

Voorheen vermaakten de dieren toeristen in het olifantenkamp dat destijds nog Happy Elephant Valley heette. World Animal Protection hielp het kamp te transformeren naar het olifantvriendelijke ChangChill. Natuurlijk om de zes vrouwelijke olifanten een beter leven te bieden, maar nog meer om van deze plek een voorbeeldopvang te maken. World Animal Protection-collega Dee Kenyon, die nauw betrokken is bij het ambitieuze project, zegt: ‘We zien ChangChill als een baanbrekende ontwikkeling, voor zowel olifanten als reizigers en de toeristische industrie. Het laat zien dat olifantvriendelijk toerisme mogelijk is en dat het een succesvol bedrijfsmodel is, waardoor lokale inwoners een zekere toekomst hebben. We hopen dat dit goede voorbeeld vele andere olifantkampen inspireert en aanspoort om te veranderen naar een plek waar toeristen olifanten op gepaste afstand kunnen bewonderen. Zo bouwen we samen aan een olifantvriendelijke toekomst.'



De olifanten hebben alle vrijheid om te doen waar ze zelf zin in hebben

Houtkap en vermaak

Het grote verschil tussen een olifantenkamp en ChangChill, is dat je bij ChangChill niet in direct contact kunt komen met de olifanten. De dieren leiden in ChangChill een leven dat zoveel mogelijk lijkt op het leven dat ze in het wild zouden hebben. Het is een enorm contrast met het verleden van de zes olifanten die er nu wonen. Alle zes werkten ze jarenlang in de houtkapindustrie, waarbij ze zware boomstammen moesten verslepen. Olifant Mae Moleko raakte daarbij ernstig gewond toen ze op een landmijn stapte – een verwonding waar ze nog altijd voor wordt behandeld. Toen in 1989 de commerciële houtkap in Thailand aan banden werd gelegd, verloren de mahouts (olifanttrainers) hun bron van inkomsten. Veel olifanten belandden vervolgens in het toerisme, waar de dieren zijn ingezet voor ritten en shows. Voor de mahouts betekende het brood op de plank. Voor de olifanten een nieuw hoofdstuk in hun pijnlijke en sombere leven.
Dag in, dag uit volgden de olifanten een strak programma om toeristen te vermaken en ze een ‘unieke’ ervaring te bieden. Ze werden gebruikt voor olifantenritten – om met toeristen op hun rug rondjes te wandelen –, of ingezet als attractie om door reizigers gewassen en gevoerd te worden. Dee vertelt dat er altijd leed schuilt achter zulke activiteiten: ‘Olifanten zijn wilde dieren. Om als mens relatief ‘‘veilig‘‘ met hen te kunnen omgaan, moeten de dieren wreed en hardhandig worden getraind. Zodat het dier weet wie de baas is en uit angst gehoorzaamt en mensen toestaat op zijn rug. Een ontmoeting met een olifant is voor veel mensen wellicht een onvergetelijke ervaring, maar voor het dier is het een leven lang lijden. Als je een olifant kan berijden, wassen of voeren dan is het dier op jonge leeftijd mishandeld, zodat hij ‘‘veilig‘‘ op vakantiefoto’s kan figureren. De wens om een olifant aan te raken of te berijden, staat niet in verhouding tot het leven dat de olifant moet leiden om dat mogelijk te maken.’

Wassen en voeren van olifanten lijkt misschien onschuldig, maar dat is het niet

Veel reizigers zijn zich daar nog altijd niet van bewust en dragen daardoor bij aan het leed van olifanten in gevangenschap. Er is helaas veel mis met zulke toeristische activiteiten. Het welzijn van de olifanten staat niet voorop, maar winst maken voor de eigenaren, en vermaak van reizigers. De dieren zijn niet vrij om eigen keuzes te maken en te beslissen hoe zij zelf hun dag willen indelen. Daarnaast wordt er vaak met olifanten gefokt of worden jonge olifanten uit het wild gehaald om aan de vraag naar activiteiten met de dieren te kunnen voldoen. Dertig jaar na het verbod op de commerciële houtkap zou het aantal voormalige werkdieren verminderd moeten zijn en zouden er minder olifanten in kampen moeten leven. Er ontstaan echter steeds meer kampen, wat erop duidt dat jonge olifanten uit het wild worden gehaald en de dieren worden gefokt om aan de vraag naar activiteiten met olifanten te kunnen voldoen.

Blije, rustige olifanten

ChangChill biedt de olifanten het beste leven dat ze kunnen hebben in gevangenschap. De dieren zijn te veel met mensen in aanraking geweest en kunnen niet terug naar het wild. Toch kunnen ze in deze opvang echt olifant zijn. Niemand bepaalt meer wat de olifanten moeten doen; het welzijn van de dieren staat voorop. Dee vertelt: ‘Om het kamp om te vormen naar olifantvriendelijke opvang, werkten we nauw samen met de eigenaren en mahouts. Waar het park eerst nog ritten en interacties met olifanten aanbood, kun je de dieren er nu alleen nog maar van gepaste afstand observeren. Het biedt de olifanten een veel beter leven en bezoekers een zowel veilige als unieke ervaring.’

Bij ChangChill kun je de olifanten op gepaste afstand bewonderen
In ChangChill kunnen de zes bewoners naar hartenlust op zoek naar het sappigste gras in de vallei, badderen in de rivier, stof- en modderbaden nemen en van elkaars aanwezigheid genieten. ‘Het is een speciale en unieke plek waar olifanten gewoon olifant kunnen zijn.’ Als toerist kun je in ChangChill de olifanten observeren, hun mahouts ontmoeten, verhalen over de dieren horen, en helpen door eten en snacks voor te bereiden voor de blije, hongerige jumbo’s. Direct contact tussen toeristen en de olifanten, is er nooit. Maar zeg nou zelf… wat is er mooier dan wilde dieren te zien zoals het hoort – in hun natuurlijke omgeving en wanneer ze volledig zichzelf zijn?
Dee, die maandenlang bij ChangChill verbleef om daar te helpen, ziet een ongelofelijke verandering in het gedrag van de bijzondere reuzen. ‘De olifanten zijn zichtbaar gezonder en blijer, en ze zijn vooral veel rustiger nu ze geen contact meer met toeristen hoeven te hebben. Alle olifanten hebben hun eigen persoonlijkheid, die steeds meer naar boven komt nu ze de vrijheid hebben om dagenlang in hun eigen tempo door de vallei te zwerven. Het is bijzonder om deze olifanten zo vredig te zien leven, en maakt ons nog meer vastberaden ook andere olifanten in Azië zo’n leven te bieden. ChangChill is een magische plek die je nooit vergeet.’

Wil je dit met eigen ogen zien? Dat kan. Bezoek changchill.com voor de mogelijkheden.