‘Onderzoek naar racisme hard nodig in Nederland’

Hanneke Felten, projectleider en onderzoeker bij Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS), dat plannen heeft voor eventueel nieuw onderzoek: ,,De wetenschap richt zich vooral op subtielere, onbewuste vooroordelen, minder op het extreme, openlijke racisme.’’

Ook de toenemende onlinebeweging met extreemrechtse haatboodschappen is voor wetenschappers nog onontgonnen terrein. Dat maakt nieuwe onderzoeken extra relevant. KIS is al bezig met projecten op dit terrein, maar vindt nieuwe onderzoeken nodig vanwege ‘de ernst en complexiteit van de problematiek in Nederland’. 

Overigens is er ook niet veel onderzoek naar extreemrechtse groeperingen zelf. De focus ligt sterk op de terreurdreiging vanuit het jihadisme, constateren experts, die zich wel zorgen maken over de groeiende stroming.

Er wordt op dit moment nog gekeken of en in welke vorm KIS onderzoek kan gaan doen ten aanzien van ‘wat werkt’ in de aanpak van openlijk racisme. ,,Het is nog niet precies duidelijk hoe en wat maar we weten wel dat er meer wetenschappelijke kennis nodig is.’’

Op basis van eerder van onderzoek van KIS valt wel iets te zeggen over remedies die kunnen helpen om de racistische gedachten van – overwegend mannen – te doorbreken. Zo is bekend dat rolmodellen een verschil kunnen maken. ,,Een voetballer die bevriend is met een moslimman kan laten zien dat de angst onder de voet gelopen te worden onterecht is.’’

In deze kringen is de gedachte in zwang dat minderheden de joods-christelijke gemeenschap niet alleen in de verdrukking brengen, maar uiteindelijk zelfs uitbannen: het idee van de grote omvorming of great replacement.

Persoonlijk contact is sowieso de beste remedie tegen vooroordelen. Maar als angst voor minderheden een drijfveer voor racisme is, kan dat averechts werken. ,,Zo’n ontmoeting kan voor beide partijen een heel onprettige ervaring worden.’’