Afzender: Burgernet Groningen. Deze gezamenlijke alarmdienst van de politie en gemeenten trok deze week de aandacht op social media met opsporingsberichten waarin de gezochte criminelen werden omschreven met typeringen die nogal kort door de bocht gaan.

Gouden tand? ‘Oostbloktype’

Behalve een oproep om uit te zien naar ‘junktypes’ stuurde Burgernet Groningen ook een alert uit over twee winkeldieven in de binnenstad. Daarin worden de gezochte verdachten (één met ‘gouden tand’, de ander met ‘blauwe pet’) ronduit beschreven als ‘Oostbloktypes’.

Ook de Groningse politie is niet gelukkig met deze ‘ongebruikelijke’ kwalificaties van Burgernet. Volgens woordvoerder Paul Heidanus zijn de boze reacties op Twitter aanleiding om de eisen waaraan de alerts moeten voldoen, nog eens goed door te nemen met de mensen die de teksten opstellen.

Een van de Groningers die zich opwonden over de tweet- en sms-alerts, is D66-gemeenteraadslid Wieke Paulusma. ‘Echt serieus @burgernet_groningen ?’‘, tweette zij. ‘Junk en Oostblok types? Want: onder de tattoos is junk. En gouden tand is Oostblok?’

‘Zoeken we straks ook ‘homotypes’ of ‘blondjes’?’

Het raadslid vindt zulke kwalificaties niet gepast in zo’n wijdverspreide oproep aan het publiek. Zij wil na de vakantie opheldering van Burgernet. ,,Ik vind het kwalijk als mensen op grond van hun uiterlijk als groep worden weggezet als dieven en criminelen. Zoeken we straks ook ‘homotypes’ of ‘blondjes’?’‘

Zulke typeringen dienen volgens Paulusma bovendien geen enkel opsporingsdoel. ,,Ik krijg nu reacties dat deze berichten de politie enorm zouden helpen. Maar zulke algemene omschrijvingen dragen helemaal niets bij.’‘

‘Dit neigt naar etnisch profileren’

Burgernet kán een goed hulpmiddel zijn, onderschrijft het raadslid. ,,Maar dan wel met een adequate beschrijving: meisje vermist, leeftijd, kleur haar, kleding en locatie. Maar àlle mensen met een tattoo of gouden tand typeren als junk- of Oostbloktypes neigt naar (etnisch) profileren.’‘

Politiewoordvoerder Heidanus benadrukt dat het gaat om incidenten. ,,Verder zijn dit soort typeringen de afgelopen maanden niet in alerts gebruikt.’’ Hij wijst erop dat Burgernet-berichten regelmatig hun nut bewijzen. Vooral bij vermissingen, straatroven, inbraken en diefstallen komen de ‘ogen en oren’ van burgers vaak van pas.

Burgernet is opgezet door de Nederlandse gemeenten, maar zij hebben de uitvoering uitbesteed aan de politie. De Groningse alert-dienst en die in de twee buurprovincies worden bediend door de noordelijke meldkamer in Drachten en soms komen berichten ook van de provinciale 0900-8844 lijnen voor niet spoedeisende meldingen.

Burgernet geeft soms meer ‘heterdaad-kracht’

,,Wij zetten Burgernet-meldingen in situaties als het meerwaarde heeft burgers in te schakelen voor meer heterdaad-kracht ter plaatse’’, zegt Heidanus. ,,Bij incidenten is dat een aanvulling op de alerts die wij zelf uitsturen via onze eigen Twitter- en Facebookkanalen.’’

Een rondje door de meest recente opsporingsberichten van Burgernet Groningen leert dat de omschrijving van locaties en gezochte personen overigens juist vaak ook niet erg specifiek is. De ene keer blijft de sekse van een vermist kind onvermeld, de andere blijft de locatieaanduiding beperkt tot heel ‘#Groningen’.

‘Oproepen aan burgers moeten scherp en nauwkeurig zijn’

De politie in Groningen kijkt volgens Heidanus of ze een actievere rol kan spelen in de tekst van de alerts en daar bijvoorbeeld meer lokale kennis kan inbrengen. ,,Wij moeten scherp en nauwkeurig zijn bij het maken van oproepen aan de burgers.’’