Het is eenvoudig: we moeten minder vliegen
Na Schiphol wil nu ook KLM gaan uitbreiden. Het zijn zomaar twee berichten, die fel contrasteren met wat wereldwijd gaande is aan klimaatbeleid en waarvoor klimaatwetenschappers ons al jarenlang waarschuwen. Internationaal is afgesproken dat de mondiale CO2-uitstoot fors naar beneden moet (Parijs, 2015). En eind vorig jaar waarschuwde de wetenschap nog dat ‘alleen door nimmer vertoonde maatregelen’ de opwarming van de aarde beperkt zal kunnen blijven tot 1,5 graad (VN-klimaatbureau, ICCP). De boodschap is: consumeren moet in ieder geval duurzamer, en misschien ook minder, omwille van de toekomst van de aarde.
Voor de luchtvaart is dat enorm ingewikkeld. De sector mag zich verheugen op een enorme vraag. Tegelijk staat de luchtvaart te boek als zeer vervuilend. Schiphol bijvoorbeeld is in zijn eentje goed voor 6,5 procent van de totale Nederlandse CO2-emissie.
Schiphol en KLM presteren zich daarom steeds vaker als groen, verantwoord of duurzaam. Waar de luchthaven bijvoorbeeld graag wijst op alle energie die het betrekt van windmolens en zonnepanelen, maakt KLM goede sier door reizigers op te roepen om vooral de trein te nemen – waarvan waarschijnlijk vooral de prijsvechters met hun citytrips schade zullen ondervinden. Of, zoals nu bij monde van KLM-baas Pieter Elbers gebeurt, door te stellen dat vliegen prima is, als je het met mate doet.
Overmatig alcoholgebruik
Die knipoog van Elbers naar een waarschuwing voor overmatig alcoholgebruik doet je onwillekeurig ook denken aan een andere waarschuwing. Maakt de luchtvaartsector ook niet meer kapot dan ons eigenlijk lief is? Kunnen we, met alle kennis over het klimaatprobleem eigenlijk nog wel doorvliegen? Is het eigenlijk niet genoeg geweest, met al die citytrips tegen afbraakprijzen, waarvan de werkelijke prijs natuurlijk betaald wordt door toekomstige generaties?
Feit is dat de luchtvaartsector door slim lobbywerk altijd buiten de internationale klimaatafspraken wist te blijven en al decennialang allerlei fiscale voordelen geniet. De sector maakte in 2016 afspraken voor ‘klimaatneutrale groei’ vanaf 2020, maar dat plan drijft op compensatiemaatregelen, bijvoorbeeld door bomen te planten. Maar deze aanpak pakt de bron van alle CO2-uitstoot niet aan en werkt vaak niet afdoende. Ook KLM kiest nu voor compensatieprogramma’s om ‘verantwoorde en gebalanceerde groei’ te komen en voor biokerosine (eveneens omstreden) – in plaats van dat het bedrijf een programma presenteert om de huidige uitstoot te verminderen. Groei om duurzamer te worden, dat wil de KLM. Dat klinkt als drinken om van de alcohol af te komen. Iedere verslavingsdeskundige kan je zo uitleggen dat dat niet gaat werken.
De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.