De naam zwarte zaterdag is bedacht in 1936, toen de betaalde vakantie werd ingevoerd voor Franse fabrieksarbeiders. De werknemers gingen vanaf dat moment allemaal tegelijk op vakantie, en dat doen ze nog steeds. En hoewel de term 'zwarte zaterdag' vooral verwijst naar extreem lange files in Frankrijk, is het dit weekend eigenlijk in heel Europa ontzettend druk op de grote, doorgaande wegen.
Natuurlijk is het altijd beter om dergelijke topdagen te mijden. Maar als het echt niet anders kan, raadt de ANWB automobilisten aan om op zo'n zwarte zaterdag pas na 10.00 uur de weg op te gaan. Het is uiteraard nog beter om pas op zondag te vertrekken.
Daarnaast wijst de organisatie ook altijd op alternatieve routes. Die vind je redelijk gemakkelijk via bijvoorbeeld Google Maps, maar gelukkig zijn auto's en ook navigatieapps ook steeds vaker uitgerust met slimme navigatiesystemen, die aan de hand van de actuele verkeersinformatie zelf naar alternatieven zoeken om de files zoveel mogelijk te ontwijken. Bovendien hebben moderne auto's rijhulpjes die de automobilist door de drukte heen helpen.
Neem genoeg eten en drinken mee
Zorg op zo'n dag voor genoeg proviand aan boord, adviseert de ANWB: "Sta je in de file, dan kan het eerstvolgende wegrestaurant lang op zich laten wachten." Ook is het (bij een auto met verbrandingsmotor) verstandig om vooraf te checken of er nog voldoende koelvloeistof in het reservoir zit: op warme dagen vallen in files veel auto's uit door oververhitting.
Een ander aandachtspunt is de airco: check vooraf of die nog goed werkt, want daarmee kunnen inzittenden ondanks de filestress het hoofd koel houden. Hitte is in het bijzonder een risico voor de bestuurder: als het te warm wordt, kan het reactievermogen achteruitgaan.
Welke hulpsystemen helpen je de file door?
Bij langzaam rijdend verkeer dwalen de gedachten meer dan eens af. Een van de oorzaken van files is volgens de ANWB dan ook het grote aantal kop-staartbotsingen. Aangezien de bestuurder die achterop knalt vrijwel altijd aansprakelijk is, doe je er goed aan om er bij de aanschaf van een volgende auto een veiligheidssysteem bij te nemen.
Adaptieve cruisecontrol zorgt ervoor dat het voertuig automatisch afstand tot de voorligger bewaart, ook in een file. Geavanceerde versies van dit systeem kunnen in combinatie met een automatische transmissie afremmen tot aan stilstand en ook zelfstandig weer optrekken.
Een botswaarschuwingssysteem laat het aan de bestuurder weten als de afstand tot de voorligger te klein wordt. Een automatisch noodremsysteem waarschuwt de bestuurder niet alleen wanneer een remingreep noodzakelijk is, maar gooit indien nodig ook zelf het anker uit, bijvoorbeeld als je stilstaand verkeer over het hoofd hebt gezien. Het is even schrikken, maar dat heb je vast liever dan een botsing.
Dodehoekdetectie houdt de dode hoek van de auto in de gaten en laat meestal met een oplichtend lampje in de buitenspiegel zien wanneer je wel of niet van rijstrook kunt wisselen.
Rijstrookassistentie is geen wondermiddel
Rijstrookassistentie helpt de automobilist binnen de lijnen te blijven. Soms doet het systeem dit met een waarschuwing. Maar in moderne auto's gebeurt dit in toenemende mate volledig automatisch, doordat het stuurwiel tegendruk geeft of zelfs een klein beetje terugstuurt.
Het systeem moet je echter niet verwarren met lane keeping, want dat werkt namelijk tot op zekere hoogte ook in bochten. Rijstrookassistentie doet dat meestal niet of in onvoldoende mate. In combinatie met adaptieve cruisecontrol kun je de auto met rijstrookassistentie of lane keeping een klein beetje zelf laten rijden.
Hoe ontzie je de koppeling in de file?
Hoewel het aantal nieuw verkochte auto's met automaat snel stijgt, hebben veel voertuigen nog 'gewoon' een handgeschakelde versnellingsbak en koppelingspedaal. In een file moet vaak opgetrokken worden, waarna de snelheid in veel gevallen gereguleerd wordt met de koppeling. Dit wordt wegrijden met een slippende koppeling genoemd en leidt op termijn tot slijtage.
Het is dan ook zaak om slip zoveel mogelijk te voorkomen. Let goed op het aangrijppunt van de koppeling en geef niet te veel gas. In die zin helpt het als je niet te veel hoeft op te trekken. Laat dus vooral wat ruimte tot de voorganger en gebruik deze afstand om uit te rollen.