Met hun fietsen tonen hogeropgeleiden hoe goed ze het hebben

De hoofdstedelijke elite verplaatst zich het liefst per fiets. Meer dan de helft van de 'verplaatsingen' binnen Amsterdam van mensen met een hoog opleidingsniveau gaat met de fiets, slechts voor 28 procent van de ritjes kiest deze groep voor de auto.

Onder laagopgeleiden is dat precies andersom, blijkt uit de woensdag verschenen Amsterdamse Thermometer van de Bereikbaarheid 2016.

Verschillen
Het verschil is het grootst in het centrum: daar kiezen hoogopgeleiden in 52 procent van de verplaatsingen voor de fiets tegen slechts dertien procent bij laagopgeleiden. Maar ook in Nieuw-West fietsen hoogopgeleiden twee keer zo vaak als laagopgeleiden.

Het is geen nieuwe verschijnsel: drie jaar geleden stelde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ook al vast dat de fiets onder mensen met een hoog opleidingsniveau populairder is dan onder mensen die lager zijn opgeleid.

Niet-westerse immigranten fietsen ook minder, volgens een onderzoek uit 2008 van het Kennisinstituut voor Mobiliteit omdat in die groepen de auto wordt gezien als symbool van maatschappelijk succes. De fiets wordt gezien als 'poor man's transport'.

'Doe maar normaal'
Volgens 'fietsprofessor' Marco te Brömmelstroet, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, lijkt de status van de fiets binnen hogere klassen anders dan binnen lagere klassen.

Binnen die laatste groep wordt maatschappelijk succes nog vaak afgemeten aan een grote auto, terwijl bij hogere klassen de fiets juist de Nederlandse 'doe maar normaal'-mentaliteit symboliseert. Niet voor niets laat koning Willem Alexander zich graag fotograferen op een degelijke zwarte herenfiets.

52%

Hoogopgeleiden in het centrum van Amsterdam kiezen voor 52 procent van de verplaatsingen binnen de stad voor de fiets.

"Een Arabische sjeik, maar ook het Belgische koningshuis zul je dat niet snel zien doen," zegt Hillie Talens van het Crow Fietsberaad. "Uit Deens onderzoek naar de Nederlandse fietscultuur is al gebleken dat de fiets symbool staat voor onze egalitaire samenleving en de statusongevoeligheid van Nederlanders."

Een ongevoeligheid die dus vooral beleefd wordt door mensen die al hoger op de maatschappelijke ladder staan.

De sociale codes zijn bovendien subtiel. Zo laat de Amsterdamse fietser ook zien dat hij op korte afstand van zijn werk woont. "Impliciet toon je met je fiets dus ook hoe goed je het hebt," zegt Te Brömmelstroet. "Tel daarbij op dat steeds meer mensen ook een bijzondere en vaak dure fiets kopen waarmee ze toch een bepaalde lifestyle etaleren."

Met een hippe fiets door de stad naar je werk, zo onderscheidt de hoogopgeleide stedeling zich graag van de autorijdende forens. "Buiten de stad neemt het gebruik en de afhankelijkheid van de auto juist toe," zegt Te Brömmelstroet. "De beroemde kloof, maar dan in mobiliteitsland."

Meer fietsnieuws: Veel Amsterdammers vinden fietsen door de stad stressvol

28%

Slechts bij 28 procent van de ritten in de stad gebruiken hoogopgeleide Amsterdammers de auto. Hun laagopgeleide stadsgenoten doen dat in meer dan de helft van de gevallen.