'Stop met die knuffelcultuur'

Die luidt: 'Stop met de knuffelcultuur. Stop met het slachtofferschap van migranten te belonen. Geef de Zaandamse treitervlogger geen podium bij DWDD en Pauw en ook nog eens een contract bij platenlabel TopNotch. Wees niet politiek correct. Ga luisteren naar mensen die niet gehoord worden en stel eisen aan vluchtelingen en migranten. Van die groepen mag je veel meer inspanningen verwachten. Zij moeten duidelijk laten zien dat ze erbij willen horen in Nederland.'

Deze boodschap klinkt ook door in zijn onlangs verschenen boek Regen zonder modder, een verslag van zijn vlucht naar Nederland en zijn integratieproces.

Altuntas was begin jaren negentig herder in Turks Koerdistan toen hij zich 'om mezelf als man te bewijzen en uit woede tegen de Turkse onderdrukking', kortstondig aansloot bij de PKK. Al na drie maanden kwam hij erachter dat de PKK-ideologie niet bij hem paste. In 1992, op 20-jarige leeftijd, verliet hij de beweging. Hij vluchtte naar Nederland, waar hij verstrikt raakte in een langdurige asielprocedure. Pas na vijf jaar kreeg hij een verblijfsvergunning.

Integratie

Tijdens het interview in zijn woning in Waddinxveen blijft Altuntas hameren op 'de broodnodige aanpassing' van nieuwkomers aan de Nederlandse samenleving. Dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan, beseft hij. Hij weet van de afwijkende culturele bagage die vluchtelingen en migranten meetorsen en de soms verstikkende uitwerking van sociale druk.

'Wil je in Nederland een toekomst opbouwen, dan moet je je aanpassen', benadrukt hij. 'Je moet je vernieuwen, je openstellen voor je nieuwe omgeving met deels andere waarden en normen. Je moet afstand nemen van knellende tradities, je kwetsbaar durven opstellen. Anders ben je wel van plek veranderd, maar blijf je leven in je oude wereld.'

Altuntas heeft openlijk kritiek op de islam. In opiniestukken in, ondermeer de Volkskrant, hangt hij geregeld de vuile was buiten. Zo stelt hij dat racisme niet alleen bij witte, maar ook bij Turkse en Marokkaanse Nederlanders voorkomt en hekelt hij 'het allochtone slachtofferschap'.

Altuntas wordt door veelal Turkse en Marokkaanse Nederlanders verweten zich te zeer te hebben aangepast. Groepen die klagen dat ze altijd in het etnische hokje worden geplaatst, noemen hem te verkaast. Hij 'likt de konten van Nederlanders', krijgt hij te horen.

Ook wordt hij uitgescholden voor 'landverrader'. Hij laat doodsbedreigingen zien op zijn smartphone. 'We gaan jou in een koffer doen. Jouw lijk wordt ergens gevonden.'

U bent geïntegreerd in Waddinxveen. Daar had u minder last van de sociale druk van Turkse gemeenschappen dan wanneer u in de Haagse Schilderswijk of Amsterdam Nieuw-West was komen wonen. Is integreren dan makkelijker?

'Dat denk ik wel. Maar ik heb daar wel nadrukkelijk voor gekozen. Ik kreeg ook een aanbod in Den Haag te gaan wonen. Doen, zeiden ze in het acz. Dan ben je in de grote stad, daar wonen veel Turken en Koerden. Ik hoorde verhalen over de Turkse bakker, het theehuis, de satellietzenders. Als ik daar heenga, ga ik automatisch Koerdisch spreken, dacht ik. Dan ga je tomaten plukken, of zwart werken. Ik wilde naar een plek waar je snel de Nederlandse taal kon leren. Ik wilde studeren, investeren in mijn toekomst. Dat kon beter in Waddinxveen.'

Snapt u dat veel vluchtelingen kiezen voor de eigen groep?

'Natuurlijk. Ze kennen de cultuur niet, de taal niet. Voor mij is het ook zwaar geweest. Ik kwam als schapenhoeder zo uit de Koerdische bergen. Ik had geen familie, geen vrienden, stond er alleen voor. Ik had ook behoefte aan vertrouwde contacten. Toch zou ik alle vluchtelingen willen adviseren zich volledig en zo snel mogelijk op de Nederlandse samenleving te richten. Dat is niet makkelijk. Maar niets is makkelijk in het leven van een vluchteling. Ze hebben duizenden kilometers gereisd om naar Nederland te komen. Dan kunnen ze nog wel een tandje bijzetten. De overheid zou hen een handje kunnen helpen door ze te spreiden. Ze zo veel mogelijk onder te brengen in dorpen en stadjes met weinig migranten.'

Dat stuit vaak op verzet.

'Ik snap dat wel. Vluchtelingen worden soms afgeschilderd als seksmonsters, verkrachters. Er is angst, zeker na de aanslagen in Europa en de berichten dat IS-strijders zijn meegekomen met de vluchtelingenstroom. Ik vind dat de politiek te laks is. Te weinig een luisterend oor biedt aan mensen die zich zorgen maken.

Ga niet opleggen, maar uitleggen. De meeste mensen zijn bereid echte vluchtelingen op te vangen. Laat ze zien dat vluchtelingen ook mensen zijn die soms zijn getraumatiseerd.

Integratie begint met een handreiking, het gevoel geven dat men welkom is. Dan is het aan de vluchteling en migrant om niet alleen die hand en alle sociale voorzieningen te accepteren, maar ook zelf te laten zien dat je alles wilt doen om in Nederland te aarden.'

Die culturele bagage schud je niet zomaar van je af. U had ook moeite met homoseksualiteit en begrip voor eergerelateerd geweld.

'Je verandert door te studeren, je te ontwikkelen. Door in contact te treden met Nederlanders, met homo's. Het heeft enkele jaren geduurd, maar toen drong het door: ik heb het recht niet te zeggen dat een homo niet meetelt. Opvoeding, religie, sociale druk, het wordt te vaak gebruikt als excuus om de stap niet te zetten naar een volwaardig Nederlands burgerschap. Voor die drempels is ook veel te veel begrip.'

Integratie wordt een belangrijk verkiezingsthema. Uw critici plaatsen u in het rechtse kamp, maar u bent lid van de PvdA. Verwacht u dat uw boodschap door Trump meer gehoor zal krijgen in uw partij?

'Ik twijfel. Ik hoor in de partij nog te veel: ja, maar... Steeds weer die verzachtende omstandigheden. Er is een Utrechtse advocaat van Marokkaanse komaf die in de media openlijk begrip vraagt voor polygamie. Hij roept ook rechters op bij Marokkaanse verdachten vaker rekening te houden met de straatcultuur en first-offenders niet zo snel naar de gevangenis te sturen. Daar moet een duidelijke reactie op komen. Pleiten voor polygamie zie ik als een vorm van islamisering en dat is angstig en zorgelijk. Marokkaanse crimineeltjes lichter straffen, dat kan echt niet.'

Regen zonder modder, Celal Altuntas, Singel Uitgeverijen ISBN 9789025304690 240 pagina's, prijs 15.00 (paperback)