Bij de rechtbank in Utrecht diende maandag de ‘inleidende zitting’ in de zaak van de in stukken gezaagde kapster Miranda Zitman uit Soest. De romp van de vrouw werd begin dit jaar aangetroffen in een koffer aan de Zuider IJdijk in Amsterdam. Lange tijd was volstrekt onduidelijk hoe ze daar terecht gekomen was. 

Tot april van dit jaar, toen haar vriend en levenspartner Bart B. (56) zich meldde bij de politie om een verklaring af te leggen over deze gruwelijke kwestie. Niet veel later werd het huis van Bart B. in Soest afgezet met rood-wit lint en startte de politie een onderzoek rond de keurige dertigerjaren woning. 

Onder een recent aangelegd terras in de tuin (de buren zouden Bart B. de afgelopen winter hebben gehoord toen hij bezig was met bestratingswerkzaamheden) vonden rechercheurs een deel van de ontbrekende ledematen van Miranda. 

Niet haar hele lichaam werd terug gevonden en onlangs volgde een oproep in het programma Opsporing Verzocht aan het grote publiek om uit te kijken naar een tweetal gedumpte hockeytassen, waarin zich mogelijk nog andere lichaamsdelen van de kapster zouden bevinden.

Vandaag verscheen Bart B. dus voor het eerst voor de rechter. Rechtbankverslaggeefster Saskia Belleman van De Telegraaf beschrijft een ‘slanke ‘en ‘kalende’ man die gekleed in een ‘blauw poloshirt’ naast z’n advocaat zit. Met zijn handen in zijn schoot.

Bart B. wordt – zo blijkt – verdacht van moord of doodslag op Miranda en het in stukken zagen van haar lichaam. Een nauwelijks te bevatten beschuldiging. Binnenkort wordt daarom in het Pieter Baan Centrum nader onderzoek gedaan naar de geestesgesteldheid van Bart B.

Verdachte Bart B. zit naast zijn advocaat. Een slanke, kalende man in een donkerblauwe polo. Hij houdt zijn handen in zijn schoot. De broer van #Miranda Zitman zit ook in de zaal.

— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) July 29, 2019

Rechtbankverslaggeefster Saskia Belleman van De Telegraaf beschrijft een ‘slanke ‘en ‘kalende’ man die gekleed in een ‘blauw poloshirt’ naast z’n advocaat zit. Met zijn handen in zijn schoot.

Uit de korte zitting bij de rechtbank kunnen we afleiden dat het Openbaar Ministerie ervan overtuigd is dat Bart B. zijn vriendin Miranda om het leven heeft gebracht en haar daarna op gruwelijke wijze heeft verminkt om zich vervolgens van delen van haar lichaam te ontdoen.

Uit een schaarse mededeling van Bart B. zélf ter zitting blijkt dat hij zegt slechts ‘verkeerd te hebben gehandeld’ toen hij het levenloze lichaam van Miranda onderaan de trap vond. Het verweer van Bart B. lijkt te zijn dat de vrouw van de trap is gevallen en al dood was toen hij haar in de woning in Soest aantrof. 

Daarna zou hij naar eigen zeggen dus iets ‘verkeerds’ hebben gedaan, hetgeen eufemistisch verwijst naar het feit dat Bart B. bij de politie heeft erkend dat hij het lichaam van zijn vriendin met een zaag heeft bewerkt en zich vervolgens van de losse romp en lichaamsdelen van zijn vriendin heeft ontdaan.

Het is nu de taak van het OM te bewijzen dat Bart B. Miranda om het leven heeft gebracht, zo lijkt de strategie van Bart, die volgens de Officier van Justitie niet erg behulpzaam is bij het onderzoek en zich veelvuldig op zijn zwijgrecht beroept.

Het in stukken zagen van je vriendin is een gruwelijke daad, die duidt op wat ook wel consciousness of guilt wordt genoemd: Je zaagt het lichaam van je vriendin alleen in stukken als je haar óók om het leven hebt gebracht. Anders bel je namelijk gewoon de politie.

Je zaagt het lichaam van je vriendin alleen in stukken als je haar óók om het leven hebt gebracht. Anders bel je namelijk gewoon de politie.

Er zijn dus sterke vermoedens dat Bart B. – de slanke man in het blauwe poloshirt – zijn vriendin Miranda op verschrikkelijke wijze om het leven heeft gebracht. Maar wie is Bart B.? Wat opvalt is dat er geen foto’s van Bart op het internet staan en dat ook zijn achternaam niet te traceren lijkt.

Toch herinner ik me Bart B. nog heel goed. Is hij nu ‘kalend’, toen we beiden nog op het Eerste Christelijk Lyceum in Haarlem zaten en in 1982 eindexamen VWO deden had Bart nog een volle kop met haar. Hij droeg geen poloshirts, maar altijd een gebleekt spijkerjack, een zwarte broek en dito cowboylaarzen.

Onder zijn Rutger Hauer achtige blonde lokken twee vrolijke ogen, een beetje wantrouwend, en altijd een symmetrische donkerrode blos aan beide kanten van zijn gelijkmatige gezicht. Bart B. was afkomstig uit een welgesteld gezin en had een stoer, onbenaderbaar voorkomen, dat ik nu in retrospectief vooral duidt als zijn manier om de jeugdige onzekerheid, die ons allen in de greep hield, te maskeren.

Ik herinner me nog hoe Bart vol jeugdige branie tijdens de geschiedenisles uit het niets een stiletto tevoorschijn trok en onder de schoolbankjes in mijn handen duwde om het te bewonderen. 

Ik herinner me nog hoe Bart tijdens de geschiedenisles uit het niets een stiletto tevoorschijn trok en onder de schoolbankjes in mijn handen duwde om het te bewonderen. 

Ik eindigde die dag in de kamer van de rector, waar ik weigerde te vertellen wie mij het mes had gegeven.

En nu wordt diezelfde Bart dus verdacht van het om het leven brengen en het in stukken zagen van zijn vriendin. Ik vraag me af hoe het zover heeft kunnen komen. 

Toen, op het Eerste Christelijk waren we tamelijk onschuldig. Niet tot moorden in staat, zo leek het. Onze generatie bracht een cabaretier voort (Erik van Muiswinkel), een schrijver (Pieter Waterdrinker), maar nu dus ook iemand die zijn vriendin in stukken heeft gezaagd. Ik slaap er slecht van, het is verschrikkelijk voor de nabestaanden van Miranda Zitman, die tot op de dag van vandaag met vragen zitten.

Maar ik heb voor het eerst in m’n leven ook medelijden met de verdachte van een gruwelmoord. Want niets wees erop dat dit bijna veertig jaar later het lot zou zijn van Bart uit mijn examenklas.