Terug grenzen stellen. Dát is het fundament om een open samenleving op te bouwen

Als je een samenleving wil die meer open is, dan moet je migratie onder controle brengen. Aan het woord is Paul Scheffer, prominente stem in het migratiedebat én voormalig partij-ideoloog van de Nederlandse centrumlinkse PvdA. Ook zijn essay “De vrijheid van de grens” is een aanrader voor lange winteravonden.

Terug grenzen stellen. Tot hier en niet verder. Dát is het fundament om in vertrouwen een open samenleving te kunnen opbouwen; en dát is wat aan nieuwkomers de duidelijkheid biedt waar zij recht op hebben. Wie daarentegen de illusie wekt dat ons sociale zekerheidsmodel combineerbaar zou zijn met een al te open grenzenbeleid, ondergraaft het fundament van onze maatschappij én creëert verwachtingen bij nieuwkomers die niet ingelost kunnen worden. Samengevat is dat de boodschap van ons opiniestuk 'Wie het asiel- en migratiebeleid overschouwt, ziet een logge, overbevolkte tanker op ramkoers'.

In haar reactie klasseert journaliste Barbara Debusschere ons stuk. Het zou bepaalde pertinente vragen onbeantwoord laten. De reactie verbaast. Wie onze totaalaanpak miste, heeft de laatste maanden De Morgen ogenschijnlijk niet (grondig genoeg) gelezen. Passend bij deze eindejaarsperiode, dan ook graag volgend jaaroverzicht. Het siert De Morgen overigens dat zij op haar krantenpagina's ruimte biedt voor dit debat.

In september 2015 was er het gastcollege van Bart De Wever en de persconferentie waarin de N-VA-Europarlementsleden tien concrete asielprioriteiten voorstelden. Als eerste partij legde N-VA haar totaalvisie op de asielcrisis op tafel. Ook in deze krant was te lezen hoe velen onze voorstellen meteen verketterden; sinds enkele maanden zien we echter hoe steeds meer experten en politici onze lijn vervoegen.

Het pushback-beleid bijvoorbeeld. Wanneer we gezinnen met kindjes uit die gammele bootjes willen houden, is er geen alternatief. Enkel door zeer duidelijk te maken dat een schandelijk duur ticketje van een mensenhandelaar geen automatische toegang tot de EU betekent, zullen we de verdrinkingen stoppen. Dat dit werkt, zagen we al in Australië en ook op de Middellandse Zee. Althans op de route tussen Turkije en Griekenland. Veel kritiek is mogelijk op de Turkije-deal, maar dat hierdoor mensen niet meer verdrinken, zou iedereen toch moeten kunnen erkennen. Meer nog, we zouden een globaal antiverdrinkingsplan moeten uitwerken voor de hele regio rond de Middellandse Zee.

Het siert de Europese Commissie, de CDU-partij van mevrouw Merkel en sinds kort ook de christendemocraten van de Europese EVP-fractie dat zij intussen de noodzaak hiervan inzien. Hoe wij een en ander concreet vorm willen geven, kon u een jaar geleden lezen in het opiniestuk van collega-Europarlementslid Helga Stevens. Door mensen te redden en terug te brengen naar veilige havens waar ze degelijke opvang moeten krijgen. En dus niet door asielzoekers “terug richting hun beulen te duwen” zoals mevrouw Debusschere ons volkomen onterecht verwijt. En al zeker niet om mensen in zee te laten verdrinken. Integendeel, het moet de verdrinkingen eindelijk stoppen.

Ook de kritiek dat België niet solidair genoeg zou zijn in de opvang van asielzoekers, is al veelvuldig weerlegd. Vaak wordt vergeten dat Griekenland in 2015 maar 13.197 asielaanvragen registreerde; de overige 843.526 asielzoekers wezen ze de weg naar West-Europa. Daar kregen ze correcte opvang, vooral in Duitsland en de Benelux. Bij ons dus. En niemand sliep op straat, onder regeringen met socialisten was het ooit anders. Tegelijk krijgt Griekenland vele miljoenen Europese steun, al jaren lang, om hun asielopvang te verbeteren. Ook België betaalt daar solidair aan mee. De waarheid heeft haar rechten.

Dat zo’n asielcrisis zich nooit opnieuw mag herhalen, zou onze gedeelde ambitie moeten zijn. Vandaag staat de maatschappelijke vrede en veiligheid in Europa onder druk, schreven we in maart 2016 in De Morgen. De tolerantie voor immigratie en voor immigranten implodeert, spanningen lopen op. Net om het draagvlak te versterken, moeten we een maximumlimiet invoeren. De logica moet worden omgedraaid. Niet: kunnen wij komen? Wel: hoeveel nieuwkomers kunnen hier een hoopvolle toekomst uitbouwen? Een voorstel dat we moeten combineren met veel sterkere investeringen in meer en betere opvang in de regio's van herkomst. Dat een Europese maximumlimiet noodzakelijk is en juridisch mogelijk is, werd overigens bevestigd door de oud-voorzitter van het Duitse Grondwettelijk Hof. 

Tegelijk gaat het debat al lang niet meer over de loutere vraag hoeveel oorlogsvluchtelingen de Europese Unie kan opvangen, maar over hoe we de komende decennia in West-Europa zullen samenleven. En over de vraag of het Europese asielsysteem nog beantwoordt aan de huidige context. Wanneer een rechter nu zelfs verbiedt om asielzoekers vanuit België naar Duitsland over te brengen, kan maar één vraag worden gesteld: Is dit opnieuw een uitspraak van een activistische rechter of is dit de finale erkenning dat het Wir Schaffen Das-beleid van Angela Merkel heeft gefaald?

Wie deze analyse en onze voorstellen afwijst, moet minstens de eerlijkheid hebben om duidelijk te benoemen waar zij wél voor staan: een Europa zonder grenzen. Want dat is wat onbeperkt Europees spreiden van asielzoekers inhoudt wanneer je niet eerst de buitengrenzen ambitieus versterkt en een strenge maximumlimiet stelt.

Onze oproep is er één om de ogen te openen, om de realiteit te erkennen. En vervolgens gepaste acties uit te tekenen. Want “het is heel poëtisch om te pleiten voor open grenzen. Toen ik jong was, geloofde ik ook in dat ideaal. En nu ik andere jonge mensen dat hoor zeggen, vind ik dat nog mooi. Maar het is poëzie. Niet de realiteit”. Dixit de radicaal-linkse minister van Migratie uit Griekenland enkele dagen geleden in De Morgen.