Drie ministers bieden ontslag aan, mocht Boris Johnson premier worden

Johnson is de torenhoge favoriet. Het is de verwachting dat hij een echt Brexit-kabinet samenstelt, waar sowieso geen plek is voor de genoemd bewindslieden.

De drie ministers hadden donderdag reeds bijgedragen aan Johnson’s eerste ‘nederlaag’ in het Lagerhuis. Een meerderheid van de parlementsleden maakte het een toekomstige regering vrijwel onmogelijk om de volksvertegenwoordiging tijdelijk naar huis te sturen om zodoende een No Deal te bewerkstelligen. Het team-Johnson heeft deze zogeheten prorogatie voortdurend als optie opengehouden. De stemming bewees ook dat een groep eurogezinde Conservatieven bereid is het de Brexiteer Johnson heel moeilijk te maken.

Omdat de Lagerhuisleden zo’n prorogatie niet direct kunnen voorkomen, zoeken ze naar andere middelen. Op de agenda stond donderdag een debat over een wetsvoorstel aangaande Noord-Ierland. De remainers Hilary Benn (Labour) en Alistair Burt (Conservatieven) besloten er een amendement aan te hangen waarin staat dat er eind oktober opnieuw over moet worden gedebatteerd. Dat betekent dat het Lagerhuis in de week voor de Brexitdeadline gewoon zitting moet hebben, dus niet kan worden verdaagd.

Truc

De regering was tegen deze truc, maar Theresa May heeft allang geen macht meer. Vijf ministers onthielden zich straffeloos van stemming. Omdat ook tal van andere Conservatieven met de rebellen mee stemden, kwam het amendement er met een meerderheid van 41 stemmen doorheen. Johnson kan er nu alleen nog een No Deal doorheen jagen als hij voor oktober de politieke crisis in Noord-Ierland oplost, zodat het wetsvoorstel wordt ingetrokken. Die kans is te verwaarlozen. Er is al meer dan twee jaar een politieke crisis in Belfast.

Groter is de kans dat er reeds voor eind oktober Lagerhuisverkiezingen komen. Een regering-Johnson heeft nog minder parlementaire steun dan van de regering-May. Het is nog maar de vraag of Johnson een motie van wantrouwen overleeft. Gedwongen verkiezingen hoeven hem niet slecht uit te komen want opiniepeilingen wijzen erop dat hij Jeremy Corbyns Labour kan verslaan, zeker wanneer hij een pact sluit met de Brexitpartij van Nigel Farage.

Turbulente dag

De stemming kwam op een turbulente dag. Het begon met de publicatie van een overheidsrapport waarin staat dat een No Deal de Britse economie op korte termijn 30 miljard pond gaat kosten, niet in het slechtst denkbare maar in het meest realistische scenario. Dat gaat uit van een hogere inflatie, dalende huizenprijzen en een verdere val van het pond. Tevens ontstond er commotie over het optreden van Johnson woensdagavond. Zwaaiend met een bokking beweerde hij dat een bepaalde EU-richtlijn zeer schadelijk is voor Britse vissers, terwijl het om een regel bleek te gaan die, zoals wel vaker, door Londen zelf gemaakt is.

Commotie veroorzaakte ook een uitspraak van Frans Timmermans in de Panorama-documentaire Britain’s Brexit Crisis die de BBC donderdagavond uitzendt. Refererend aan een bekende ‘No Panic! No Panic!'-scène uit de Britse oorlogskomedie Dad’s Army beweerde de Nederlandse eurocommissaris dat de Britse onderhandelaren geen idee hadden waarmee ze bezig waren en als ‘idioten’ in de rondte renden. In dezelfde documentaire zei EU-onderhandelaar Michel Barnier dat Theresa May geen enkele keer heeft gedreigd met een No Deal, iets wat ze de Britse bevolking wel had voorgehouden.