Wapeninzameling Nieuw-Zeeland een succes, maar niet alle inwoners zijn daar blij mee

Al in de eerste weken na de aanslag op de moskeeën in Christchurch, waarbij 51 mensen werden gedood, zei de Nieuw-Zeelandse premier dat ze de wapenwetgeving wilde aanscherpen. De Australische dader Brenton Tarrant gebruikte vijf verschillende wapens, waaronder twee halfautomatische geweren die normaal in het leger worden gebruikt.

Het Nieuw-Zeelandse parlement stemde met een overweldigende meerderheid voor een hervorming van de wapenwet, waardoor er een verbod kwam op het bezit van halfautomatische wapens, geweren en magazijnen met een hoge capaciteit. Al uitte de rechtsgeoriënteerde liberale partij ACT haar bezorgdheid  over de snelheid waarop de wetten moeten worden doorgevoerd. 

Om de overgang naar de nieuwe wetgeving soepel te laten verlopen, hebben wapenbezitters tot 20 december om hun illegaal geworden munitie in te leveren. In die periode kunnen zij niet voor wapenbezit worden vervolgd. De Nieuw-Zeelandse overheid heeft 120 miljoen euro vrijgemaakt om de wapenbezitters te compenseren. 

De overheid organiseert sinds half juli inzamelmomenten door het hele land. In het eerste weekend was het inzamelpunt op slechts enkele kilometers van de plek waar Tarrant het vuur opende. Inmiddels vonden 90 van de 258 geplande inzamelmomenten plaats. Daarbij hebben ongeveer zevenduizend Nieuw-Zeelanders vrijwillig meer dan tienduizend wapens ingeleverd. De Nieuw-Zeelandse politie schat dat Nieuw-Zeelanders in totaal 1,2 miljoen wapens bezitten en er meer dan 14.300 halfautomatische wapens zijn geregistreerd.

Port Arthur

De Nieuw-Zeelandse overheid spiegelt zich aan vergelijkbaar beleid in Australië, waar ook inzamelingsacties van wapens werd georganiseerd na een dodelijke aanslag in april 1996. Toen schoot Martin Bryant 35 mensen dood op een bekende toeristische locatie in Port Arthur op Tasmanië. Australiërs leverden 23 jaar geleden ongeveer 650 duizend wapens in.

Het succes van de strengere Nieuw-Zeelandse wapenwetgeving komt een week nadat de Verenigde Staten werden opgeschrikt door een aanslag. In de Amerikaanse grensstad El Paso schoot Patrick Crusius 22 mensen dood, zijn motief was vergelijkbaar met dat van de dader van Christchurch. Zowel Tarrant als Crusius plaatsten voor hun daad een rechts-extremistisch manifest op 8chan. Sinds de aanslag in El Paso is in de VS de roep om aanscherping van de wapenwetgeving weer toegenomen.

Onrechtvaardig

Niet alle Nieuw-Zeelanders zijn blij met de nieuwe wapenwetgeving en de bijbehorende inzamelingsacties. In de weken na de aanslag ondertekenden meer dan 15 duizend burgers een petitie tegen de aangescherpte wapenwetten. De petitie kreeg steun van de grootste Nieuw-Zeelandse wapenverkoper Gun City.

De ondertekenaars vonden de nieuwe wetten onrechtvaardig. ‘We geloven dat de recente veranderingen in de Nieuw-Zeelandse wapenwetten onbezonnen zijn, gedeeltelijk door de snelheid waarmee ze doorgevoerd moeten worden en vanwege de begrijpelijke emotionele lading van betrokkenen’, stond in de petitie.

Ook Nieuw-Zeelandse boeren zijn ontevreden. Zij zijn afhankelijk van vuurwapens voor de jacht en ongediertebestrijding. ‘Een flink aantal van ons moet jagen om genoeg voedsel op tafel te krijgen’, zei Nicole McKee van de Raad van Wapenbezitters in juli tegen nieuwszender ABC. Daarnaast voert de wapenlobby actie tegen de wet. Ze is vooral teleurgesteld dat alleen de wapens grotendeels gecompenseerd worden en bijvoorbeeld niet de munitie.