Meer dan 160 milieuactivisten gedood in 2018
Vorig jaar zijn zeker 164 milieuactivisten vermoord die hun gemeenschap wilden beschermen tegen mijnbouwprojecten, ontbossing of omstreden projecten van de landbouwindustrie. Dat blijkt uit het jaarrapport van Global Witness. Die ngo wil de banden doorbreken tussen het uitbaten van natuurlijke hulpbronnen, conflicten, armoede, corruptie en de schending van mensenrechten.
Volgens Global Witness zijn de Filipijnen het gevaarlijkste land voor milieuactivisten. Daar zijn vorig jaar 30 mensen vermoord. Het gaat vaak over autochtone bewoners die hun huis, land en natuurlijke bestaansmiddelen verdedigden tegen grote industriële bedrijven en multinationals.
In Colombia werden 24 activisten gedood, in India 23 en in Guatemala 16. Volgens het rapport zijn ook veel activisten het zwijgen opgelegd door geweld en intimidatie of worden manifestaties hier en daar verboden.
Mensen die hun omgeving en grond beschermen, worden beschouwd als terroristen, tuig en criminelen, omdat ze opkomen voor hun rechten
Het meest dodelijke protest vond plaats in Tamil Nadu, een deelstaat in het zuidoosten van India. Daar werden 13 mensen vermoord na een manifestatie tegen een kopermijn.
"Het is iets wat we overal ter wereld zien. Mensen die hun omgeving en grond beschermen - vaak gaat het om vertegenwoordigers van de autochtone bevolking - worden beschouwd als terroristen, tuig en criminelen, omdat ze opkomen voor hun rechten", zegt Vicky Tauli-Corpuz, de speciale rapporteurvan de Verenigde Naties die opkomt voor de rechten van autochtone bevolkingsgroepen. "Dit geweld vormt een bedreiging voor de mensenrechten en is ook een bedreiging voor iedereen die afhankelijk is van een stabiel klimaat."
Heel veel overheden in het zuiden, zoals in de Filipijnen, Colombia, Brazilië en Guatemala voeren een beleid dat heel sterk die exploitatie van grondstoffen ondersteunt
Vorig jaar werden nog 207 milieuactivisten vermoord, maar volgens Global Witness worden niet alle gevallen gemeld. Sommige protesten spelen zich af in zeer afgelegen gebieden.
"Over het algemeen zien we de laatste jaren een stijging van het aantal moorden op milieuactivisten", zegt Wies Willems van Broerderlijk Delen, een organisatie die werkt met boerenorganisaties in het zuiden. "Dat heeft vooral te maken met de toenemende vraag naar grondstoffen, land en water. Mijnbouw, grote landbouwprojecten en stuwdammen zijn de gevoeligste sectoren."
"De belangen van de grote bedrijven gaan heel vaak gepaard met de steun van overheden. Heel veel overheden in het zuiden, zoals in de Filipijnen, Colombia, Brazilië en Guatemala voeren een beleid dat heel sterk die exploitatie van grondstoffen ondersteunt. Daarnaast zijn er in die landen ook heel vaak illegaal gewapende groepen actief die ook profiteren van die grondstoffenhandel. Dat leidt tot meer en meer geweld tegen mensen die zich verzetten tegen bepaalde projecten", zegt Willems.
Beluister hier het gesprek met Wies Willems van Broederlijk Delen in "De ochtend" op Radio 1:
Rol van investeerders en multinationals
Het rapport wijst ook op de rol die investeerders en multinationals spelen in controversiële projecten. "Vandaag zijn er veel te weinig bedrijven en investeerders die effectief nagaan of hun handelsketens van grondstoffen of hun investeringen ook risico's met zich meebrengen op vlak van mensenrechten", zegt Willems.
"Er zijn wel internationale richtlijnen die aanmoedigen tot meer zorgvuldigheid, maar die zouden afdwingbaar moeten worden. Ook consumenten hier kunnen druk uitoefenen bij bedrijven en banken die zo'n projecten financieren."